Thema ondervoeding en overvoeding

1 / 26

Slide 1: Slide

Verpleging en verzorgingMBOStudiejaar 3,4

This lesson contains 26 slides, with interactive quizzes, text slides and 1 video.

Items in this lesson

Slide 1 - Slide

Berekenen BMI

Bereken de BMI door het gewicht in kilogram te delen door het kwadraat van de lengte in meters: BMI = kg / (lengte x lengte)

Voorbeeld: iemand weegt 120 kilo bij een lengte van 1,85 meter:

BMI = 120 / (1,85x1,85) = 35

Slide 2 - Slide

CLASSIFICATIE VAN BMI BIJ VOLWASSENEN (18 TOT 70 JAAR)

CLASSIFICATIE BMI

Ondergewicht

lager dan 18,5

Gezond gewicht

tussen 18,5 en 24,9

Overgewicht

tussen 25 en 29,9

Obesitas

tussen 30 - 39,9

Morbide obesitas

hoger dan 40

Slide 3 - Slide

CLASSIFICATIE VAN BMI BIJ OUDEREN BOVEN DE 70 JAAR

Voor ouderen wordt in het algemeen aangenomen dat de BMI hoger mag zijn dan voor volwassenen. Hoe hoog exact, is niet duidelijk; daar zijn verschillende meningen over. Vaak wordt het volgende onderscheid gemaakt:

Ondergewicht

BMI ≤ 22

Normaal gewicht

BMI = 22 - 27,9

Overgewicht

BMI = 28 - 29,9

Obesitas

BMI ≥ 30

Slide 4 - Slide

Wat versta je onder
ondervoeding...

Slide 5 - Mind map

Definitie ondervoeding

'Ondervoeding kan worden beschouwd als een voedingstoestand waarbij sprake is van een tekort of disbalans van energie, eiwit en/of andere nutriënten (voedingsstoffen), die leidt tot meetbare nadelige effecten op de lichaamsomvang en lichaamssamenstelling, op het functioneren en op klinische resultaten.' (Stratton 2003).

Slide 6 - Slide

Ondervoeding en overgewicht kunnen ook tegelijk bestaan. Cliënten met overgewicht kunnen ook ondervoed zijn

Slide 7 - Slide

Ondervoeding

Ondervoeding bij ouderen komt in verpleeghuizen bij 20 tot 25% voor en in de thuiszorg bij 15 tot 25%.

Bij ondervoeding is er sprake van verlies van lichaamsgewicht en spiermassa. Hierdoor daalt de weerstand, hebben ouderen een verhoogde kans op opname in een instelling, op complicaties bij ziektes, zijn zij verminderd zelfredzaam en ervaren zij een verminderde kwaliteit van leven.

Uiteindelijk zorgt voor ondervoeding voor een verhoogde mortaliteit.

Slide 8 - Slide

Oorzaken van ondervoeding

afhankelijkheid depressie ‘dorstgevoel’ neemt af

eenzaamheid eenzijdig voedingspatroon

herstel van fracturen kauw- en slikproblemen

medicijngebruik / bijwerkingen medicijnen, zoals misselijkheid, braken… problemen met het gebit oncologische aandoeningen

operatie ondergaan ziekte en comorbiditeit

verminderde eetlust / sneller een ‘vol’ gevoel ervaren

verminderde reuk en smaak

Slide 9 - Slide

Wat kan je er aan doen?

Slide 10 - Mind map

Screenen

In het najaar van 2018 zijn er nieuwe consensuscriteria gepresenteerd die je hierbij helpen. Deze criteria bestaan uit twee stappen, allereerst een screening en vervolgens het stellen van een diagnose.

Slide 11 - Slide

Slide 12 - Video

Diagnose

Vervolgens stel je de diagnose ‘ondervoeding’. Doe dat op basis van twee verschillende soorten factoren:

Een kenmerkende factor zoals onbedoeld gewichtsverlies, een laag BMI of verminderde spiermassa.
Een oorzakelijke factor zoals verminderde voedingsinname of -opname, of een ziekte of ontsteking.

Slide 13 - Slide

https://www.zorgvoorbeter.nl/nieuws/nieuwe-criteria-ondervoeding

Slide 14 - Slide

Gevolgen

afname kwaliteit van leven / welbevinden, zoals depressies, vermoeidheid, lusteloosheid, futloosheid en kouwelijk zijn botbreuken door vaker en sneller vallen

huidletsel / verminderde wondgenezing, zoals decubitus of skin tears, door een dunne en droge huid bleke huid droog en uitvallend haar

langzamer herstel (langere opnameduur) meer en ernstige complicaties bij ziekte meer medicatiegebruik verhoogde mortaliteit verminderde immunologische afweer

verminderde spiermassa (met als gevolg afname algehele conditie en verminderde hart- en longcapaciteit) vermoeidheid

Slide 15 - Slide

Verpleegkundige interventies

Slide 16 - Mind map

Wat versta je onder
overvoeding?

Slide 17 - Mind map

Overvoeding (obesitas)

Obesitas is ‘een chronische ziekte waarbij een zodanige overmatige vetstapeling in het lichaam bestaat dat dit aanleiding geeft tot gezondheidsrisico’s.

Overgewicht en obesitas bij ouderen, wordt vaak niet als een serieus probleem gezien omdat het niet meteen levensbedreigend is. Toch kampt 57% van de ouderen in Nederland met een te hoog gewicht en 20% zelfs met obesitas.

Slide 18 - Slide

(Morbide) obesitas

Men spreekt van obesitas als het BMI ≥ 30. Het risico op diverse aandoeningen, zoals diabetes mellitus type 2 en cardiovasculaire ziekten, wordt nog hoger als daarbij ook de buikomvang van mannen ≥ 102 cm en bij vrouwen ≥ 88 is.

Behalve obesitas wordt de laatste tijd ook steeds meer gesproken over zogenaamde ‘morbide obesitas’. Voorbij de grens van een BMI van meer dan 40 wordt de term bariatrische cliënt gebruikt.

Slide 19 - Slide

Overgewicht kan verschillende oorzaken hebben:

Familiair (ouders met overgewicht, omgevings- en gedragsfactoren)

Ongezonde eetgewoontes

Overgewicht tijdens de kinderjaren

Weinig bewegen

Slide 20 - Slide

De gevolgen van overgewicht kunnen groot zijn:

Fysiek
Psychisch
Sociaal

Slide 21 - Slide

Fysieke gevolgen

Hart- en vaatziekten (door te weinig beweging is het risico op o.a. een hartinfarct groter)

Hoge bloeddruk

Diabetes Mellitus type II (80% van alle mensen met Diabetes Mellitus type II heeft dit door overgewicht)

Kanker (bij mannen vooral prostaatkanker en darmkanker, bij vrouwen borstkanker en kanker aan de voortplantingsorganen) Galziekten

Leververvetting Artrose (door te weinig beweging en de verhoogde druk op de gewrichten)

Ademhalingsproblemen Slaapapneu (korte ademstilstanden tijdens het slapen)

Jicht Verhoogd risico op overlijden en verminderde kwaliteit van leven

Slide 22 - Slide

Psychische gevolgen

Depressie (door pesten of zich buitengesloten voelen)

Minderwaardigheidsgevoel

Slide 23 - Slide

Sociale gevolgen

Arbeidsongeschiktheid

Vereenzaming (angst voor kritiek, onzekerheid of een inactief leven)

Slide 24 - Slide