Literaturgeschichte: Thema Einheit

• Duits
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Literaturgeschichte - Themen

1. EINHEIT

Einheit in
Deutschland

Einheit in der Sprache

• Abrogans
• Luther 
• Hochdeutsch (3 Dialektgruppen)

Wat zie je hier?

Martin Luther (1483 - 1546)

Welk woord hoort niet bij de Reformatie?

1. Martin Luther
2. 1517-1648
3. Abrogans
4. Bijbelvertaling

Noem de drie dialectgroepen in de huidige Duitse taal.

Einheit in der
deutschen Sprache

Einheit in der Literatur

• Das Lied der Deutschen
• Die Wiedervereinigung
• Bertolt Brecht

Das Lied der Deutschen: https://www.youtube.com/watch?v=wD6GjMo1ol0

Missbrauch: Nazis

Revolutionären Ruf --> staatlicher Einheit (39 Einzelstaaten)

Hoffmann von Fallersleben: 1841

Das Lied der Deutschen

Wie heeft de melodie gecomponeerd?

1. Mozart
2. Bach
3. Haydn
4. Beethoven

Wat was de aanleiding van de compositie?

1. De 29e verjaardag van Franz II
2. De sterfdag van Franz II
3. Het ontstaan van het Duitse keizerrijk
4. De oorlog met Napoleon

https:

Wanneer werd 'Das Lied der Deutschen' het officiële volkslied?

1. 1841
2. 1939
3. 1922
4. 1945

Welke strophe is vandaag de dag de officiële hymne van Duitsland?

1. 1e
2. 2e
3. 3e
4. 4e

Die Wiedervereinigung

• 09.11.1989
• 03.10.1990
• Wendeliteratur

Oriëntatie

Lees voor het beantwoorden van de komende vragen de hoofdstukjes 'Wendeliteratuur, BRD vanaf

1990' in het naslagwerk literatuur op de website van het Duitslandinstituut. Klik hier.

Hoe reageerden Oost-Duitse schrijvers op de val van de Muur en de Duitse
Wiedervereinigung? Noem twee reacties.

Voor de inwoners van de DDR betekende de val van de Muur een enorme omwenteling in
hun bestaan. Noem twee problemen waarmee zij vanaf nu in het reine moesten zien
te komen en die later belangrijke thema’s in de Nachwendeliteratur zouden worden.

Wat wordt er onder Wendeliteratur verstaan?

Lees het gedicht das Eigentum van de Oost-Duitse schrijver Volker Braun en beantwoord daarna de vragen.

Volker Braun – das Eigentum

Da bin ich noch: mein Land geht in den Westen.

KRIEG DEN HÜTTEN FRIEDE DEN PALÄSTEN.

Ich selber habe ihm den Tritt versetzt.

Es wirft sich weg und seine magre Zierde.

Dem Winter folgt der Sommer der Begierde.

Und ich kann bleiben wo der Pfeffer wächst.

Und unverständlich wird mein ganzer Text

Was ich niemals besaß wird mir entrissen.

Was ich nicht lebte, werd ich ewig missen.

Die Hoffnung lag im Weg wie eine Falle.

Mein Eigentum, jetzt habt ihrs auf der Kralle.

Wann sag ich wieder mein und meine alle.

Vragen n.a.v. het gedicht 'das Eigentum'.

a. 'Friede den Hütten! Krieg den Palästen'* is een revolutionaire zin die de schrijver Büchner

in 1813 schreef. 

b. Vertaal de zin 'Friede den Hütten! Krieg den Palästen'.

c. Waarvoor staan de Hütten en de Paläste symbool?

d. Deze zin werd omarmd door het communistische bewind in de DDR. Waarom? Wat is de

boodschap van Büchners zin?

e. Volker Braun draait de zin om. Welk effect heeft dit?

* Meer info over deze uitspraak en over Georg Büchner  vind je hier.

2. Wat vindt Volker Braun van het einde van de DDR? Waaruit concludeer je dat?

Voor meer info over het gedicht: klik hier en hier.

Reiner Kunze

Die mauer

Zum 3. Oktober 1990

Als wir sie schleiften, ahnten wir nicht,

wie hoch sie ist

in uns

Wir hatten uns gewöhnt

an ihren horizont

Und an die windstille

In ihrem schatten warfen

alle keinen schatten

Nun stehen wir entblößt

jeder entschuldigung

Hans Magnus Enzensberger

Aufbruchstimmung

[...] "Pilgerscharen

In der Fußgängerzone

Auf der Suche nach Identität

Und Südfrüchten" [...]

In romans en gedichten werd verschillend gereageerd op de val van de Berlijnse Muur en op alles wat
 hierna kwam. Je leest hieronder van de West-Duitse schrijver Hans Magnus Enzensberger een
 fragment van het gedicht Aufbruchstimmung en van de Oost-Duitse schrijver Reiner Kunze het gedicht die Mauer. 

1. Enzensberger beschrijft Oost-Duitse burgers die na de val van de Muur kunnen gaan en staan waar ze willen. Welk probleem stipt hij aan?

2. Reiner Kunze schrijft dit gedicht ter gelegenheid van de hereniging van Duitsland. Welke rol speelde de Berlijnse Muur in het leven van ‘wir’ voordat hij viel? Uit welke woorden maak je dat op?

3. Waaraan kun je herkennen dat Enzensberger een West-Duitse en Kunze een Oost-Duitse schrijver is?

4. Wat was hun houding ten opzichte van de Wende? Waar blijkt dat?

https: