Grammatica 2 toetsweek

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Grammatica - toets 2

Havo 3

Hoofdstuk 4 t/m 6

Grammatica - zinsdelen H4

Beknopte bijzin 

Theorie - deel 1

Van een bijzin kun je een beknopte bijzin maken > verkorte bijzin.

gewone bijzin: Nadat ze de catwalk verlieten, kleedden de modellen zich om voor het volgende onderdeel van de show.

beknopte bijzin: Na de catwalk te hebben verlaten, kleedden de modellen zich om voor het volgende onderdeel van de show.

Theorie - deel 2

• Onderwerp en persoonsvorm ontbreken in een beknopte bijzin.
•  Het onderwerp is ‘verzwegen’ --> verzwegen onderwerp kun je afleiden uit de hoofdzin (het is daar het ow, lv of mv).

 Dromend over zijn toekomst (bekn. bz.) viel hij in slaap. 

Verzwegen onderwerp = hij 

Theorie - deel 3 - herkennen beknopte bijzin

In plaats van de persoonsvorm kan de beknopte bijzin bevatten:

• een voltooid deelwoord:
  

 Aangekomen op het vakantieadres meldde mijn vader zich aan de balie.

• een onvoltooid deelwoord: 

 Naar huis fietsend bedacht Mark zich, keerde om en reed terug.

•  ‘te + infinitief’: 

 Na zijn kast te hebben leeggehaald vond Tim de shirts die hij zocht.

Loerend op haar prooi sloop de oude leeuwin over de savanne

1. beknopte bijzin met voltooid deelwoord
2. beknopte bijzin met onvoltooid deelwoord
3. beknopte bijzin met 'te' + infinitief
4. gewone bijzin

Heeft Camilla je uitgelegd hoe je snel een fietsband kunt plakken?

1. beknopte bijzin met voltooid deelwoord
2. beknopte bijzin met onvoltooid deelwoord
3. beknopte bijzin met 'te' + infinitief
4. gewone bijzin

Vanmiddag zei de loodgieter dat hij alle kranen had vervangen.

1. beknopte bijzin met voltooid deelwoord
2. beknopte bijzin met onvoltooid deelwoord
3. beknopte bijzin met 'te' + infinitief
4. gewone bijzin

Na drie verloren finales eindelijk kampioen geworden, dankte de basketballer zijn ouders en staf.

1. beknopte bijzin met voltooid deelwoord
2. beknopte bijzin met onvoltooid deelwoord
3. beknopte bijzin met 'te' + infinitief
4. gewone bijzin

De lerares waarschuwde haar leerlingen op tijd aanwezig te zijn.

1. beknopte bijzin met voltooid deelwoord
2. beknopte bijzin met onvoltooid deelwoord
3. beknopte bijzin met 'te' + infinitief
4. gewone bijzin

Grammatica - zinsdelen H5

Lijdende en bedrijvende vorm

Zet in de lijdende vorm:

Alle leerlingen geven vandaag een compliment aan elkaar.

Zet in de lijdende vorm:

Morgen leren alle nieuwe medewerkers hoe het systeem werkt.

Zet in de bedrijvende vorm:

Vandaag wordt de uitslag door de directeur bekendgemaakt.

Zet in de bedrijvende vorm:

Die gouden medaille voor de 400 meter sprint is door de koning uitgereikt.

Grammatica - zinsdelen H6

Ambiguïteit

Wat is AMBIGUÏTEIT?

1. woord met meerdere betekenissen (homoniem)

2. woordgroep met meerdere betekenissen

3. op twee manieren ontleden

4. onduidelijke  verwijzing

Vier oorzaken

1. woord met meerdere betekenissen (homoniem)

2. woordgroep met meerdere betekenissen

3. op twee manieren ontleden

4. onduidelijke verwijzing

1. woord met meer betekenissen

Ik loop naar de bank.

2. woordengroepen met meerdere betekenissen

Het schilderij van oom Karel is gestolen.

• Oom Karel is de eigenaar.
• Oom Karel is op het schilderij afgebeeld.
• Oom Karel  heeft het schilderij gemaakt.

