4.1 Waarnemen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

Waar denk je aan bij: waarnemen en reageren?

Thema 4 waarnemen en reageren

4.1  Waarnemen

4.2 Zien en horen

4.3 Proeven, ruiken en voelen

4.4 Zenuwstelsel

4.5 Reageren

4.6 Reageren met hormonen

4.1 waarnemen

Pak voor je TB pagina 102.

Leerdoelen:

Je kunt benoemen wat voor soorten prikkels er zijn

Je kunt uitleggen wat zintuigen zijn

Je kunt uitleggen wat impulsen en zenuwen zijn

Zintuigen

Vangen prikkels op.

Zijn gespecialiseerd om één soort prikkel op te vangen, zoals geluid met je oren. Dit noemen we een adequate prikkel voor de gehoorzintuigen in je oor. 

Prikkels

De hele dag door ontvang je informatie vanuit je omgeving. We noemen dit prikkels. 

Er zijn verschillende soorten prikkels:

 1. Uitwendige prikkels; geur, stof, licht, geluid

2. Inwendige prikkels; honger, moe, dorst

Geluid is een prikkel

1. Waar
2. Niet waar

Wat is de adequate prikkel voor elk zintuig?

Geluid

Smaak

Licht

Geur

Koppel de juiste prikkel aan het juiste zintuig

Lichtzintuig

Reukzintuig

Smaakzintuig

Gehoorzintuig

Licht

Geur

Geluid

Stoffen in voedsel

Geluid is een inwendige prikkel

1. Waar
2. Niet waar

Welke prikkel hoort bij welk zintuig? Sleep het plaatje naar de juiste prikkel.  

Geur

Licht

Smaak

Geluid

Aanraking

Impulsen

Zintuigen ontvangen prikkels en zetten dit om in kleine elektrische signalen. Dit noemen we impulsen. 

Zintuigen zijn verbonden met je hersenen door middel van zenuwen. 

 

Centraal zenuwstelsel

Bestaat uit hersenen, ruggenmerg en zenuwen. Het ontvangt prikkels vanuit de zintuigen. Zenuwen vervoeren impulsen via het ruggenmerg naar de hersenen

Bewustwording

Je ontvangt prikkels met je ogen en neus. Je zintuigen zetten de prikkels om in impulsen.  Je zenuwen sturen de impulsen naar je hersenen. Je hersenen ontvangen de impulsen.  Je hersenen verwerken de impulsen. Je bent je nu bewust van wat je ziet en ruikt. 

De hersenen geven een signaal (impuls), via het 

ruggenmerg en de zenuwen naar de armspieren. Er gaat 

ook een impuls naar de speekselklieren in je mond.

-> Reactie (respons): de arm beweegt : het meisje pakt patat

-> Reactie (respons): het meisje krijgt speeksel in je mond.

Gedrag: alle reacties op prikkels samen

Je ruggenmerg maakt prikkels

1. Waar
2. Niet waar

Het centrale zenuwstelsel bestaat uit:

1. Hersenen, ruggenmerg
2. Ruggenmerg
3. Hersenen
4. Hersenen, ruggenmerg en zenuwen

Impulsen zijn elektrische signalen die gemaakt worden door zenuwen

1. Waar
2. Niet waar

prikkel

zintuig

bewustwording

impuls

Sleep naar: Waarnemen of Reageren?

Waarnemen

Reageren

Je ziet een auto op je afkomen.

Je voelt dat  het buiten warm is.

Je springt opzij.

Je doet je jas uit.

1

2

3

4

5

6

Fatih merkt dat hij pijn heeft.

Fatih raakt een hete pan aan.

In zijn huid wordt de prikkel omgezet naar een bericht..

Fatih trekt zijn hand weg.

Zijn hersenen sturen een bericht naar zijn spieren..

Het bericht gaat naar zijn hersenen.

Huiswerk

1. Lezen TB pagina 102+103+104
2. Maken opdracht 1 t/m 9 4.1 in je werkboek
3. Leren begrippen uit 4.1