6.1 Een wereldeconomie

Wat was de aanleiding voor de ontdekkingsreizen? (tijdvak 5)
A
De val van Constantinopel verminderde de toegankelijkheid tot het Aziatische handelsnetwerk
B
de technische vooruitgang bij de bouw en navigatie van schepen
C
de wil om vreemde volken te bekeren tot het christelijke geloof
D
Na eeuwen van lockdown kon je weer reizen.
1 / 32
next
Slide 1: Quiz
GeschiedenisMiddelbare schoolhavoLeerjaar 4

This lesson contains 32 slides, with interactive quizzes, text slides and 2 videos.

time-iconLesson duration is: 60 min

Items in this lesson

Wat was de aanleiding voor de ontdekkingsreizen? (tijdvak 5)
A
De val van Constantinopel verminderde de toegankelijkheid tot het Aziatische handelsnetwerk
B
de technische vooruitgang bij de bouw en navigatie van schepen
C
de wil om vreemde volken te bekeren tot het christelijke geloof
D
Na eeuwen van lockdown kon je weer reizen.

Slide 1 - Quiz

Wat is Renaissance? (tijdvak 5)
A
Italiaans voor middeleeuwen
B
Strijd tussen keizer en paus
C
Bloeiperiode van de kunst
D
Ander woord voor Romeinse tijd

Slide 2 - Quiz

Wat betekent Reformatie? (Tijdvak 6)
A
Daar zijn de gereformeerden lid van.
B
Periode waarin mensen de rooms katholieke kerk wilden veranderen.
C
Aanhanger van christelijke godsdienst die uit protest werd opgericht.
D
Burgerlijke bestuurder van een stad of gewest.

Slide 3 - Quiz

(tijdvak 6) Het tijdvak van regenten en vorsten duurt van .... tot .....
A
500 - 1000 n. Chr.
B
1000 - 1500 n. Chr.
C
1500 - 1600 n. Chr.
D
1600 - 1700 n. Chr.

Slide 4 - Quiz

Als we het hebben over het Tijdvak van Regenten en Vorsten dan hebben we het over de......................... eeuw

(Tijdvak 6)
A
15e eeuw
B
16e eeuw
C
17e eeuw
D
18e eeuw

Slide 5 - Quiz

                       Tijdvak 6: regenten & vorsten     
  • 1600-1700: regenten & vorsten
  • Onderwerpen:
  1. Ontstaan van een Wereldeconomie (6.1)
  2. De Gouden eeuw (6.2)
  3. Het absolutisme (6.3)
  4. Wetenschappelijke revolutie (6.4)
Tijdvak 5.. 

Slide 6 - Slide

Slide 7 - Link

6.1  Een Wereldeconomie

Slide 8 - Slide

Aan het eind van deze lessenserie kun jij: 
  • de rol van de moedernegotie in de economie van de Republiek benoemen.
  • Uitleggen hoe de VOC ontstond en welke rechten deze onderneming had.
  • Uitleggen wat handelskapitalisme en een wereldeconomie is en
  • de rol van de Republiek in deze wereldeconomie benoemen

Slide 9 - Slide

Kenmerkend aspect 
Wereldwijde handelscontacten, handelskapitalisme,    en het begin van een wereldeconomie

wereldeconomie:
economie die bestaat uit verschillende werelddelen die door handel met elkaar verbonden zijn


Handelskapitalisme
economisch systeem waarbij ondernemers zich met handel bezighouden en waarvan zij een deel van hun winst investeren in hun onderneming

Slide 10 - Slide

Handelskapitalisme

Slide 11 - Slide

Handelskapitalisme
Handelaren maken winst en herinvesteren deze in hun bedrijf --> meer opbrengst
16de en 17e eeuw in de Republiek

Slide 12 - Slide

Moedernegotie - zeer succesvolle vorm van handelskapitalisme 

Slide 13 - Slide

Graantekort leidt tot bloeiende handel 
  • Graanbouw in Holland/Zeeland onmogelijk
  • Echter: landbouwspecialisatie wel mogelijk (voor handel en nijverheid) 
    hop, hennep, vlas, vlees, boter, kaas , eieren
  • Graan (belangrijkste voedsel) werd geïmporteerd uit het Oostzeegebied (Duitsland, Polen, Estland, Letland, Litouwen) 

