X-chromosomale overerving

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Een fruitvlieg met een zwart lichaam wordt gekruist met een fruitvlieg met een grijs lichaam. Alle individuen van de F1 zijn grijs. Deze F1-individuen worden onderling gepaard.
Van de 113 individuen van de F2 zijn er 84 grijs en 29 zwart.

Hoeveel van de 84 grijze individuen van de F2 zullen er, naar verwachting, heterozygoot zijn?

1. 28
2. 42
3. 56
4. Alle 84

Zwart: a         Grijs: A

P: aa x AA

F1: Aa

P: Aa x Aa

geslachtscellen: A of a voor beide

F2: 1/4 AA - 2/4 Aa - 1/4 aa

Hoeveel uit 84 grijze zijn heterozygoot? 2/3 x 84 = 56

(de aa individuen zijn zwart...)

Havo / VWO 4

Uitleg: x-chromosomale overerving

karyogram:
autosomen en geslachtschromosomen

B = kleurenziend                b = kleurenblind

Moeder is drager

X-chromosomale overerving

- Zonen krijgen het x-chromosoom altijd van hun moeder

- Dochters krijgen altijd een x-chromosoom van hun vader

Kruisingsregel x-chromosomale overerving:

'zieke dochters hebben zieke vaders'

Het gen voor een autosomale eigenschap kan liggen op:

1. Het X-chromosoom
2. Het Y-chromosoom
3. Chromosoom 1
4. Elk van chromosoom 1 t/m 22

Is uit de stamboom af te leiden of dit allel autosomaal of X-chromosomaal overerft?

1. Ja, de ziekte erft autosomaal over.
2. Ja, de ziekte erft X-chromosomaal over.
3. C. Nee, dit is niet hieruit op te maken.

Stel nu dat een kleurenblinde man, kinderen krijgt met een vrouw die drager is van het gen voor kleurenblindheid. Dat wil zeggen dat ze heterozygoot is. Ze is niet kleurenblind, maar heeft wel het gen voor kleurenblindheid. Vul de onderstaande kruisingstabel in.

Xa

XA

XAXa

XAY

Y

XAXA

XaXa

XA

XAXY

XaY

Xa

Kijkend naar de kruistabel, hoe groot is nu de kans op een zoon die kleurenblind is? En hoe groot is dat bij een dochter? Leg uit.

Denk mee..

• Het gen voor kleurenblindheid is recessief en is X-Chromosomaal.
• Een kleurenblinde man en een homozygoot (niet-kleurenblinde) vrouw krijgen een kind.

Wat is de kans op kleurenblinde kinderen?

1. 0%
2. 25%
3. 50%
4. 100%

• Het gen voor kleurenblindheid is recessief en is X-Chromosomaal.
  
• Een kleurenblinde man en een heterozygoot (niet-kleurenblinde) vrouw krijgen een kind.
  

Hoeveel procent van de nakomelingen is kleurenblind?

1. 25% alleen de mannen
2. 25% alleen de vrouwen
3. 50% mooi verdeeld
4. 100% zowel mannen als vrouwen

• Stel je voor: de donkergekleurde eigenschap is X-chromosomaal en recessief. 
  
• X-Chromosomaal dus X met een willekeurige letter   (F of f)

Welke opties zijn er mogelijk voor persoon 5 als dit een man is?

1. XF Y-
2. Xf Y-
3. XF XF
4. XF Y- en Xf Y-

Die biologietoets komt helemaal goed!

😒🙁😐🙂😃

Succes met de voorbereiding

Bij vragen kan je altijd een mailtje sturen!