Taal leren

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Talen leren

Iedereen beheerst rond zijn negende zijn moedertaal.

Hoe kan dat?

00:07

Wanneer begint het leren van je moedertaal?

1. direct na de conceptie
2. na ongeveer 26 weken in de baarmoeder
3. direct na de geboorte
4. vanaf de derde week na de geboorte

00:45

Wat hoort een ongeboren baby waardoor hij de taal leert?

1. de stem van zijn moeder
2. omgevingsgeluiden
3. het ritme van de taal
4. spraakklanken

01:17

Baby's horen

• ritme
• veelvoorkomende spraakklanken

02:33

Wat hoort NIET bij child directed speech?

1. langzamer spreken
2. snelle berekeningen in de hersenen
3. veel herhalen
4. wijzen

Typisch Nederlands

• veel medeklinkers achter elkaar;
• de uu-klank;
• verschillende zinsvolgorde bij de hoofdzin en de bijzin;
• veel kleine woordjes (partikels);
• sterke en zwakke werkwoorden;
• soms een raar gebruik van de tijden.

Type een woord in met zo veel mogelijk medeklinkers achter elkaar.

De klank uu leer je...

1. in de baarmoeder al herkennen.
2. uitspreken zodra je woordjes leert.
3. op de basisschool.
4. A en B zijn allebei goed.

Type zoveel mogelijk woorden met de uu.

Omdat ik jarig ben,

moet ik vanmiddag boodschappen doen.

hoofdzin

bijzin

De plaats van de pv

Hij wil wat vragen, omdat hij zijn schrift vergeten is.

-------------

hoofdzin: pv op de 2e plaats

bijzin: pv achteraan

Wat zijn de partikels in de volgende zin:

Ik ga toch maar leren, hoewel ik er geen zin heb.

1. maar, er
2. toch, maar
3. toch, er
4. toch, maar, er

Partikels

Partikels zijn kleine woordjes die op zichzelf weinig betekenen.

We gebruiken ze om...

• woorden emoties mee te geven;
• een zin vriendelijker/beleefder te maken;
• te nuanceren.
  

maar

Kom maar bij mij.

• medeleven

Je doet maar!

• onverschilligheid
  

misschien

Weet jij misschien hoe laat het is?

• beleefdheid

       gewoon

Sta gewoon op tijd op.

• meest logisch, simpel

Dat is gewoon te erg voor woorden.

• verbazing

Partikels zijn voor niet-Nederlanders heel lastig.

Ze betekenen soms het een en soms het ander.

Wat is het gevolg als je de partikels weglaat?
Ik ga leren, hoewel ik geen zin heb.

1. De zin wordt duidelijker.
2. De zin wordt minder genuanceerd.

doen

managen

sterk werkwoord

zwak werkwoord

De meeste werkwoorden zijn....

1. sterk.
2. zwak.

nieuwe werkwoorden, zoals uploaden, zentanglen en e-sporten zijn altijd...

1. sterk.
2. zwak.

Welke zin gebruikt de verleden tijd als toekomende tijd?

1. Kom je morgen eten?
2. Kwam je morgen nou eten?
3. Zou je morgen komen eten?
4. Zul je morgen nou komen eten?

De verschillende (lastige) onderdelen leer je op verschillende leeftijden en op verschillende manieren. 

Taalfasen

1. de voortalige periode (26 weken voor de geboorte - 1 jaar)

- de taal hekennen;

- klanken herkennen;

- klanken verstaan

- klanken uitspreken.

Resultaat: De baby brabbelt.

2. De vroegtalige periode

Van 1 jaar tot 2,5 jaar. Het kind leert...

- dat klanken een betekenis hebben;

- woorden (éénwoordfase);

- woorden combineren (twee- en meerwoordfase);

- de goede woordvolgorde.

Resultaat: Als de peuter 2,5 is zegt hij al echte zinnen, maar laat kleine woordjes nog weg.

3. De differentiatiefase

Tussen 2,5 en 5 jaar verbetert de taal verder.

- De zinnen worden langer.

- De woordenschat breidt zich snel uit.

- De peuter leert werkwoorden vervoegen.

- Het kind leert samenstellingen (huisdeur).

- De kleuter leert nadenken over taal. 

4. De voltooiingsfase

Van 5 tot 9 jaar.

Het kind leert...

- lezen en schrijven;

- nog meer woorden;

- sociale regels.

De andere fasen worden min of meer afgerond.

prena-tale fase

voor-talige fase

vroeg-talige fase

differentiatiefase

volgroeidefase

voltooiingsfase

volwassenfase

De goede zinsvolgorde gebruiken leer je al als je ...

1. 0 tot 6 maanden bent.
2. 2,5 tot 3 jaar bent.
3. 5 of 6 jaar bent.
4. 8 of 9 jaar bent.

Hoe leer je het verschil tussen sterke en zwakke werkwoorden?

1. Dat leren kinderen op school.
2. Kinderen leren dat omdat volwassenen hen verbeteren.
3. Kinderen leren dit voor en direct na hun geboorte.
4. Kinderen worden geboren met deze kennis.

Wolfskinderen

Als je voor je negende niet met taal in aanraking bent gekomen, leer je nooit meer goed spreken, verstaan en begrijpen, lezen en schrijven.

Sommige dingen blijf je je hele leven ontwikkelen. Wat is hier een voorbeeld van?

1. samenstellingen
2. werkwoorden vervoegen
3. woordenschat uitbreiden
4. zinslengte verlengen

Zo heb jij de taal geleerd.

Hoe zorg jij later dat jouw kind een goede taalontwikkeling krijgt?

www.wikiwijs.nl

Oefen verder op www.wikiwijs.nl

Zoek op 'Maud Hutten'

Kies 'Taal leren'.