5.1 Je omgeving waarnemen

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Thema 5, basisstof 1 

De eerste 3 minuten opstarten. Als de timer af gaat is het stil.

Pak je boek en schrift, zorg dat je mee kunt schrijven

Deze les:

• Opstarten
• 
  
• Uitleg basisstof 2
• Zelfstandig aan de slag
  
• Afsluiting
  

Deze les:

Leerdoel: 

- Je kunt de werking van zintuigen beschrijven

- Je kunt de zintuigen noemen met hun ligging en hun prikkel

- Je kunt uitleggen wanneer zintuigen prikkels omzetten in zenuwimpulsen (VWO) 

Tijdpad:

- 5 minuten opstarten

- 15 minuten uitleg bs 1

- 5 minuten uitleg practicum

Huiswerk:

- opdr. 1 tm 3 en 5 HAVO /  1 tm 3, 5 en 7 VWO

- practicum 1 (blz. 152/ 164)

Zintuigen

Waarnemen

• Zien, horen, ruiken, voelen en proeven zijn manieren waarop we onze omgeving waarnemen
• We gebruiken er onze zintuigen voor
  

Werking

• Een zintuig reageert op prikkels uit de omgeving
• Voorbeeld?
• De zintuigcellen maken er impulsen van die naar je hersenen gaan via zenuwen 
  

Huid

• Je huid kan 4 prikkels voelen:
• Warmtezintuig
• Koudezintuig
• Drukzintuig (hard)
• Tastzintuig (zacht)
• Elk zintuig heeft verschillende prikkels: Adequate prikkels 
  
• Pijn neem je waar met pijnpunten

Impulsen

• Je zintuigcellen maken pas impulsen als de drempelwaarde is bereikt
• Als een prikkel sterker wordt, gaat de impulsfrequentie omhoog (per seconde meer impulsen)
• Gewenning is wanneer de drempelwaarde verandert (bijv. heet bad)
  

zwakke prikkel

sterke prikkel

Match de adequate prikkel met het juiste zintuig.

Druk

zwaarte-

kracht

smaak

licht

lichte 

aanraking

drukzintuig

gezichts-

zintuig

evenwichts-

zintuig

smaakzintuig

tastzintuig

Deze les:

• Opstarten
• 
  
• Uitleg basisstof 2
• Zelfstandig aan de slag
  
• Afsluiting
  

Practicum 1: warmte-, koudezintuigen (blz 147/ 160)

WAT GA JE DOEN?

Warmtezintuigen reageren wanneer je huid in aanraking komt met iets dat warmer is dan je huid. 

Je zegt dan dat de warmtezintuigen worden geprikkeld. Koudezintuigen worden geprikkeld bij aanraking met iets dat kouder is.

In dit practicum onderzoek je de werking van deze zintuigen.

WERKWIJZE

• Lees de onderzoeksvraag en het werkplan.

• Vul je hypothese in.

• Voer het onderzoek uit.

• Noteer je resultaten.

• Vul je conclusie in.

Onderzoeksvraag: wat is dat ook alweer?

Hypothese: wat is dat ook alweer?

Resultaten: hier vul je in wat je waarneemt.

Conclusie: Antwoord op onderzoeksvraag op basis van resultaten. Hypothese bewezen?

wat	Aan de slag met Thema 5, Basisstof 1 maken : HAVO opdr. 1 tm 3 en 5 | VWO opdr. 1 tm 3, 5 en 7 (online) Thuiswerk : Practicum 1; blz. 152 (blz 164 vwo)
Hoe	lees de tekst van basisstof 1 door, houd het boek erbij.
Hulp	1) boek 2) klasgenoot 3) docent
Tijd	tot 5 min. voor het einde van de les
Klaar	Als je klaar bent met de opdrachten maak je de T est jezelf van deze basisstof. Thuis doe je het practicum 1 (blz 152/ blz 164) Lees basisstof 5.2