4.4 De opkomst van het christendom

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

4.4 De opkomst van het christendom

In deze paragraaf leer je:

• Hoe joden in het hele Romeinse rijk terechtkwamen
• Hoe het christendom ontstond
• Hoe het christendom werd verspreid en bestreden
• Hoe het christendom de Romeinse staatsgodsdienst werd

De provincie Judea

In 63 v.C. veroveren de Romeinen het woongebied van de Joden
Ze maakten er een Romeinse provincie van en noemden deze Judea

De joden hadden hun eigen monotheistische geloof

Sleep de pin naar Judea

Joodse opstanden

In het jaar 66 n.C. brak er een opstand uit omdat een Romeinse bestuurder uit de Joodse tempel had geroofd
Vier jaar later kwamen de Romeinen met een groot leger om weer orde op zaken te stellen
Ze sloegen de opstand neer en vernielden de heilige tempel in Jeruzalem
Na een andere Joodse opstand, die ook werd neergeslagen door de Romeinen, vluchten veel Joden naar Europa. Deze verspreiding van Joden over Europa noemen we diaspora

Jezus

In de tijd dat de Joden versprijd raakten over Europa, was er ook een nieuw geloof in opkomst; het christendom
Jezus is de centrale persoon in het christendom
Jezus was een joodse prediker die door velen werd gezien als de 'messias' (verlosser)

In de oude Joodse boeken staat dat er op een dag een 'messias' gaat komen die het volk zal bevrijden van de onderdrukkers .

Veel mensen dachten dat Jezus die messias was, zijn volgelingen worden Christenen genoemd .

Christus = Grieks voor messias

Jezus

Jezus vespreidde als prediker zijn ideeen over het joodse geloof

Volgens de Romeinen was Jezus een opstandeling

Ze arresteerden hem en krusigden hem als misdadiger

De volgelingen van Jezus geloofden dat hij was gestorven om mensen te verlossen van hun zonden, de slechte dingen die mensen doen

Jezus wilde bijvoorbeeld dat mensen zorgden voor hun zwakkere medemensen (naastenliefde)

Christenvervolging

Maar christen zijn in het Romeinse Rijk is levensgevaarlijk! 

Net als het Jodendom geloven de christenen maar in één god, 

en dat is niet de Romeinse keizer!

De Romeinse keizers laten daarom de christenen vervolgen en doden...

Om voor elkaar (maar niet voor de Romeinen!) herkenbaar te zijn, gebruikten christenen symbolen. Zo tekenden ze bijvoorbeeld een ichthus (vis) in het zand om hun geloof aan andere christenen kenbaar te maken. Als er dan een Romein in de buurt was, konden ze het symbool weer eenvoudig wissen.

Hoewel de naam ichthus, vis betekent, is het ook een afkorting van de eerste letters van: Jezus Christus, Gods zoon, (en / de) Redder, in het Grieks.

Steeds meer Christenen 

Snel verspreid door Pax Romana
Aantrekkingskracht van het geloof  voor armen (gelijkheid in de hemel)
Mensen moesten zorgen voor de zieken en de zwakken

Een verboden geloof

De volgelingen van Jezus trekken de wereld in om het verhaal van Jezus te vertellen
Steeds meer mensen in het Romeinse Rijk bekeren zich tot het christendom
Veel Romeinen kregen een hekel aan Christenen o.a. omdat ze de staatsgoden niet wilden eren

Een andere godsdienst aannemen

Een verboden geloof

In de 3e eeuw n.C. kreeg het Romeinse Rijk steeds meer te maken met oorlogen en hongersnoden
Veel Romeinen dachten dat dit de schuld was van de Christenen omdat zij de Romeinse goden niet wilden eren
De Christenen werden steeds vaker vervolgd en gedood

Rond het jaar 100 schreef de Romeinse historicus Tacitus:

‘In 64 was er een grote brand: de helft van Rome 

brandde af.  Al gauw werd verteld dat keizer Nero 

de brand had laten aansteken, omdat hij ruimte nodig 

had voor een nieuw paleis. Daarom gaf Nero de 

christenen de schuld. Hij liet hen zwaar straffen.

Zo kregen zij beestenvellen aangetrokken om door 

wilde honden verscheurd te worden, of ze werden 

gekruisigd, of ze werden door vuur gedood: aan het 

eind van de dag werden ze aangestoken om te dienen 

als straatverlichting.’

0

Een nieuwe staatsgodsdienst

De vervolgingen hielden op toen keizer Constantijn zich tot het christendom bekeerde
Hij gaf christenen in 313 n.C. godsdienstsvrijheid
In 392 n.C. maakte keizer Theodosius van het christendom de staatsgodsdienst van het Romeinse rijk

Een nieuwe staatsgodsdienst

Alle andere geloven (behalve het jodendom) in het Romeinse rijk werden verboden

Tempels werden verwoest of omgebouwd tot kerken

Zo eindigde de Romeinse godsdienstige verdraagzaamheid
Iedere Romeinse provincie kwam onder leiding te staan van een bisschop
De belangrijkste bisschop werd de paus, de leider van de kerk
Ook vandaag is de paus nog steeds de leider van de rooms-katholieke kerk

Wat voor soort geloven zijn het jodendom en christendom?

1. Polytheïstisch
2. Monotheïstisch

Leg uit wat er bedoeld wordt met diaspora.

Leg uit wat voor mensen een grote aantrekkingskracht was van het christendom.

Waarom hadden veel Romeinen in het begin een hekel aan de christenen?

Leg uit waarom er 392 n.C. een einde kwam aan de godsdienstige verdraagzaamheid in het rijk.

Aan de slag

Wat: Lezen 4.4 (blz.78) en maken opdracht 1 t/m 5, 7, 9 (blz. 100)

Klaar: Werken aan samenvattingsdossier (Classroom)