Hoofdstuk 1: Zuinigheid, gehoorzaamheid en hard werken

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 3

Cultureel-mentale ontwikkelingen in 

Nederland na 1945

Hoofdstuk 1: Zuinigheid, gehoorzaamheid en hard werken

Hoe was het leven in Nederland tussen 1945 en 1960?

Wat weet jij eigenlijk van
de Wederopbouw van Nederland?

Schade en verdriet door oorlog

• In mei 1945 kwam er een einde aan de Tweede Wereldoorlog in Nederland
• De schade van de oorlog was groot
• Het aantal slachtoffers was hoog, rond de 200.000
• De infrastructuur was vernield

De schade na het bombardement van Rotterdam in mei 1940 was groot, maar tijdens de vijf jaren van de Duitse Bezetting was er nog niet veel gedaan om de stad op te bouwen.

Wederopbouw

vanaf 1945

Aan het werk! - I

• Na de oorlog moest Nederland opgebouwd worden.
  
• In de SER werden afspraken gemaakt voor de wederopbouw:

1. Afspraken over lonen en prijzen: geleide loonpolitiek
2. In ruil voor de lage lonen, verhoogde Nederlandse bedrijven de prijzen van hun producten niet.
3. Nederlandse regering zou met plannen komen om armoede tegen te gaan

Aan het werk! - II

Het samenwerken tussen de regering, werkgevers en werknemers om de lonen laag te houden noemen we ook wel het harmoniemodel.

• Hulp vanuit VS: Marshallplan: economisch plan om de wederopbouw te stimuleren.
• Economisch doel: wederopbouw stimuleren
• Politiek doel: landen uit handen van het communisme houden.

Het Amerikaanse Marshallplan had twee belangrijke doelen:

• Zorgen dat Europa weer wordt hersteld, zodat Amerika ook weer producten kan verkopen aan de Europeanen.
• Laten zien wie hun échte bondgenoot is: kies voor het kapitalisme van ons, en niet het communisme van de Sovjet-Unie!

Wie was Willem Drees?

• Minister-president van 1948-1958. 

• Wederopbouw

• Basis werd gelegd voor de: verzorgingsstaat.

Het gezin

• Het leven van de meeste mensen speelde zich af in het gezin.

• De rollen waren duidelijk: vader, moeder en (veel) kinderen.

• Vader was de baas, moeder de huisvrouw, kinderen gehoorzaam.

• Het leven was zuinig en vrije tijd werd thuis doorgebracht. Men had weinig luxegoederen.

Rolverdelingen

Groot gezin met veel kinderen

Verzuiling

Verzuiling

• De verdeling van de Nederlandse samenleving in 4 groepen (zuilen): protestanten, katholieken, liberalen, socialisten.

• Je ging alleen om met de mensen binnen je eigen zuil.

• Er was veel sociale controle: men controleerde of je je wel aan de 'regels' van de zuil hield.

Video

Clipphanger:

Wat is verzuiling?

Huiswerk

Blz 11: 2/3/4

Blz 12: 9

In stilte maken tot het einde van de les. Klaar? Dan maak je huiswerk voor een ander vak.

Seks? Bah!

• Tot ver in de jaren 60 werd er bijna niet over seksualiteit gesproken.
• Seks was bedoeld om kinderen te krijgen en 'bestond' niet buiten het huwelijk.
• Er was weinig kennis over geboortebeperking.
• Voorbehoedsmiddelen waren bijna niet te koop.  
• Homoseksualiteit was taboe: het 'mocht niet', dus je trouwde maar gewoon met iemand van het andere geslacht.

De vrouw wordt door een agent aangesproken omdat zij 'te bloot' over straat loopt. Deze foto is uit 1960.

Iedereen maakt de opdrachten + minimaal één route afgerond

Blz 11: 2/3/4

Blz 12: 9/11/12/14

Route 1

- Begrippenposter maken

- Naam + klas noteren

Route 2

- Jaren '50 vergelijken met nu

- Naam + klas noteren

Route 3

- Dresscode jaren ''50

- 'Modeadvies' schrijven

Klaar? Verder werken aan een andere route.

Begrippen uit deze les

• Wederopbouw
• Geleide loonpolitiek
• Harmoniemodel


• Marshallplan
• Verzorgingsstaat
• Verzuiling