Slide 14 - Slide

Handelskapitalisme in de Nederlanden
  • Moedernegotie = Moeder der alle handel 
  • Voornaamste bron van inkomsten in Amsterdam
  • Tot begin 18e eeuw de meest belangrijke handel 

Slide 15 - Slide

Waarde Moedernegotie in 1636
Opbrengsten van de VOC gedurende diens bestaan

Slide 16 - Slide

Voor veilige doorgang door Sont moest saluutschot gegeven worden + belasting betaald op basis dekbreedte
Hollanders losten dit op met het Fluitschip: een smal dek met breed ruim (400-500 ton) en slechts 10 bemanningsleden. 

Slide 17 - Slide

Om inkomsten te genereren hieven de Deense koningen tol op ieder schip dat naar de Oostzee voer. De tol werd berekend op basis van de breedte van het dek. Om deze reden maakten Hollanders en Zeeuwen veel gebruik van het Fluitschip. Leg uit:
(met een kenmerk van het fluitschip) waarom de handelaren juist dit type schip inzetten

Slide 18 - Open question

Aan het eind van deze les kun jij 
  • Uitleggen hoe de VOC ontstond en welke rechten deze onderneming had.
  • Uitleggen hoe de WIC ontstond en welke rechten deze onderneming had,
  • welk KA bij deze compagnieën hoort.

Slide 19 - Slide

Deze producten waren 'exotisch' en extreem duur (peperduur!)
  • Specerijen (kaneel, kruidnagel, nootmuskaat, peper
  • Chinese en Japanse zijde en porselein 

Slide 20 - Slide

Nederlanden halen specerijen uit Portugal, maar die viel sinds 1580 onder Spanje, en daar zijn zij in oorlog mee, dus ... halen ze het zelf wel op! 
Cornelis de Houtman's 'Eerste Schipvaart' (1595-1597)

Slide 21 - Slide

Concurrentie leidt tot VOC 
  • In de Republiek worden handelscompagnieën opgericht. 
  • Maar hierdoor neemt prijs in Azië toe en in Europa af 
  • Er wordt ingegrepen!
  • 1602: alle handelscompagnieën samen in Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) om onderlinge concurrentie te voorkomen.   

Slide 22 - Slide

Slide 23 - Video

KA onderdeel: wereldwijde handelscontacten
VOC krijgt handelsmonopolie 'in het Oosten' 

Slide 24 - Slide

'Een staat in een staat 
VOC was multinational = bedrijf actief in meerdere landen. 
Hierbij hadden zij deze rechten: 
  • Monopolie op handel in Azië
  • Recht om verdragen te sluiten en oorlog te verklaren
  • Recht om geweld toe te passen
  • Soldaten/ambtenaren in dienst nemen
  • Forten bouwen
  • Vijandelijke schepen roven (kaapvaart) 


Slide 25 - Slide

Maken 6.1 
OZK 1, 2, 3
timer
15:00

Slide 26 - Slide

Werken voor VOC erg impopulair
  • 3 jaar weg, geronseld of ontvoerd in de kroeg
  • Ziekten als scheurbuik
  • Angst voor zinkend schip
  • Straffen 

Slide 27 - Slide

`1621: Succes VOC leidt tot WIC 

Slide 28 - Slide

West Indische Compagnie
  • Belangrijkste doelen:
  • 1. Spanje dwarsbomen in Amerika'
  • 2. Koloniën stichten 

  • Belangrijkste inkomsten:
  • 3. Spaanse schepen kapen (Zilvervloot)
  • 4. Trans-Atlantische (Slaven)handel
  • 5. Walvisjacht

Slide 29 - Slide

Met de opbrengst kon de oorlog tegen Spanje een jaar lang bekostigd worden 

Slide 30 - Slide

KA onderdeel: het begin van een wereldeconomie 

Slide 31 - Slide

Slide 32 - Video