Enigma Variaties Elgar

• Muziek
• Basisschool
• Groep 7,8

Enigma-variaties

Thema en 14 variaties

Edward Elgar

Het Thema

Je hoort hier het thema (een melodie) waarmee Elgar de aandacht trok van zijn vrouw, maar nu in de uiteindelijke versie voor orkest. De violen beginnen met het spelen van het thema. Een stukje verderop zetten de houtblazers een ander thema in. In de volgende variaties gebruikt hij deze twee thema's om zijn vrienden muzikaal te verklanken. Je hoort de verschillende karakters of gebeurtenissen die de componist gebruikt als hij aan één van zijn vrienden denkt.

Variatie 1 “C.A.E.”

In bijna elke variatie schrijft Elgar de initialen van zijn vrienden om aan te duiden over wie het muziekstuk gaat.

Bij deze eerste variatie staan de initialen C.A.E. Deze staan voor zijn eigen vrouw: Caroline Alice Roberts-Elgar. Een variatie vol liefde en tederheid. 

Variatie 2 “H.D.S-P"

Deze variatie gaat over zijn goede vriend en pianist Hew David Steuart-Powell met wie Elgar vaak samen muziek maakte. Je hoort in deze variatie de korte noten zoals je die ook kan aanslaan op de piano.

Variatie 3 ”R.B.T.”

Deze variatie verwijst naar de al wat oudere vriend Richard Baxter Townshend. Hij was een toneelspeler en imitator. Mensen moesten vaak om hem lachen en hij kon zijn stem goed laten overslaan van laag naar hoog. Deze variatie heeft Elgar daarom een grappig karakter meegegeven en je kan de extreme tegenstellingen tussen laag en hoog goed terughoren in de muziek.

Variatie 4 ”W.M.B.”

Deze variatie gaat over de buurman van Elgar, William Meath Baker.

 

Dit is de kortste variatie van het hele stuk. De man was volgens Elgar nog al energiek in het uitdrukken van zichzelf. De energieke muziek verklankt de buurman die de kamer binnenstormt, luidruchtig zijn bevelen geeft om vervolgens met slaande deuren de kamer weer te verlaten.

Variatie 5 “R.P.A.”

Deze variatie verwijst naar zijn vriend en groot muziekliefhebber Richard Penrose Arnold. Zijn vriend luisterde waarschijnlijk graag naar Slavische componisten zoals bijvoorbeeld Antonin Dvorak uit Tjechië omdat Elgar in deze variatie een enigszins Slavisch aandoend thema geschreven heeft dat begint in de celli en de bassen met een tegenmelodie in de violen. Deze variatie heeft geen einde, maar gaat direct over in de volgende variatie.

Variatie 6 ”Ysobel”

Deze variatie verwijst naar Isabel Fitton. Zij speelde altviool  en was een leerling van Elgar. De melodie van deze variatie wordt dan ook gespeeld door de altviolen uit het orkest. Deze humoristische, maar poëtische variatie verklankt de moeite die Ysobel had met de overgang van de ene snaar naar de andere. De altviolen spelen dan ook  opvallende snaarwisselingen.

Variatie 7 ”Troyte”

Deze variatie verwijst naar Arthur Troyte Griffiths, een architect die het huis van Elgar in Malvern had gebouwd. In deze variatie hoor je het enthousiasme terug waarmee Arthur probeert piano te leren spelen. 

Variatie 8 ”W.N.”

Deze variatie gaat over Winifred Norbury. Zij was een vriendin van Elgar die hij beschouwde als een bijzonder makkelijk mens. Deze muziek klinkt daarom heel ontspannen. Ook hoor je Winifred fluit oefenen met haar zus. 

Aan het eind van deze variatie wordt één enkele noot aangehouden door de violen. Dat is de overgang naar een meesterlijke volgende variatie.

Variatie 9 ”Nimrod”

Deze variatie heeft Elgar Nimrod genoemd omdat Nimrod in het Oude Testament ‘jager’ betekent, in het duits Jaeger. Jaeger verwijst naar Elgar's soulmate August Jaeger. Hij was een muziekuitgever en een muziekcriticus. Toen Elgar eens heel wanhopig was  en wilde stoppen met het schrijven van muziek, wist Jaeger hem aan te moedigen om door te gaan met het schrijven van muziek. En zo had hij meer en meer prachtige muziek geschreven waaronder deze aangrijpende 9e variatie. 

Variatie 10 “Dorabella”

Deze variatie verwijst naar een vriendin van Elgar: Dora Penny. Je hoort hier óf het gegiechel terug van Dora óf haar stotterende spreken. De naam Dorabella verwijst naar één van de twee zussen uit de opera “Cosi fan tutte” die de componist W.A. Mozart ooit schreef. Hij hoopte dat Dora deze link kon leggen, maar dat was helaas niet het geval.

Variatie 11 “G.R.S.”

Deze variatie verwijst naar een herinnering met George Robertson Sinclair, de organist van de kathedraal van Hereford. Deze uitgelaten variatie verklankt de bulldog van George die tijdens een wandeling aan de Rivier met zijn baasje en Elgar, in het water viel.  De hond klom uit het water en begon uitbundig te blaffen. Dit hoor je terug in de koperblazers en de pauken. 

Variatie 12 “B.G.N.”

Deze variatie verwijst naar Basil G. Nevinson, een cellist met wie Elgar vaak samenspeelde. Deze variatie begint daarom met een prachtige cellosolo. Daarna hoor je alle celli van het orkest het hoofdthema spelen en variëren. 

Variatie 13 Romanza - xxx

Boven deze variatie schreef Elgar 3 kruisjes, waardoor de persoon waar deze variatie over gaat, onduidelijk blijft. Volgens sommigen gaat het hier om Lady Mary Lygon, op dat moment op zeereis. Maar het kan ook duiden op Helen Weaver, een vroegere verloofde  van de componist die naar Nieuw-Zeeland vertrok. 

Variatie 14 Finale “E.D.U.”

Deze laatste variatie, de Finale (slotdeel), gaat over de componist zelf.  "E.D.U." spreek je uit als "Edoe" en was een koosnaam die Elgars vrouw gaf aan haar man. De thema’s van de eerste variatie (Elgars vrouw Caroline) en de negende (Nimrod) keren terug in deze variatie.

                            Einde