Altaar van Verhalen Les 1
1 / 23
Lesduur is: 60 minIntroductie
Is er in een steeds meer individueel ingerichte wereld behoefte aan rituelen als manier om te helen, te delen of te verstillen?
In deze opdracht is het de bedoeling om kinderen na te laten denken over manieren om het ritueel een plek te geven in hun dagelijkse leven, waarbij de nadruk ligt op het benaderen van zichzelf als kruispunt waar een veelvoud van verhalen samen komen.
De stadsdichter, Dean Bowen, heeft, gerelateerd aan de G/D THYSELF, de installatie van The Ummah Chroma in Het Nieuwe Instituut, een gedicht geschreven dat bedoeld is als startpunt voor een groepsgesprek met de leerlingen van groep 3, 4 en 5. In het gesprek wordt onderzocht op welke manier geschiedenis, gemeenschap en verbeelding samenkomen in hoe de leerlingen over zichzelf denken. Hierbij kan gedacht worden aan hoe familiegeschiedenissen, favoriete verhalen (boeken, films, enz.), lievelingseten, hobby’s, vakanties enzovoorts meegedragen worden. Waarom deze dingen belangrijk zijn en hoe ze een rol spelen in het dagelijkse leven van de leerlingen.
Het gesprek is erop gericht om de leerlingen zicht te geven op hoe ze verhalen, spullen en ideeën verzamelen, die hen maken tot wie ze zijn. Dit gebruiken we vervolgens als basis voor het bouwen van een altaar of plek waar we onze verhalen samenbrengen.
Vragen die daarbij centraal staan zijn: Wie ben je? Welke verhalen draag je bij je? Wat zijn bijzondere herinneringen, geuren of smaken die iets over jou zeggen? Welke handelingen doe je meerdere keren per dag of Wat zijn rituelen die je dagelijks doet? Heb je thuis ( of ergens anders) een favoriete plek waar je graag bent en waar je je rust vindt of even kunt opladen?
Onderdelen in deze les
Slide 1 - Tekstslide
Altaar van Verhalen
Totaal: 60 minuten (optioneel: Lantarenvenster bezoek, dan 90 minuten)
Lesdoelen:
-Leerlingen definiëren wat verhalen zijn en benoemen de verschillende wijzen waarop een verhaal kan worden verteld.
-Leerlingen kunnen uitleggen wat ze hebben gezien in een film en hoe hen dit doet voelen.
-Leerlingen maken kennis met andersoortige films dan de bekende mainstream films en onderzoeken wat dit met hen doet.
-Leerlingen krijgen een inkijkje in andere levens en werelden en komen hierdoor in aanraking met een groter palet aan verschillende verhalen.
-Leerlingen kijken door de ogen van een jurylid kritisch naar het filmprogramma, maken keuzes en afwegingen en selecteren vervolgens hun voorkeursfilm.
Archief van Verbeelding
Introduceer het project Archief van Verbeelding, een project over erfgoed en mediakunst eventueel gekoppeld aan wereldoriëntatie (de BLINK methode, als scholen daarmee werken) waar de leerlingen uit groep 3, 4, 5 aan werken over een periode van 3 jaar. Deze lessen vormen de start van het project waarbij de leerlingen gaan nadenken over welke verhalen ze kennen, bij hen passen en waarom verhalen zo belangrijk zijn.
Introductie
Vraag de kinderen of ze weet wat de logo's betekenen van het Nieuwe Instituut, OBS Het Landje en het IFFR en geef een korte introductie over de les.
’t Landje is een kunstzinnige school in het centrum van Rotterdam. Zij geven veel lessen over kunst en cultuur in samenwerking met musea.
Het Nieuwe Instituut is een museum waar veel te zien en leren is over ontwerp & architectuur (dus hoe gebouwen eruit zien en worden vormgegeven).
International Film Festival Rotterdam vertoont films uit allerlei landen in alle bioscoopzalen van Rotterdam. Filmmakers komen van over de hele wereld naar het festival! Het zijn vaak premières, met een rode loper, met regisseurs en acteurs die op bezoek komen..... Het is een ander soort films dan je vaak in de bioscoop ziet: geen Hollywood films, maar 'films als kunstwerk'. IFFR maakt ook lessen voor scholen het hele jaar door.
