Ziekteleer LBHP week 6

• Dierverzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Ziekteleer LBHP week 6

varkenshouderij NL

17 miljoen varkens in NL

Wild
Commercieel
KiBo
Hobby 

Commerciële varkenshouderij

Doel: een lekker stukje gezond varkensvlees 

• Veel dierwelzijnseisen 
• Veel milieueisen 
• Veel verschillen in het houden van de dieren 

Kwaliteitsystemen

• In NL bestaan er verschillende kwaliteitsystemen (keurmerken) waar een varkenshouder aan mee kan doen
• Beter Leven keurmerk  (dierbescherming)
  In supermarkt wordt min. 1 ster verkocht
•  IKB
  Jaarlijkse onafhankelijke controle op verschillende thema's (welzijn, geneesmiddelengebruik, hygiëne enz.) 
  

Waar staat IKB voor?

1. Intensief keten bedrijf
2. Integrale keten beheersing
3. Integraal kwaliteit behoud
4. Intensieve kanalisatie bewerking

1 ster: supermarkt

2 ster:  meer ruimte, overdekt naar buiten, biggen langer bij moeder

3 ster: meer ruimte, naar buiten zonder overkapping 

Wat is een gelt?

Opbouw varkenshouderij (NL)

Waar vind je dit
huisvestingssysteem?
(meer antw. goed)

1. Topfok bedrijf
2. Opfok bedrijf
3. Vermeerderaar
4. Vleesvarkens bedrijf

Verschillen in huisvesting

ddfaadsdfasfad   < Vermeerdering (roulatie) 
  dddddddddddd  kraamstal >  dekstal, >

 dddddddddddd    dragende zeugen 

                                                          ddddddddd                  ^ Vleesvarkens

ddddddddddddddddddddddddddddddd        Verblijf: 4 - 6 mnd. 

                    

  

Wanneer worden de biggen 'gespeend'?

1. Direct na geboorte
2. Na 1 week
3. Na 2 weken
4. Na 4 weken

Hoe voorkom je dat
dieren ziek worden?

Preventie 

Dierziektepreventie via

1. Goede huisvesting / hygiëne 
2. Een zorgvuldig aankoopbeleid  

Huisvesting en Hygiëne 

• Klimaat (geen tocht)
• Schone omgeving  
• Goede kwaliteit voer 
• Ruimte en afleiding (tegen stress)
• Aanwezigheid ziekenboeg 
• Schoonmaak tijdens leegstand 
• Hygiënesluis (vaak met douche!)

Zorgvulig aankoopbeleid

• Zoek bedrijven met een zelfde ziektegeschiedenis!
• Overheid heeft ook regels rondom aankoopbeleid: varkens mogen max. van 3 verschillende vermeerderaars komen

Preventieve medicatie

• Vaccineren 
• IJzerinjectie (preventief tegen
     bloedarmoede)
• Behandeling tegen ecto-/
     endo parasieten 
• Bij ziekte: individueel of
  koppel behandeling 

Ziekte vrij worden/zijn

Vrijwillige programma's --> Bewijs van gezonde dieren (beter voor verkoop)

Verplichte programma's --> varkenspest, blaasjesziekte, MKZ en Aujeszkey
maatregelen bij uitbraak en voor preventie opgesteld door de EU 

Wie beheren de vrijwillige gezondheidsprogramma's (doen ook het onderzoek)?

1. LNV
2. NVWA
3. IKB
4. GD

Oorzaak van veel ziekten:

• Intensieve dierhouderij (rangorde problemen, dierdichtheid)
• Weinig immuniteitsopbouw 
• Beschermde opgroei 
• Stressgevoelig (met name rondom partus
• Herplaatsing  

Veelvoorkomende
problemen 

Dragende zeugen 

1. Verwerpen/abortus 
   - Infectieus (griep, parvo, abortus blauw) --> vaccinatie voor dekking 
   - Stress
2.  Einde dracht problemen 
   - Obstipatie, moeite met staan,
       minder eten --> ruimte geven

Zeug in de kraamstal 

1. Baarmoeder prolaps
2. Agressief gedrag
3. Weeënzwakte (oxytocine)
4. Zware partus (dwarsligger)
5.  Onvoldoende melk (onrust biggen)
6. Ontsteking geboorteweg 

Waarom wordt/blijft
een zeug niet dragend?

Zeug in de dekstal 

1. Regelmatig terugkomen
   Na 3 weken weer berig ondanks inseminatie 
   oorzaken: onvoldoende kwaliteit sperma, management (moment, hygiëne, stress), infecties geslachtsapparaat
2. Onregelmatig terugkomen 
   Buiten de cyclus om weer berig (bijv. na 5  weken)
   oorzaken: stress en ziekten (parvo, lepto, abortus blauw) 

Biggen in de kraamafdeling

1. Diarree
2. Aangeboren afwijkingen (erfelijk/toeval)
3. Splayleg (onvoldoende voeding tijdens dracht)
4. Infecties
5. Castratie, couperen, tanden knippen  

Hoe kan het anders?

Waarom komen bij de gespeende biggen zoveel gezondheidsproblemen voor?

1. Veel agressie
2. Veel veranderingen
3. Ze missen hun moeder
4. De focus ligt meer bij de jonge biggen

Gespeende biggen 

1. Het voer verandert (melk --> brokjes + water)
   Perfect moment voor e. coli om toe te slaan! 
   - (Speen)diarree 
   - Slingerziekte (oedeem, hees, verstoring evenwicht,
       hersenvliesontsteking)
   - shock 
2. De groep verandert
3. De huisvesting verandert
    

Gespeende biggen 

1. Het voer verandert
2. De groep verandert (van moeder --> groep)
   Gevolg: Rangorde gevechten --> wondjes zijn ingang
   - smeerwrang of smeerpokken (staphylokok)
   - gewrichtsontsteking
   - hersenvliesontsteking (streptokok)
3. De huisvesting verandert 

Gespeende biggen

1. Het voer verandert
2. De groep verandert 
3. De huisvesting verandert (van kraamhok naar groepshok)
   Wennen aan klimaat, vloeren, voerplaats enz. 
   - luchtweginfecties (influenza, mycoplasma)
   - onrust --> staart-, oor- en flankbijten 
       Te erg? neem de 'kneusjes' apart 
   
   

Vleesvarkens

Ook veel veranderingen achter de rug (nieuw bedrijf, hokgenoten, omgeving enz.), maar ouder dus minder gevoelig

1. Respiratieproblemen
   - zowel door virussen (gaat heel snel) als bacteriën (vaak secundair)
2. Darmproblemen
   - Veroorzaakt groeivertraging of sterfte door
   bloedvergiftiging of een darmbloeding 

Speendiarree

Obstipatie

Prolaps 

Splayleg

Groeivertraging

Terugkomer

Positief!

Het lukt ons steeds beter om de dieren gezond te houden! 
- Fokkerij meer gefocust op 'sterke dieren'
- Bewuste AB gebruik 

- Beter management

- Beter dierwelzijn
enz.