Modernisme - postmodernisme

• Kunst
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Corona kunst

Ook kunstenaars hebben te maken met de corona-pandemie en veel kunstenaars gebruiken hun werk om mensen een hart onder de riem te steken óf meer specifiek om het ziekenhuis personeel te bedanken. Zo ook de Engelse kunstenaar Banksy zoals je kunt zien in het volgende fragment.

Corona kunst

Ook muzikanten lieten van zich horen in deze tijden van Corona, zoals bijvoorbeeld tijdens het benefietevenement One World: Together at Home. Tijdens dit evenement traden internationale sterren op vanuit hun eigen huis. Gezamenlijk haalden ze bijna 130 miljoen dollar op dat werd gedoneerd aan onderzoek naar Covid-19 en de WHO. Hierna volgt een van de optredens 

tot zover de recente ontwikkelingen, nu gaan we verder met het modernisme en het post-modernisme

Tekst

modernisme 

en 

postmodernisme

moderne samenleving

• ontstond eind 18e eeuw met de Industriële Revolutie en de Verlichting 
  
• men geloofde dat de samenleving maakbaar was (en beter kon worden voor iedereen!)
  
• De wereld zou alleen maar beter worden (geloof in vooruitgang!)
  
• Om de samenleving te verbeteren geloofde men in metaverhalen, ideologiën die richting gaven aan de mensen in de samenleving 
  

metaverhalen?

Denk daarbij aan bijvoorbeeld:

communisme

liberalisme

geloofsovertuigingen etc.

"als iedereen uiteindelijk communistisch zou worden, dan zou er een communistische heilstaat ontstaan die voor iedereen geweldig was"

modernisme, kunst 

• kunst hoeft geen band te hebben met de maatschappij waar ze is gemaakt
  
• Originaliteit is belangrijk, kunst moet uniek zijn. Daarom zijn kunstenaars continu op zoek naar iets nieuws. Maar de vernieuwing vindt alleen plaats op basis van de kunstwerken zelf (in de vorm!)
  
• er bestaat een groot verschil tussen High Art en Low Art
  
• motto: Less is more, bedacht door Mies van der Rohe 
  

hierna volgen volgt een filmpje met uitleg over 

- de cultuur van de modernen  

hierna volgen een aantal voorbeelden van moderne kunst.

Klik op 'oogjes' in de linker bovenhoek voor meer uitleg

Picasso

Portret maar met geabstraheerde vormen, herkenbaar maar niet meer realistisch 

Pollock

Drippings, vanuit het onbewuste wordt de verf op het doek "gegooid". Geen herkenbare vorm, maar doordat er gewerkt wordt vanuit de emotie herkenbaar voor de toeschouwer

Richard Serra

Minimal Art: geen verhaal en geen emotie, what you see is what you get. Enkel de vorm

Kosuth

Conceptuele kunst; niet de uitvoering, maar het idee achter het kunstwerk is belangrijk. In dit geval: wat is een stoel? Is dat de echte stoel, een foto van de stoel of de uitleg uit het woordenboek?

Noem 3 kenmerken van moderne kunst

hierna volgen volgt een filmpje met uitleg over 

- de massacultuur  

Waarom was het publiek zo geschokt door het kunstwerk hiernaast?

En nu

De moderne kunstenaars waren in hun vernieuwingsdrang aanbeland bij het idee: het ging niet meer om de vorm van het kunstwerk, alleen het idee was van belang. Maar is er daarna nog vernieuwing mogelijk? 

postmoderne samenleving

Deze ontstaat eind jaren 70 als men het vertrouwen in de maakbaarheid van de samenleving verliest, aldus filosoof Lyotard. Het gevolg is dat men ook niet meer gelooft in de metaverhalen. Deze verhalen beloofden een betere toekomst, maar nergens is dit ook echt gelukt. Is er nog wel vooruitgang mogelijk? Daarnaast gelooft men ook niet meer in een universele waarheid; dat wat voor een blanke Europeaan de waarheid is, is niet perse de waarheid van een Afrikaan.

postmoderne kunst

1. Geen vaststaande esthetische normen, 

2. Herwaardering ornament, versiering mag weer!

3. Grensoverschrijdingen van veel kunstdisciplines.

4. Herwaardering verhalende verwijzingen, verwijzingen naar bijvoorbeeld geschiedenis

5. Complexiteit en tegenspraak , less is a Bore, gebruik van decoratie; kleuren; herkenbare vormen in architectuur 

6. Herwaardering figuratie.

7. Cultuurrelativisme, er is niet langer 1 dominante blanke cultuur

8. Natuur: natuur en clichés over de natuur.

9. Originaliteit: hoeft niet; clichés en (stijl)citaten mogen

10. High Art & Low Culture

Centre Pompidou, Parijs

Een museum voor moderne kunst. De architecten hebben alle functies nadrukkelijk zichtbaar gemaakt; ventilatiekanalen, elektriciteits- en waterleidingen alles zit aan de buitenkant van het gebouw. Hiermee maken ze een knipoog naar moderne archtitecten die als motto hadden: form follows function

Damien Hirst

Glas-in-lood ramen gemaakt van vlinders in plaats van glas.

