Les 1: Eiwitten

17.4 Eiwitten 
1 / 36
next
Slide 1: Slide
ScheikundeMiddelbare schoolvwoLeerjaar 6

This lesson contains 36 slides, with interactive quizzes, text slides and 1 video.

time-iconLesson duration is: 60 min

Items in this lesson

17.4 Eiwitten 

Slide 1 - Slide

timer
2:00
Eiwitten

Slide 2 - Mind map

Planning
  • Doelen.
  • Wat zijn eiwitten? 
  •  Bouw, vorming en afbraak van eiwitten. 
  • Quizje
  • Vooruitblik

Slide 3 - Slide

Doelen van deze les
  • uitleggen wat de functies van eiwitten zijn. 
  • vertellen hoe eiwitten zijn  opgebouwd. 
  • aangeven wat essentiële aminozuren zijn en deze opzoeken in Binas. 
  • uitleggen wat een peptidegroep is. 
  • een peptideketen tekenen tussen aminozuren in structuren. 
  • vertellen hoe een polypeptide is opgebouwd.
  • uitleggen (met een reactievergelijking) wat er gebeurt wanneer aminozuren worden afgebroken.  

Slide 5 - Slide

Eiwitten
  • We kennen eiwitten vooral als de bouwstoffen van het lichaam. 
  • Je krijgt ze binnen via voedsel (dierlijke en plantaardig) -> lichaam breekt deze af tot aminozuren (waar eiwitten ook uit opgebouwd zijn). 

Slide 6 - Slide

Niet alleen als bouwstof worden eiwitten gebruikt, ook voor de .. 

  • Opbouw afweersysteem.
  • Opbouw spieren.
  • Katalyse diverse lichaamsprocessen                                                                 (volgende les!).
  • Transport van diverse lichaamsstoffen.

Slide 7 - Slide

Van aminozuur naar peptidebindiding naar eiwit. (micro - meso - macro)

Slide 8 - Slide

Aminozuren
20 verschillende aminozuren
  • 8 kan je lichaam zelf maken
  • 12 moet je uit je eten halen. Deze 12 heten essentiële  aminozuren.

Van losse aminozuren kun je 
nieuwe eiwitten maken.

Slide 9 - Slide

Bouw van eiwitten
  • Een eiwit is een polypeptide, opgebouwd uit aminozuren. 
  • In een eiwit zijn peptidebindingen (amide) aanwezig.
  • Zie Binas tabel 67H1.
  • Vaak worden de aminozuren                                                                                    afgekort met 1 of 3 letters. 

Slide 10 - Slide

Wat is de afkorting van het aminozuur hiernaast?
A
Leu
B
Val
C
Ala
D
Ile

Slide 11 - Quiz

Vorming van een dipeptide
Als het goed is herken je de condensatiereactie!
Zowel je kent van Snollebollekes is het van links -> rechts

Slide 12 - Slide

Volgorde aminozuren is belangrijk
TAAL betekent iets anders dan LAAT



Zo bepaald ook de volgorde van de aminozuren welk eiwit er gevormd wordt

Slide 13 - Slide

Hydrolyse van eiwitten -> spijsvertering
Hydrolyse van eiwitten geeft losse aminozuren.
Dit was waar we mee begonnen!

Slide 14 - Slide

Peptidebinding
  • De peptidebinding kan worden gebroken met behulp van een watermolecuul.
  • Een watermolecuul kan worden opgesplitst in een OH groep en een waterstofatoom

Slide 15 - Slide

Hydrolyse
  • Het eiwit molecuul is opengebroken;
  • Het watermolecuul heeft zich verdeeld over de twee ontstane moleculen;
  • Het zorgt dat het eiwit wordt opgebroken in veel kleinere moleculen.

Slide 16 - Slide

Z'on COOH groep noemen we een zuur groep;
Een NH2 groep is een aminogroep

Slide 17 - Slide

Afbraak eiwitten
Afbraak eiwit in losse aminozuren (monomeren).
Het lichaam kan geen aminozuren opslaan, daarom worden overtollige aminozuren afgebroken. Hierbij ontstaan  ureum, koolstofdioxide en water. 

