paragraaf 4.1 Leenheren en leenmannen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

Leenheren en Leenmannen

Paragraaf 4.1

Nieuw hoofdstuk

Wat gaan we doen? 

• Introductie Hoofdstuk 4
• Val Romeinse Rijk.
• Frankische Rijk
• Karel de Grote
• Leenstelsel
• Opdracht
• Evaluatie.
• Huiswerk.

Tijd van monniken en ridders (500 - 1000)

In het wit zie je een helm, zoals ridders die droegen. Op de achtergrond zie je een deel van een klooster. Ridderschap en de christelijke kerk horen bij de Tijd van monniken en ridders.

tijdvakken

Eerst de naam: 

De Middeleeuwen

• De tijd na het Romeinse Rijk (Oudheid) en vóór de Nieuwe Tijd.
  

• Ongeveer tussen 500 en 1500

• Vroege Middeleeuwen: 500-1000
• Late Middeleeuwen: 1000-1500

Welke jaartallen horen bij de middeleeuwen?

1. 500-1500
2. 1000-1500
3. 500-1000
4. 0-500

Wat weet jij eigenlijk
van de middeleeuwen?

Leerdoel

Aan het einde van de les kun je vertellen wie Karel de Grote is

Aan het einde van de les kun je uitleggen hoe Karel de Grote zijn rijk bestuurde. 

Verval Romeinse Rijk

• Volksverhuizingen bedreigen de grenzen

• Romeinse leger was zwak 
• Romeins rijk wordt in tweeen gesplitst.
  

• Plunderingen van verschillende volkeren
• West-Romeinse rijk houdt op met bestaan
  

Romeinse rijk valt uiteen

West Europa

• Wegen verdwijnen
• Steden verdwijnen (geen handel of geld meer) 
• Boeren zoeken bescherming bij een Heer, hierdoor ontstaan ministaatjes
• Hierdoor veel burgeroorlogen en reizen was veel te gevaarlijk. 
  

verval

Kaart

Bekijk het volgende filmpje

en beantwoord de vragen. 

In welk jaar volgt Karel zijn vader op als koning van het Frankische Rijk

Waarin geloofden de Saksen?

Wie wou zich niet overgeven aan Karel de Grote?

Waarom heeft hij zich uiteindelijk wel overgegeven?

Waarom kan Karel de Grote niet zijn hele rijk zelf besturen?

Wat zijn paltsen?

1. burchten
2. paleizen
3. kloosters
4. boerderijen

Wanneer werd Karel de Grote tot keizer gekroond?

1. 780
2. 790
3. 800
4. 814

In welke stad laat hij een palts bouwen naar Romeins voorbeeld?

1. Aken
2. Rome
3. Parijs
4. Nijmegen

Noem drie punten die Karel de Grote in zijn rijk heeft ingevoerd.

In welk jaar sterft Karel de Grote

1. 800
2. 810
3. 814
4. 818

Het leenstelsel

• Karel de Grote kon zijn land niet alleen besturen.
  
• Daarom kreeg hij hulp van vazallen: mannen die met hem meevochten
  

• Zijn trouwste vazallen kregen als beloning ieder een gebied in leen. 
  
• Zij mochten dit namens hem besturen: zij werden zijn leenmannen.
• Het leenstelsel heet ook wel: feodalisme

leenstelsel

uitleg

De leenman

De leenheer:

Karel de Grote

Het leen (de grond) dat de leenman 'in leen' krijgt.

De vier plichten van een leenman:

• Hij moest trouw zweren aan de koning; 
  
• Hij moest zijn gebied besturen en er recht-spreken;
  
• Hij moest jaarlijks belasting aan de koning betalen; 
  
• Als er oorlog was in het Rijk, moest hij met zijn eigen soldaten meevechten in het leger van de koning.

De leenman zweert trouw aan zijn leenheer, Karel de Grote.

Wat is een goed voorbeeld
van een leenstelsel?

1. De koning bestuurt zijn land helemaal in zijn eentje.
2. De koning heeft ministers die hem advies geven over het bestuur van zijn land.
3. De koning heeft niets te zeggen over het bestuur van zijn land.
4. De koning heeft zijn land in twintig stukken verdeeld. Ieder stuk wordt bestuurd door een vriend van hem.

Op deze afbeelding uit de dertiende eeuw belooft een leenman trouw aan Karel de Grote.

Is deze uitspraak goed of fout?
De man helemaal rechts op de afbeelding is Karel de Grote.

1. Goed
2. Fout

Op deze afbeelding uit de dertiende eeuw belooft een leenman trouw aan Karel de Grote.

Is deze uitspraak goed of fout?
De afbeelding gaat over de manier waarop Karel de Grote zijn land bestuurde

1. Goed
2. Fout

Welke plicht heeft een leenman?

1. Hij moet in zijn gebied doen waar hij zin in heeft.
2. Hij moet elke ochtend bijtijds opstaan.
3. Hij moet trouw beloven aan zijn leenheer.
4. Hij moet delen van zijn gebied doorlenen aan onderleenmannen.

Voor zijn ridders was Karel de Grote de leenheer.

1. Goed
2. Fout

De leenheer beloofde de leenman met raad en daad bij te staan.

1. Goed
2. Fout

Een leenman splitste vaak zijn land weer in kleinere stukken land in leen aan lagere edelen.

1. Goed
2. Fout

Het Frankische Rijk valt uiteen

• Het rijk werd na de dood van Karel de Grote en zijn zoon Lodewijk de Vrome steeds meer verdeeld en verdeeld en verdeeld...
  
• De edelen die deze gebieden bestuurden, 'vergaten soms maar even' dat zij dit gebied offcieel nog steeds in leen hadden van hun leenheer!
  

• Of ze leenden het weer verder uit aan achterleenmannen...
  

Huiswerk

Maken van paragraaf 4.1 de opdrachten 2,3,4,6,8 & 9