Slide 2 - Tekstslide
Vertel hoe de les eruit ziet. 2 minuten
De leerlingen zien 6 korte films en gaan na elke film kort nadenken en bespreken over wat ze hebben gezien en wat ze voelden.
Aan het einde mogen de leerlingen stemmen op de beste film.
5 minuten
Vorige les hebben jullie het Gedicht van de stadsdichter Dean Bowen gehoord. Jullie hebben toen antwoord gegeven op de vragen: Welke verhalen ken je? Welke verhalen ben je? Wie kan er meer over vertellen?
Op welke manieren kun je allemaal een verhaal vertellen? (boeken, foto, schilderij, geluid, films, games,een tentoonstelling)
Wie kent er een verhaal dat in de vorm van een film wordt verteld?
Vertel de leerlingen kort het programma van deze filmvertoning.
Slide 3 - Tekstslide
Hier staat een overzicht van de betekenis van alle iconen in LessonUp. Zodra je op een icoon klikt, verschijnt er een tekst.
Slide 4 - Tekstslide
Nanuuq - 3 min
Frankrijk, Jim Lachasse
https://vimeo.com/172386207 (zie volgende slide)
Kort overzicht film: IJsberen (ouder & kind), ijskappen smelten, opwarming aarde.
Slide 5 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 6 - Tekstslide
Film bespreken - 3 min
Na het bekijken van elke film laat je de leerlingen één of meer van deze vragen beantwoorden:
Ervaring van de leerling: emotie
Verhaal: wat is het verhaal van de film? Herkennen ze iets van zichzelf in de film? Wat was nieuw voor hen?
Tip: Deze vragen kan je ook in tweetallen laten bespreken. Dit kan ook door de leerlingen wandelend te laten filosoferen. Of stel eerst één vraag plenair. Wissel het eventueel af
Verdiepende vraag voor in de klas: Wat zou het verhaal betekenen? Wat zou de filmmaker willen vertellen?
Slide 7 - Tekstslide
Ray's great escape - 7 min
China, Jie Weng
https://vimeo.com/311811144 (zie volgende slide)
Kort overzicht film: Wezentje woont in huis vlakbij een vulkaan die op uitbarsten staat. Het wil zijn/haar huis redden, maar dit lukt niet. Hij geeft echter niet op en bedenkt oplossingen om toch veilig weg te komen en zijn spullen mee te nemen die het belangrijkste zijn.
Slide 8 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 9 - Tekstslide
Film bespreken 3 min
Na het bekijken van elke film laat je de leerlingen één of meer van deze vragen beantwoorden:
Ervaring van de leerling: emotie
Verhaal: wat is het verhaal van de film? Herkennen ze iets van zichzelf in de film? Wat was nieuw voor hen?
Tip: Deze vragen kan je ook in tweetallen laten bespreken. Dit kan ook door de leerlingen wandelend te laten filosoferen. Of stel eerst één vraag plenair. Wissel het eventueel af
Verdiepende vraag voor in de klas: Wat zou het verhaal betekenen? Wat zou de filmmaker willen vertellen?
Verdiepende vraag: wat zou jij bewaren als je maar 3 dingen mee kunt nemen?
Slide 10 - Tekstslide
Leave a print - 5 min
Verenigd Koninkrijk, Christina S. Nerland
https://vimeo.com/192265001 (zie volgende slide)
ww: ArcticFox
Overzicht film: Familie poolvossen. Eén oudere poolvos verdwijnt langzaam (gaat dood), maar laat na zijn dood wel sporen na. Hij is verdwenen, maar zijn herinnering leeft voort en de rest vergeet hem niet. Zo kunnen ze afscheid nemen en zijn dood accepteren.
Slide 11 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 12 - Tekstslide
Film bespreken - 3 min
Na het bekijken van elke film laat je de leerlingen één of meer van deze vragen beantwoorden:
Ervaring van de leerling: emotie
Verhaal: wat is het verhaal van de film? Herkennen ze iets van zichzelf in de film? Wat was nieuw voor hen?
Tip: Deze vragen kan je ook in tweetallen laten bespreken. Dit kan ook door de leerlingen wandelend te laten filosoferen. Of stel eerst één vraag plenair. Wissel het eventueel af
Verdiepende vraag voor in de klas: Wat zou het verhaal betekenen? Wat zou de filmmaker willen vertellen?