3. op twee manieren ontleden

De man sloeg de hond met de stok.

4. onduidelijke verwijzing

Koen heeft Peter niet gevraagd, omdat hij ziek was.

Welke twee betekenissen heeft deze zin?

Grammatica - woordsoorten H4

Tussenwerpsel 

Theorie

Zo herken je tussenwerpsels: 

1. het zijn uitroepen of klanknabootsingen;

2. staan, meestal aan het begin of einde van een zin, vaak van de rest gescheiden door een komma (,). 

Benoem alle genummerde woorden. Kies uit alle woordsoorten.
zin: Jij(1) zou(2) dat(3) toch(4) doen(5), hé(6)?

Benoem alle genummerde woorden. Kies uit alle woordsoorten.
zin: Ach(1), ik(2) weet(3) het(4) ook(5) niet(6) meer(7)

Benoem alle genummerde woorden. Kies uit alle woordsoorten.
zin: Nederlandse(1) ondernemingen(2) hebben(3) niet(4) veel vrouwen in(5) de raad(6) van(7) bestuur(8).

Benoem alle genummerde woorden. Kies uit alle woordsoorten.
zin: Bij(1) veel(2) bedrijven zijn helemaal(3) geen vrouwelijke(4) bestuurders te bekennen(5)

Grammatica - woordsoorten H5

Lastig te benoemen woorden

Die, dat, wie, wat

Lastige woorden: die/dat

• aanwijzend voornaamwoord

   -> je kunt de die/dat vervangen door deze/dit

   -> je kunt het 'aanwijzen'

   Je kunt die kastanjes van dat jongetje opeten.

Lastige woorden: die/dat

• betrekkelijk voornaamwoord

   -> je kunt de die/dat  niet vervangen door deze/dit

   -> die/dat verwijst naar een antecedent

  Het jongetje dat daar staat, heeft kastanjes gevonden.

Lastige woorden: wie/wat

• betrekkelijk voornaamwoord

   -> verwijst terug naar een antecedent

    Je hoeft niet alles wat je leest te onthouden.

• vragend voornaamwoord
  

   -> verwijst niet terug naar een antecedent

        Ellen weet allang wie ze uit gaat nodigen voor haar feest.

Lastige woorden: wie/wat

• telwoord

    -> wie/wat kun je vervangen door 'een beetje'

         In de koelkast ligt wat fruit voor jullie.

• onbepaald voornaamwoord

   -> wie/wat kun je vervangen door 'iets'

         Nemen jullie morgen allemaal wat mee?

Als je die advertentie moet geloven, is de laptop supersnel.

1. aanwijzend voornaamwoord
2. betrekkelijk voornaamwoord
3. vragend voornaamwoord
4. onbepaald voornaamwoord

Heb jij al wat voor Fleur gekocht?

1. aanwijzend voornaamwoord
2. betrekkelijk voornaamwoord
3. vragend voornaamwoord
4. onbepaald voornaamwoord

Het telefoonhoesje dat Timon graag wilde hebben, is uitverkocht.

1. aanwijzend voornaamwoord
2. betrekkelijk voornaamwoord
3. vragend voornaamwoord
4. onbepaald voornaamwoord

Weet jij wie er naar het schoolfeest gaan?

1. aanwijzend voornaamwoord
2. betrekkelijk voornaamwoord
3. vragend voornaamwoord
4. onbepaald voornaamwoord

Grammatica zinsdelen

Extra oefening

Bedrijvende en lijdende vorm

De toetsen grammatica worden door de docent snel nagekeken.
- Zet de zin in de bedrijvende vorm.

Mijn jas is meegenomen door mijn vriendin.

- Zet de zin in de bedrijvende vorm.

De politie hield de inbrekers 3 uur na de misdaad al aan.
- Zet de zin in de lijdende vorm.

Tijdens het klassenuitje gaven de leerlingen de docent een bos bloemen.
- Zet de zin in de lijdende vorm.

Grammatica woordsoorten

Nog wat tips over lastige woordsoorten