HC 2, deelcontext 2: De Franse revolutie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 5,6

Becommentarieer de volgende stelling: 'De Franse Revolutie komt voort uit de Verlichtingsidealen'

Franse Revolutie (1789)

• directe aanleiding: dreigend bankroet Franse staat >
• Lodewijk XVI roept de Staten-Generaal bijeen: 
• drie standen: geestelijkheid  (291)
• adel  (270)
• burgerij   (578) >
• 'cahiers de doléances'

Oorzaken problemen:

ontevredenheid over:

• - misoogsten
• - hoge belastingen
  
• - herendiensten
• - grootgrondbezit
• - privileges 1e en 2e stand oa.
• - geen belasingplicht
• - absolutisme >
• - geen invloed burgerij

Lodewijk XVI

Derde stand geïnspireerd door:

• revolutionairen in Amerika
  
• De Republiek (Oranje verjaagd)
• Rousseau
• Voltaire
• Montesquieu >
• Trias Politica:
• scheiding der machten

Montesquieu

Escalatie situatie (1e fase)

• standenvergadering mislukte >
• 'Eed op de Kaatsbaan' >
• wetgevende vergadering 3e stand >
• erkennning door de vorst
• 'Verklaring van de Rechten van de Mens en de Burger' >
• - vrijheid van meningsuiting
• - gelijke verdeling belastingen
• - invloed burgerij op bestuur >
• einde standenmaatschappij en absolutisme:
• macht koning ligt bij 'de natie'
• kerk ondergeschikt aan de staat
• 1791: nieuwe grondwet:

Eed op de Kaatsbaan

grondwet 1791

gematigde revolutionairen (girondijnen, burgerij)

• uitvoerende macht bij de koning
• wetgevende macht bij parlement
• censuskiesrecht
• 'wet le Chapelier'
• tollen opgeheven
• priesters gedwongen tot eed van trouw
• geen rust door:
• prijsstijgingen
• oorlog tegen Oostenrijk
• vlucht koning (1791) > arrestatie > onthoofd (1793)
• Republiek uitgeroepen (1792) 
• begin 2e fase:

2e en 3e fase:

• 2e fase: olv de Jacobijnen 
• les 'sans-culottes' (de gewone man)
• verkiezingen opgeschort ('oorlog')
• totale breuk met 'Ancien Régime'
• vele executies
• Robespierre
• Schrikbewind tot 1794 > 
• Directoire 1795 - 1799 (3e fase)
• geen controle, 
• inzet leger belangrijker 

4e fase: Napoléon

• 1799: Napoléon zet Directoraat af
  


• 1799 - 1804: 'eerste consul'
• 1804 - 1815: keizer van Frankrijk


• hervorming bestuursapparaat
• 'Code Napoléon': 
• - burgerlijk wetboek:
• - alle burgers voor de wet gelijk
• - vrijheid van religie 
• vele veroveringen
• 1815: Slag bij Waterloo > Sint-Héléna