Week 38

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Welkom h4d!

Planning

- Vorige les: spelling persoonsvorm

- Deze les: overige werkwoordsvormen

- Lesdoel: na deze les kan ik werkvormen op de juiste manier spellen

- Voorkennis ophalen

- Bespreken antwoorden

- Opdrachten maken 

Max Verstappen racet naar de finish.
Welke spellingsregel is correct toegepast?

Sanne shopde een aantal jurkjes bij de H&M. Welke spellingsregel is niet correct toegepast?

Hij (bestellen) regelmatig veel broodjes bij de Subway. Hoe schrijf je het werkwoord? Wat is de regel?

Hij (eisen) een flinke vergoeding van haar. Hoe schrijf je het werkwoord? Wat is de regel?

Hij breakdancet op de podiumavond. Is breakdancet goed geschreven? Wat is de regel?

Theorie 

- Infinitief: hele werkwoord

- Gebiedende wijs: opdracht, bevel

- Onvoltooid deelwoord: nog steeds bezig (lachend, lopend)

- Voltooid deelwoord: na een vorm van hebben, zijn of worden

- Bijvoeglijk naamwoord: voor een zelfstandig naamwoord (zo kort mogelijk) 

Opdrachten bespreken paragraaf 1 

Paragraaf 2 spelling, maken: 1 t/m 7

Welkom toppers! 

Pak Spelling paragraaf 3 vast voor je!

Planning

- Huiswerk controleren

- Opdrachten bespreken

- Nieuwe theorie bespreken

- Opdrachten maken

- Opdrachten bespreken 

3. Lastige gevallen in de werkwoordspelling

Blz. 275

Werkwoordspelling

Persoonsvorm tegenwoordige tijd

Er zijn drie mogelijkheden: 

- Stam (ik)

- Stam + t (jij, hij, zij, het)

- Stam + en (wij, jullie, zij)

Let op: Bij een vraagzin met 'jij' is het alleen de stam. Dus: Loop jij naar school? 

Voltooid deelwoord/persoonsvorm 

Hoe weet je of een werkwoord in een zin een vt dw is of een pv? 

- Verander de tijd in de zin, een voltooid deelwoord kan niet juist veranderen. 

VB: 

Het is gebeurd. (tegenwoordige tijd)

Het was gebeurd. (verleden tijd) -> 'gebeurde' is vt dw en 'was' pv. 

Persoonsvorm verleden tijd

Wanneer gebruik je -d of -t? 

- 't ex-kofschip. 

Wanneer de stam een d of t op het einde heeft, krijg je 

dubbel d of t. VB: 

Ik verbrand snel in de zon. (tegenwoordige tijd)

Ik verbrandde snel in de zon. (verleden tijd)

Wat is juist?

1. Hij wordt later dokter.
2. Hij word later dokter.

Wat is juist?

1. Wij verwachte een hoog cijfer.
2. Wij verwachten een hoog cijfer.
3. Wij verwachtten een hoog cijfer.

Maken...

Spelling paragraaf 3, opdr. 1 t/m 7 

Welkom toppers! 

Planning

- Huiswerk controleren

- Opdrachten bespreken

- Theorie bespreken

- Opdrachten maken 

DOEL

- je kunt hoofdletters, punten, uitroeptekens en vraagteken gebruiken

- je kunt hoofdletters, dubbele punten en aanhalingstekens in citaten gebruiken

- je kunt komma's gebruiken

LEESTEKENS GOED GEBRUIKEN

Verschillen in betekenis

- Katten, spinnen, ijsberen, vissen, gieren, vliegen en honden slapen

- Katten spinnen, ijsberen vissen, gieren vliegen en honden slapen

Waardoor komt het verschil in betekenis?

Weet je nog?
Wanneer gebruik je hoofdletters?

Wanneer gebruik je géén hoofdletter?

1. Namen van winkels
2. Familienamen
3. Namen van maanden
4. Namen van musea

Wanneer gebruik je géén hoofdletter?

1. Namen van feestdagen
2. Namen van jaargetijden
3. Namen van personen
4. Namen van bedrijven

HOOFDLETTERS

Elke zin:

-Begint met een hoofdletter

- Eindigt met een punt, een vraagteken (als het een vraag is) of een uitroepteken (als het een zin met veel nadruk is)

Zo gebruik je HOOFDLETTERS

• aan het begin van een zin: Het feest duurt tot tien uur.
  
