Van Brits mandaatgebied tot de staat Israël (1919-1949)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Welkom in de geschiedenisles!

Wat gaan we doen vandaag?

• Lesdoelen
• Israël en de Arabische wereld
• Opdrachten 
• Afsluiting  
  

Lesdoelen

Aan het eind van deze les:

• Welke problemen waren er in Palestina na de Eerste Wereldoorlog en hoe worden deze opgelost?

• Waarom de Hagana in het leven werd geroepen. 

• Je kunt uitleggen welke invloed de nazi’s in Duitsland hadden op de emigratie naar het gebied Palestina.

• Je kunt uitleggen welke invloed de holocaust had op de houding van westerse landen ten opzichte van een Joodse staat.

Lesdoelen

Aan het eind van deze les:

• Je kunt uitleggen wat de tweestaten-oplossing is.

• Hoe ontstond Arabisch-Israëlische oorlog van 1948 en wat de gevolgen waren hiervan?

• Je kunt uitleggen wie David-Ben Goerion was.

Welke drie overeenkomsten maakt Engeland tussen 1915 en 1917 met drie verschillende partijen? Benoem het jaartal, de naam van de overeenkomst en een korte inhoud van de overeenkomst.

Na 1945 stonden veel (vooral West-Europese) landen positief tegenover een land voor Joden. Wat is hier de oorzaak voor?

T2 x 2P Leg uit hoe het zionisme is ontstaan. Gebruik in je antwoord de begrippen: Joodse diaspora en antisemitisme

De beloften

Lees: De Eerste Wereldoorlog

• Opdracht 9 (opdracht 11 nieuwe versie)

Tijdens de Eerste Wereldoorlog (1914-1918)

• 1915: McMahon-Hussein-correspondentie: 
• Britten beloven, als ze helpen te Turken te verslaan, onafhankelijk voor de Arabieren

• 1916: Sykes-Picot-verdrag:
•  Frankrijk en Groot-Brittannië maken geheime afspraken om het gebied onderling te verdelen.

• 1917: Balfour-verklaring: 
• Britten beloven de Joden, een Joods nationaal tehuis, in ruil voor steun aan de Britten

Na de Eerste Wereldoorlog (1919)

• Onderhandelingen in Versailles

• Zowel Palestijnse Arabieren als Joden gaan er vanuit dat de beloften worden ingelost: een eigen staat

• Onafhankelijkheid?

Vrede van Versailles (1919)

• Het Midden-Oosten wordt voorlopig bestuurd door de Volkenbond (voorloper van de Verenigde Naties) --> Fr + GB moeten het gebied gaan besturen (Mandaat)
  

• Van de Volkenbond moet Groot-Brittannië zich aan de Balfour-verklaring houden, niet aan de afspraken die gemaakt zijn met de Arabieren

• 1922: Mandaatgebied Palestina

Mandaatgebieden in het Midden-Oosten

Ga in gesprek met elkaar 

• In duo's
• Wat vinden jullie van deze drie beloftes?
• Is het eerlijk? Is het begrijpelijk?

Joodse immigratie - Palestijnse problemen (1)

• Door de Britse toezegging van een Joods nationaal tehuis: veel Joodse immigranten (ongeveer 40.000) naar Palestina 

• Welgestelde Joden kopen veel grond van Arabische grootgrondbezitters: Palestijnse Arabieren worden van hun land gezet door deze nieuwe eigenaren.

Joodse immigratie – Palestijnse problemen (2)

• Grote immigratie en Joodse landaankoop zorgen voor irritatie en angst bij de Palestijnse Arabieren

• In het gebied ontstaan rellen

• Joden vinden dat de Britten niet genoeg doen tegen het Arabische geweld en richten daarom hun eigen 'leger' op: Hagana

Arabisch-Palestijnse opstand (1936-1939) (1)

• Anti-Joodse wetten (Neurenberger Rassenwetten, 1935) zorgen voor emigratie uit Duitsland

• Veel Joden willen het liefst naar de Verenigde Staten, maar dat land heeft strenge immigratiewetten

• Joden kiezen daarom voor Palestina. Gevolg: 170.000 Joodse migranten in drie jaar tijd

Arabisch-Palestijnse opstand (1936-1939) (2)

• Burgeroorlog tussen Joden en Palestijnse Arabieren 

• Arabieren plegen aanslagen op zowel Joden als Britten (die soms samenwerkten), en Joden plegen aanslagen op Arabieren en Britten

• Onoverzichtelijke situatie waar de Britten zich geen raad mee weten

Verklaar waarom er tussen 1933-1939 er een grote stijging is aan Joodse immigratie naar Palestina

MacDonald White Paper (1939) (1)

• Een White Paper (Nederlands: witboek) is een regeringsplan

• Hierin stonden de plannen van de Britse regering voor Palestina

• Neem de volgende vier over in je aantekeningen!

