TH 5.3 De Gouden Eeuw

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, havo
• Leerjaar 1

TH 5.3 De Gouden Eeuw

Vorige les

In de vorige hebben jullie geleerd over de handel.

Waarom gingen kooplieden samenwerken in een compagnie, zoals de VOC?

1. Omdat samenwerken veiliger en goedkoper was en ze zo risico’s konden delen
2. Omdat de koning dat verplichtte
3. Omdat ze geen schepen meer hadden
4. Omdat ze elkaar niet vertrouwden

Wat deed de WIC (West-Indische Compagnie) vooral?

1. Zij verkocht boeken in Europa
2. Ze was alleen actief in Duitsland
3. Ze handelde in slaven en kaapte Spaanse schepen
4. Ze bouwde scholen in Afrika

Waarom handelden Europeanen op grote schaal in slaven?

1. Omdat ze de mensen wilden helpen
2. Omdat ze gratis gidsen nodig hadden voor de ontdekkingsreizen
3. Omdat ze goedkope arbeidskrachten nodig hadden op plantages in Amerika
4. Omdat ze wilden leren hoe Afrikaanse koningen leefden

Wat gebeurde er met mensen die tot slaaf waren gemaakt?

1. Ze kregen een eigen stuk land en loon
2. Ze werden eigendom van een plantage-eigenaar en moesten zonder rechten hard werken
3. Ze mochten stemmen en kregen een opleiding
4. Ze kregen een baan als koopman

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen hoe de Republiek bestuurd werd en welke groep de meeste macht had.
  
• Je kunt uitleggen wat bijzonder was aan de schilderkunst in de Gouden Eeuw en de sociale lagen in de Republiek noemen.
  
• Je kunt met voorbeelden laten zien dat er in de 17e eeuw een wetenschappelijke revolutie was.

Hoe werd de Republiek bestuurd?

De Republiek bestond uit 7 gewesten (zoals Holland, Zeeland)

• Elk gewest had een eigen bestuur
• Er was géén koning!

• Stadhouder: militaire leider

Regenten: rijke burgers die de stad bestuurden

Wie had de macht?

De regenten hadden de meeste macht in de Republiek

Ze bepaalden wetten, belastingen en bestuurden steden

De stadhouder had invloed, maar geen absolute macht

Schilderkunst in de Gouden Eeuw

Veel schilders maakten portretten, stadsgezichten en stillevens

Kunst werd niet alleen door de kerk besteld, maar door rijke burgers

Voor het eerst: gewone mensen op schilderijen

Sociale lagen in de Republiek

1. Regenten & rijke kooplieden – machtig en rijk

2. Ambachtslieden & winkeliers – werkend, middenklasse

3. Arme burgers & landarbeiders – weinig bezit, zwaar leven

4. Mensen zonder werk – onderste laag

 Wetenschappelijke revolutie

In de 17e eeuw deden wetenschappers veel nieuwe ontdekkingen.

Ze gebruikten waarneming en experimenten.

Voorbeelden:

Christiaan Huygens: telescoop, klok

Antonie van Leeuwenhoek: microscoop, bacteriën ontdekt

Samenvatting

• De Republiek werd bestuurd door regenten; de stadhouder had minder macht.
• Kunst bloeide door opdrachten van rijke burgers.
• Er waren duidelijke sociale lagen in de samenleving
• Er was een wetenschappelijke revolutie met veel ontdekkingen

Begrippen: regent, stadhouder, Gouden Eeuw

Jullie gaan lezen en maken paragraaf 

5.3