Les 2 Peuterfase deel 2

• Ontwikkelingsfasen
• MBO
• Studiejaar 1

Terugblik
peuterfase deel 1

Wat is de juiste volgorde?

1. baby > kleuter > peuter
2. peuter > kleuter > baby
3. kleuter > peuter > baby
4. baby > peuter > kleuter

Als ik mijn speelgoed niet zie, heb ik het niet

De stoel praat tegen mij

Ik word door het doucheputje gespoeld

Animistisch denken

Concreet
denken

Magisch Denken

Wat is de leeftijd van een peuter?

1. 1 - 2 jaar
2. 1,5 - 3 jaar
3. 1,5 - 4 jaar

Exploratiedrang betekent de behoefte van de peuter om de wereld te ontdekken

1. Waar
2. Niet waar

Zoals je in periode 2 hebt geleerd, ontbreekt bij een zuigeling (baby) het ik-gevoel. Een peuter gaat vanaf 1,5 a 2 jaar ontdekken dat hij zelf een persoon is en los staat van wat er om hem heen gebeurt. Een kind kan dan bijvoorbeeld zeggen ‘ik ben stout’ als hij straf krijgt. Een kind heeft dus door dat hij niet meer zo afhankelijk is van zijn ouders. Een peuter gaat gaandeweg door hebben dat zijn eigen gedrag een bepaald effect heeft. Een simpel voorbeeld is dat een peuter eerst toevallig zijn lepel laat vallen. Daarna gaat hij dit eindeloos met opzet doen. Op deze manier leert een kind dat zijn gedrag effect heeft.

Filmpje

Testje waarmee je de visuele zelfherkenning kan testen bij kinderen

Vraag: rond hoeveel maanden gaan kinderen zichzelf herkennen?

Rond hoeveel maanden zie je dat de meeste kinderen zichzelf gaan herkennen in de spiegel?

Een peuter doet meer sociale contacten op, zeker als het naar een kinderopvang of peuterspeelzaal gaat. Een peuter kan nog niet goed samenspelen. Dit komt omdat hij nog niet in staat is om zich in anderen te verplaatsen. Bij de emotionele ontwikkeling zal hier nader op ingegaan worden. Opvallend is dat peuters niet zozeer met elkaar spelen, maar vooral naast elkaar. Dit noem je ook wel parallelspel. Parallelspel is een manier van spelen waarbij een peuter niet met, maar naast de ander speelt. 

2.2.1 Egocentrisme

Een peuter bekijkt de wereld vanuit zijn eigen gezichtspunt. Hij kan zich dus nog moeilijk verplaatsen in anderen. Egocentrisme is het onvermogen om zich in anderen te verplaatsen en in anderen in te leven.  Het egocentrisme komt vooral in spel naar voren. Hij maakt vaak ruzie met kinderen of pakt speelgoed af. Een peuter kan zich daarentegen juist goed vermaken in zijn eentje.

Egocentrisme is iets anders dan egoïsme.

Een peuter ontwikkelt een eigen wil. Een peuter ontdekt dat hij ook iets anders kan doen dan wat anderen van hem vragen. De koppigheidsfase is de periode in de peutertijd waarbij het kind zich verzet tegen de ouders of verzorgers, door nee te zeggen en/of alles zelf te willen doen. De koppigheidsfase van een peuter is lastig maar onvermijdelijk. Een peuter moet koppig zijn en moet zijn eigen wil uitproberen. Dit is een positieve ontwikkeling. Een ander woord voor de ‘koppigheidsfase’ is ‘peuterpuberteit’.

Er wordt ook wel eens gesproken van de ‘Twee is nee fase’. 

Filmpje

Let op het gedrag van het kind en hoe de moeder hierop reageert 

Wat doet de moeder in het filmpje?

Hoe zou je zelf met dit gedrag omgaan?

Hoe kan je omgaan met een koppige peuter..

Het is als volwassene niet gemakkelijk om met een koppige peuter om te gaan. Besef dan dat het geen opzet is. Wat kan helpen is een kind een keuze geven. Als je aan een kind vraagt ‘Wil je opruimen?’ kan het kind in principe ‘Nee’ antwoorden. Je kan in plaats daarvan een kind een keuze geven: ‘Wil je voor of na het eten opruimen?’. Zo geef je het kind een gevoel dat hij iets zelf mag bepalen. Ook is het belangrijk dat je tijdig aangeeft dat een kind zijn spel moet beëindigen. Als een kind abrupt zijn spel moet beëindigen, omdat bijvoorbeeld het avondeten klaar staat, raakt hij geïrriteerd. Een kind moet de kans hebben om zijn spel af te maken. Bij het ene kind liggen de grenzen dichterbij dan bij het andere kind. Je kunt een jong kind bijvoorbeeld wel zelf met de poppenbuggy laten lopen, maar dan wel naast mama. 

Opdracht

Reader
Bladzijde 7
Opdracht 5 en 6

Opdracht 7
 doen we samen...

Hoe noem je dit gedrag van Sumeya?

Hoe zou pedagogisch
medewerker Anna hierop
kunnen reageren?

Een peuter begint al langzaam met het ontdekken van zijn eigen lichaam. Vooral bij het zindelijk worden merkt hij dit. Als hij zijn eigen geslachtsdeel aanraakt dan komt dit door nieuwsgierigheid en het groeiend besef dat er een verschil is tussen vrouwen en mannen. Op deze leeftijd hebben dit soort uitingen nog geen seksuele lading. Hij gaat merken dat een man anders is gebouwd dan een vrouw. Ook leert de peuter de geslachtskenmerken beter kennen.

Opdracht

Reader
Bladzijde 9
Opdracht 8

Afsluiting

Wat betekent 'egocentrisme'?

Peuters spelen niet met elkaar, maar vooral naast elkaar. Dit noem je..

1. imitatiespel
2. parallelspel

Hoe ziet de sociale ontwikkeling van een peuter eruit?

1. Peuter kan goed samenspelen en samen werken
2. Peuter heeft moeite om rekening te houden met andere kinderen
3. Sociale ontwikkeling hangt af van de woordenschat van de peuter.
4. .

Heb je een vraag of een opmerking?

Tot volgende week!

Hoofdstuk 3: De kleuterfase deel 1

Op welke manier zie je egocentrisme terug bij het jongetje in het filmpje? Maak voor het antwoorden van deze vraag gebruik van je boek (blz. 98)