MacDonald White Paper (1939) (2)   

1. Binnen tien jaar zou er zelfbestuur komen voor Palestina. Joden en Arabieren zouden dit samen uitvoeren, over een gemengd Arabische-Joodse staat.

2. De Joodse immigratie werd beperkt tot 15.000 mensen per jaar, voor de komende vijf jaar. Daarna mocht de Arabische bevolking hierover beslissen.

3. De landaankoop door Joden werd beperkt.

4. Britten verlaten het gebied binnen tien jaar

Gevolgen van het Witboek

• De timing was zeer ongelukkig: de situatie voor Joden in Europa werd steeds gevaarlijker (Kristallnacht en de neurenberger rassenwetten), terwijl de mogelijkheden om te migreren/vluchten steeds moeilijker werd

• Joden waren zeer teleurgesteld: dit was in strijd met de Balfour-verklaring uit 1917

• Palestijnse Arabieren waren ook teleurgesteld, er kwamen nog steeds joden het land in.

• Het geweld nam wel af.
  

Zowel Palestijnen als de joden zijn boos over het witboek (1939). Leg voor beide uit waarom zij boos zijn.

Leg uit of het Witboek van de Engelsen uit 1939 een verandering of continuiteït is. leg je antwoord uit (2)

WO2 en de Holocaust 

• Tijdens de Tweede Wereldoorlog worden joodse mensen, net als vele andere groepen, ''uit de weg geruimd''.
• Zo'n 6.000.000 joodse mensen verliezen hun leven tijdens deze periode. De Holocaust.
• De Duitsers maakte gebruik van effectieve propaganda om de ''typische'' jood een gezicht te geven. 
• De Arabieren gaan in gesprek met de Duitsers over samenwerking. 

''De Moslims in en buiten Palestina begroeten het nieuwe regime in Duitsland van harte en hopen dat ook andere landen het fascistisch-antidemocratisch staatsbestel zullen overnemen''

Moefti Amin al-Hoesseini ontmoet Hitler, 1941.

https://www.ewmagazine.nl/buitenland/blog/2015/10/bij-uitroeiing-van-joden-kreeg-hitler-hulp-uit-islamitische-hoek-2707721W/

Jan maakt de volgende opmerking:
Het is begrijpelijk dat het leiderschap van de Palestijnse Arabieren positief stond tegenover de nazi's en hun ideeën.
Ga hierover in gesprek. Leg uit waarom Jan gelijk heeft.

Na de Tweede Wereldoorlog 

• Veel Joden willen weg uit Europa, zelfs na de oorlog was er veel antisemitisme

• Emigreren naar Palestina was moeilijk: de Britten hielden vast aan hun Witboek

• De Hagana hielp met illegale emigratie naar Palestina

Steeds meer spanningen in Palestina

•  Joodse migranten worden onderschept op zee en teruggestuurd

• Sommigen worden vastgezet in kampen op Cyprus

• Reactie: extremistische Joden (Irgoen) plegen aanslagen op Britse doelen in Palestina

Tweestaten-oplossing (1947)

• De Britten hebben het mandaatgebied niet meer onder controle. Het gebied wordt overgedragen aan de Verenigde Naties (VN)
  

• De VN komt met een Verdelingsplan: het gebied wordt verdeeld in een Joodse- en Arabische staat. Jeruzalem komt onder bestuur van de VN te staan.

De eerste jaren van de staat Israël (1)

• Het Verdelingsplan brengt geen rust: geweld tussen Joden en Palestijnse Arabieren blijft. 

• Grote groepen Palestijnse Arabieren vluchten weg uit het gebied.

Waarom vluchten de Palestijnen hun eigen gebied uit?