Een verwijzing naar de glas-in-loodramen uit de middeleeuwse kerken

Jeff Koons

Een replica van een beroemde buste van de Franse koning Lodewijk XIV, waar de kunstenaars het hoofd heeft vervangen door zijn eigen hoofd. Hij meet zichzelf een beroemde persoonlijkheid aan, uitgevoerd in roestvrij staal. (per definitie niet het materiaal waarin dergelijke bustes normaal worden uitgevoerd)

Barbara Kruger

Kruger verwijst met dit kunstwerk naar 'Ik denk, dus ik besta' een uitspraak van de Verlichte filosoof Desartes. 

Door deze verdraaiing 'Ik winkel, dus ik ben' levert ze kritiek op de consumptiemaatschappij

Cindy Sherman

Sherman maakt zelfportretten waarbij ze gebruik maakt van de beeldtaal van de filmindustrie. Daarom lijken haar portretten op een filmstill. Ze speelt met de clichématige vrouwenrol zoals je tegenkomt in Hollywoord B-films: de huisvrouw, het onschuldige meisje of de verleidelijke vrouw.

Sherman zelf verdwijnt, ze is enkel nog een oppervlakkig cliché

Postmodernisme

Postmodernism takes many forms, but generally, it is the philosophical view that objective truth does not exist and that it is largely impossible to understand reality, in any sort of objective sense. The postmodern mantra is basically: ''Everyone has their own truth,'' or perhaps ''Truth is what you make it.''

Postmodernisme is de 'opvolger' van het modernisme. Noem 3 algemene kenmerken van het postmodernisme.

1. modernisme
2. postmodernisme

1. modernisme
2. postmodernisme

1. modernisme
2. postmodernisme

1. modernisme
2. postmodernisme

1. modernisme
2. postmodernisme

1. modernisme
2. postmodernisme

1. modernisme
2. postmodernisme

Sleep de begrippen naar de juiste stroming

Modernisme 

Postmodernisme 

Less is more

Parodie

mixen van stijlen

less is a bore

originaliteit

Bekijk de bron. Dit is de positiejurk van Grace Jones. Noem 3 aspecten van de vormgeving van de jurk die typisch postmodern zijn.

Postmodernisme is ook herkenbaar in reclamefoto's. Leg dit uit aan de hand de reclamefoto hiernaast én de foto op de volgende dia

Reclame gemaakt door het reclamebureau KesselsKramer voor het Hans Brinker Budget Hotel in Amsterdam. Dit hotel was jarenlang het slechtste hotel ter wereld en daar maakten ze gebruik van in hun reclamecampagne

Pop art

Abstract expressionisme

Post modernisme

Zet de juiste plaatjes bij de juiste stroming

Bekijk de trailer op de volgende dia. Hoe wordt het eclectische karakter van de film benadrukt in de trailer. Noem 2 argumenten

hierna volgt een filmpje met uitleg over de jaren 80 en 90, dus ook met uitleg over het postmodernisme

Op afbeelding 8 zie je enkele meubels van Maarten Baas uit zijn serie Clay. Baas heeft kritiek op ontwerpen die rationeel en afstandelijk zijn. 'Ik wil iets maken wat niet dat afstandelijke karakter heeft, maar wat meer persoonlijk is'.

Vraag 8 (2 punten)
Beschrijf twee aspecten van de serie Clay waaruit dit streven blijkt.

Op afbeelding 6 zie je enkele meubels van Maarten Baas uit de serie Smoke. Op afbeelding 7 zie je uit deze serie een stoel van Baas die gebaseerd is op de rood-blauwe stoel van Rietveld. De serie Smoke kan postmodern genoemd worden.
Vraag 7 (2 punten)
Geef hiervoor twee argumenten.

Vraag 6 (1 punt)
Geef aan wat er voor Rietveld zo aantrekkelijk was aan deze opdracht. Laat financiële / commerciële overwegingen buiten beschouwing.

Stel een vraag over iets dat je nog niet duidelijk is