De afbraak van eiwitten levert energie op. Eiwitten kunnen door je lichaam dus ook als brandstof gebruikt worden.




Slide 18 - Slide

Slide 19 - Slide



Waarom hebben we eiwitten nodig?
A
Je kan ze gebruiken als brandstof.
B
Ze zorgen er voor dat je jouw voedsel beter verteert.
C
Ze zijn nodig als bouwmateriaal voor je cellen.
D
Ze zijn nodig om allerlei chemische processen in je lichaam goed te laten verlopen.

Slide 20 - Quiz

Ons lichaam kan zelf eiwitten maken. Waarom moeten we dan toch eiwitten via ons eten binnenkrijgen?

Slide 21 - Open question


Eiwitten bestaan uit ketens aminozuren. Welke functionele groep(en) zit(ten) altijd in aminozuren?
A
Alleen NH2——
B
NH2—— en COOH——
C
Alleen COOH——
D
Geen een van beide

Slide 22 - Quiz

Het tripeptide Ala-Val-Ser is opgebouwd uit drie aminozuren: alanine, valine en serine. Geef de reactievergelijking in structuurformules van de vorming van Ala-Val-Ser.

Slide 23 - Open question

Geef de reactievergelijking voor de verbranding van alanine in ons lichaam. Hierbij ontstaat onder andere ureum.

Slide 24 - Open question

Doelen van deze les
  • uitleggen wat de functies van eiwitten zijn. 
  • vertellen hoe eiwitten zijn  opgebouwd. 
  • aangeven wat essentiële aminozuren zijn en deze opzoeken in Binas. 
  • uitleggen wat een peptidegroep is. 
  • een peptideketen tekenen tussen aminozuren in structuren. 
  • vertellen hoe een polypeptide is opgebouwd.
  • uitleggen (met een reactievergelijking) wat er gebeurt wanneer aminozuren worden afgebroken.  

Slide 25 - Slide

Beheers je alle leerdoelen?
Ja
Nee

Slide 26 - Poll

Wanneer je hebt aangegeven dat het deels /nee is .Wat is dan nog lastig?

Slide 27 - Mind map

Vooruitblik
Enzymen
Artikelen lezen (EN)
Presentatie geven over het onderwerp

Slide 28 - Slide

Definitie enzym
  • een enzym kan moleculen afbreken en opbouwen
  • een enzym kan reacties katalyseren (versnellen)
  • enzym = bio-katalysator 

Slide 29 - Slide

Enzymen zijn eiwitten.
Enzymen zijn biologische katalysatoren.

enzymen zijn eiwitten.


enzymen zijn biologische katalysatoren.


Slide 30 - Slide

Vervolg in de lessen
Engelse artikelen lezen 
In de Engels les
Presentatie maken 
In de les scheikunde (naast een nieuw stukje uitleg)
Er zijn vijf onderwerpen: 
  • Alzheimer's disease
  • Colagen
  • Sickle cell anemia and hemoglobin
  • Insulin
  • Sonic hedgehog protein
Indeling groepjes: in ieder groepje zeker iemand met biologie. 

Slide 31 - Slide

Wat is er te winnen? 
Bij een voldoende maak je kans op een bonus van 0,5 punt op de toets. 

Slide 32 - Slide

Heb je het vak biologie in je vakkenpakket ?
Ja
Nee

Slide 33 - Poll

Indeling wordt nu gemaakt door je docent
Over de groepjes 
en het onderwerp

Slide 34 - Slide

Huiswerk 
Neem de theorie van deze les nog eens goed door en bekijk het filmpje op de volgende slide.



Je kan ook de artikelen die je bij Engels krijgt nog eens goed kunnen doornemen thuis. 

Slide 35 - Slide

Slide 36 - Video