De eerste jaren van de staat Israël (2)

• 14 mei 1948: David Ben Goerion roept de Joodse staat Israël uit

• 15 mei 1948: de laatste Britten vertrekken uit het mandaatgebied Palestina

• 16 mei 1948: de Arabische landen Egypte, Syrië, Libanon en Jordanië vallen Israël aan

De eerste jaren van de staat Israël (3)

• De Verenigde Staten erkennen Israël snel: een niet-Arabische, democratische bondgenoot in het Midden-Oosten is voor hen erg belangrijk

• De Verenigde Staten zijn ook een belangrijke bondgenoot voor Israël
  

Arabisch-Israëlische Oorlog (1948-1949)

Israël: de Israëlische Onafhankelijkheidsoorlog

Palestijnen: al-Nakbah ('de Ramp')

• Israël wint de oorlog en verovert veel gebieden: ook gebieden die  door de VN aan de Palestijnse Arabieren waren toegezegd

• Ruim 700.000 Palestijnse Arabieren vluchten uit Israël 

Leg uit waarom het verdelingsplan (tweestaten oplossing) niet zorgde voor rust in het gebied Palestina

Wat is de boodschap van de maker?
Leg deze uit met behulp van één beeldkenmerk

De Erfenis. Tekening van Frits Behrendt in het Parool. Datum onbekend.

Video

Andere Tijden: al-Nakbah

m3 bij 998 gebleven

0804

03:47

Waarom noemen de Joodse bevolking deze periode: de onafhankelijkheidsstrijd, en de Palestijnen deze periode de: catastrofe

05:45

Verklaar hoe het kan dat beide heren aangeven dat er geen discriminatie is tussen de bevolkingsgroepen, ze zelfs met elkaar in wijken wonen. Maar beide kanten toch milities aan het klaarmaken zijn voor de strijd.

10:43

Wat is de reden dat de Arabische leiders in Haifa hun volk opdracht gaven om de stad te ontvluchten?

BAC-methode

B = basis

Kijk naar de informatie uit de vraag --> onderstreep de jaartallen, begrippen, personen, gebeurtenissen die je hebt geleerd. 

Kijk naar informatie uit de bron  --> onderstreep de jaartallen, begrippen, personen, gebeurtenissen die je hebt geleerd. 

(Tijdscontext + plaatscontext) Stel de vraag: Wat vragen ze van je? 

A = antwoord formuleren

Hoe moet je antwoord geven? (antwoordstructuren of een doe het zo?)

Benoem wat je hebt geleerd over dit onderwerp/begrippen, doe dit eerst op je kladblaadje!

Maak gebruik van de informatie uit de bron!

C= check
Lees de vraag nog eens goed door en check of het antwoord op papier staat.
Schrijf als conclusie in een enkele zin het antwoord op de vraag.
Dus ... check of je antwoord voldoet; juiste aantal argumenten/ invalshoek/ etc

1. Lees de vraag goed door (wat vragen ze van je?)

2. Herhaal een stuk van de vraag

3. Signaalwoord + uitleg

4. Verwijzing naar de bron (optioneel)

Controle

Van Romeinse provincie naar nationalisme (tot 1918)

Bladzijde: 10 t/m 12

Opdrachten: 2 t/m 9

Opdrachten

Van Brits mandaatgebied tot de staat Israël (1919-1949)

Bladzijde: 17 t/m 20

Opdrachten: 1, 3, 4, 5, 6a, 7, 10!

Klaar? 

Vergelijk je antwoorden met je buurman/buurvrouw

--> aangeven bij je docent als dit gedaan is.

Bronnenopdracht

• Vier stencils

• Groepen van vier

• 25 minuten
• Klaar? bespreek je bevindingen
  
• Nabespreken
  

Afsluiting

Aan het eind van deze les:

• Welke problemen waren er in Palestina na de Eerste Wereldoorlog en hoe worden deze opgelost?

• Waarom de Hagana in het leven werd geroepen. 

• Je kunt uitleggen welke invloed de nazi’s in Duitsland hadden op de emigratie naar het gebied Palestina.

• Je kunt uitleggen welke invloed de holocaust had op de houding van westerse landen ten opzichte van een Joodse staat.

Afsluiting

Aan het eind van deze les:

• Je kunt uitleggen wat de tweestaten-oplossing is.

• Hoe ontstond Arabisch-Israëlische oorlog van 1948 en wat de gevolgen waren hiervan?

• Je kunt uitleggen wie David-Ben Goerion was.

Fijne dag!