14.5 Hormonen-II

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

14.5 Hormonen-II

Wat is er blijven hangen van 14.5 deel 1?

Zijn hormoonklieren exocrien of endocrien?

1. Exocrien
2. Endocrien

Hormonen gaan via de bloedsomloop door je lichaam. Hoe kan het dat alleen de doelwitorganen reageren op de hormonen?

Wat is de opperhoofd hormoonklier

1. Hypothalamus
2. Hypofyse
3. Grote hersenen
4. Kleine hersenen

Wat is het verschil tussen inhibiting en releasing hormonen?

Leerdoelen - II

• Ik kan uitleggen hoe het hormoon thyroxine de stofwisselingssnelheid beïnvloedt.
• Ik kan m.b.v. een voorbeeld uitleggen wat positieve terugkoppeling is.
  
• Ik kan uitleggen hoe mijn bloedsuikerspiegel in balans blijft
• Ik kan uitleggen hoe ik voldoende water in mijn lichaam houd.

• Doelwitcel – endocriene klier – hormoon – receptoreiwit – adrenaline – halveringstijd – thyroxine – stofwisselingssnelheid – negateive terugkoppeling – hypofyse – neurohormonen – hypothalamus – oxytocine – positieve terugkoppeling – adrenaline – glucagon – insuline – eilandjes van Langerhans – glucagon – ADH - osmoreceptoren

Negatieve terugkoppeling

• Hormonen 
• Ze remmen hun eigen aanmaak waardoor een effect niet steeds sterker wordt.
  
• Heeft een tegengesteld effect

Negatieve terugkoppeling

• Detector: opprikken prikkel
• Controlecentrum: interpreteren prikkel
• Effector: reageert op prikkel

Voorbeeld

Thyroxine verhoogt de

stofwisselingssnelheid

in doelwitorganen

Positieve terugkoppeling

• Versterkt prikkel
• Hoge waarde hoger maken of lage waarde lager maken
• Geen homeostase
• VB bevalling/bloedstolling

Positieve terugkoppeling

Hormoon oxytocine heeft een positieve terugkoppeling.

Oxytocine tijdens de bevalling

Oxytocine tijdens

de borstvoeding

Herhaling delen H13

Regeling bloedsuikerspiegel (paragraaf 13.5)

Regeling hoeveelheid wateruitscheiding (paragraaf 13.4)

Welke drie hormonen zijn betrokken bij het regelen van jouw bloedsuikerspiegel?

Bloedsuikerspiegel & hormonen

• Insuline: wordt afgegeven door de alvleesklier bij een hoge bloedsuikerspiegel. Spieren en lever nemen glucose op en vormen glycogeen. Bloedsuikerspiegel daalt
• Glucagon: wordt afgegeven door de alvleesklier bij een lage bloedsuikerspiegel. Lever zet glucagon om in glucose. Bloedsuikerspiegel stijgt.
• Adrenaline: stresshormoon, wordt aangemaakt door de bijnieren (die BINAS 89A). Zorgt voor extra afbraak glycogeen door de lever: extra glucose beschikbaar in het bloed voor vechten of vluchten.

Waterhuishouding & hormonen

• ADH: Antidiuretisch hormoon -> Anti-plashormoon
• Te hoge osmotische waarde bloed -> ADH  -> wand verzamelbuisje meer permeable voor water -> water vanuit voorurine naar niermerg/bloed -> minder urineproductie -> osmotische waarde daalt
• Alleen bij een te hoge osmotische waarde

Aan de slag

14.5: 1-3-4

14.5: 3-5-7-11-12-14-15