• als de zin met ’s begint, verschuift de hoofdletter: ’s Middags eet ik brood.
• bij namen: Stan Mol, Turfstraat, Apeldoorn, SP, Ford, Kerstmis, Puma, mevrouw Van der Zande. 
• bij woorden die van namen zijn gemaakt: Oost-Europese, Chinese.

GEEN HOOFDLETTERS

Let op: 

namen van dagen van de week (vrijdag), maanden (november), seizoenen (herfst) en windstreken (westen) 

krijgen GEEN hoofdletter.

Meer LEESTEKENS

Naast punten, vraagtekens en uitroeptekens zijn er nog meer leestekens: 

komma, dubbele punt en aanhalingsteken.

KOMMA

Een komma laat zien hoe een zin in elkaar zit. Je zet een komma

– tussen twee persoonsvormen;

– tussen de delen van een opsomming 

(behalve voor het woord en);

– na een naam of een uitroep aan het begin van een zin;

– voor voegwoorden, zoals maar, want, doordat, nadat, omdat, terwijl, voordat, zodat, zodra.

DUBBELE PUNT

Een dubbele punt laat zien dat je iets aankondigt of opsomt.

Weet jij (nog) wat een citaat is?

DUBBELE PUNT in een citaat

Als je iemands woorden weergeeft in de directe rede, dus letterlijk, heet dat een ‘citaat’. Met een dubbele punt kun je een citaat aankondigen. Je zet het citaat tussen aanhalingstekens:

– Jasper zei: ‘Overmorgen ben ik jarig.’

– Danique vroeg: ‘Wie heeft zin in een potje voetbal?’

Als het citaat vooropstaat, gebruik je geen dubbele punt:

– ‘Overmorgen ben ik jarig’, zei Jasper.

GEEN citaat

Als je iemands woorden in de indirecte rede weergeeft, 

gebruik je geen aanhalingstekens. en geen dubbele punt.

– Jasper zei dat hij overmorgen jarig is.

Schrijf over. Zet leestekens waar dat moet.

Als het pijn doet geef je maar een gil

Schrijf over. Zet leestekens waar dat moet.
Levi wil je die bak met pennen potloden en stiften aangeven

Schrijf over. Zet leestekens waar dat moet.

Ik blijf vandaag thuis omdat ik schoolziek ben

Schrijf over. Zet leestekens waar dat moet.

Donna kwam te laat op school ze had de bus gemist

‘Sara zei:‘ Ik heb een super vakantie gehad.

1. Goed
2. Fout

Fernando vroeg: ‘Wil je de suiker aangeven?’

1. Goed
2. Fout

Marly zei tegen Waldo: ‘Ik kan je niet vinden.’

1. Goed
2. Fout

Het jongetje vroeg aan zijn moeder: ‘Zijn we er bijna’?

1. Goed
2. Fout

Thomas zei ‘Daar heb ik geen zin in.’

1. Goed
2. Fout

De jongen riep: ‘Maurice, wacht even!’

1. Goed
2. Fout

Mike vroeg Vera heb je de toets goed gemaakt?

De bovenstaande zin kan met leestekens op twee manieren worden opgeschreven:

Wat wordt dan het verschil in de betekenis?

Mike vroeg Vera heb je de toets goed gemaakt?

Degene die de vraag stelt verschilt.

 1 = Mike vroeg: ‘Vera, heb je de toets goed gemaakt?’
Dan vraagt Mike iets aan Vera.
2 = ‘Mike,’ vroeg Vera ‘heb je de toets goed gemaakt?’
Dan vraagt Vera iets aan Mike.

GELEERD

- je kunt hoofdletters, punten, uitroeptekens en vraagteken gebruiken

- je kunt hoofdletters, dubbele punten en aanhalingstekens in citaten gebruiken

- je kunt komma's gebruiken

LEESTEKENS GOED GEBRUIKEN

Welkom!

Planning

- Huiswerk bespreken (paragraaf 2 en 3)

- Theorie paragraaf 5 

- Maken.. Spelling t/m paragraaf 5 opdr. 3