Slide 13 - Tekstslide
6:1 - 3 min
Rusland, Sergei Ryabov
https://vimeo.com/696511341 (zie volgende slide)
Kort overzicht film: Kat en meisje spelen dam. Meisje leest ondertussen een boek, zo makkelijk vindt ze het om de kat te verslaan. De kat vindt het erg moeilijk en probeert zijn laatste zet goed te bestuderen. Dan krijgt hij ineens inspiratie nadat de trein door de tunnel rijdt en het inzicht en kan hij toch nog inlopen. (Mogelijke interpretaties: Er brandt licht aan het einde van de tunnel, Vol blijven houden, Leren van je fouten)
Slide 14 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 15 - Tekstslide
Film bespreken - 3 min
Na het bekijken van elke film laat je de leerlingen één of meer van deze vragen beantwoorden:
Ervaring van de leerling: emotie
Verhaal: wat is het verhaal van de film? Herkennen ze iets van zichzelf in de film? Wat was nieuw voor hen?
Tip: Deze vragen kan je ook in tweetallen laten bespreken. Dit kan ook door de leerlingen wandelend te laten filosoferen. Of stel eerst één vraag plenair. Wissel het eventueel af
Verdiepende vraag voor in de klas: Wat zou het verhaal betekenen? Wat zou de filmmaker willen vertellen?
Slide 16 - Tekstslide
The Beekeeper - 7 min
Ierland, Robyn Conroy
https://vimeo.com/341817511 (zie volgende slide)
ww: bear
Kort overzicht: Beer is een bijenhouder. Hij verzorgt een peutermeisje. Maar ze wordt gestoken door bijen en hij besluit dat het te gevaarlijk is voor haar om bij hem te wonen. Hij brengt haar naar een ander huis. Als ze volwassen is zoekt ze hem weer op. Eerst is ze bang, maar dan zijn ze weer herenigd.
3 min
Na het bekijken van elke film laat je de leerlingen één of meer van deze vragen beantwoorden:
Ervaring van de leerling: emotie
Verhaal: wat is het verhaal van de film? Herkennen ze iets van zichzelf in de film? Wat was nieuw voor hen?
Tip: Deze vragen kan je ook in tweetallen laten bespreken. Dit kan ook door de leerlingen wandelend te laten filosoferen. Of stel eerst één vraag plenair. Wissel het eventueel af
Verdiepende vraag voor in de klas: Wat zou het verhaal betekenen? Wat zou de filmmaker willen vertellen?
Slide 17 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 18 - Tekstslide
Film bespreken - 3 min
Na het bekijken van elke film laat je de leerlingen één of meer van deze vragen beantwoorden:
Ervaring van de leerling: emotie
Verhaal: wat is het verhaal van de film? Herkennen ze iets van zichzelf in de film? Wat was nieuw voor hen?
Tip: Deze vragen kan je ook in tweetallen laten bespreken. Dit kan ook door de leerlingen wandelend te laten filosoferen. Of stel eerst één vraag plenair. Wissel het eventueel af
Verdiepende vraag voor in de klas: Wat zou het verhaal betekenen? Wat zou de filmmaker willen vertellen?
Slide 19 - Tekstslide
Bobo - 13 min
Kroatië, Andrej Rehak
https://vimeo.com/261130133 (zie volgende dia)
ww: HFa18
Kort overzicht: Bobo is erg klein en voelt zich daarom anders dan de rest en eenzaam. Hij wenst dat hij groter was. Dan wordt hij het grootst van iedereen en is hij juist veel eenzamer, hij kan niet eens meer op aarde wonen en iedereen is bang voor hem. De sterren verdwijnen, niets is meer goed. Dan wenst Bobo dat alles weer is zoals in het begin. Hij wordt weer hetzelfde kleine formaat. Zijn moeder komt hem zoeken, brengt hem thuis en stopt hem in. Bobo is helemaal niet eenzaam en hij is goed zoals hij is. Zijn moeder brengt de sterren weer terug.
Slide 20 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 21 - Tekstslide
Film bespreken - 3 min
Na het bekijken van elke film laat je de leerlingen één of meer van deze vragen beantwoorden:
Ervaring van de leerling: emotie
Verhaal: wat is het verhaal van de film? Herkennen ze iets van zichzelf in de film? Wat was nieuw voor hen?
Tip: Deze vragen kan je ook in tweetallen laten bespreken. Dit kan ook door de leerlingen wandelend te laten filosoferen. Of stel eerst één vraag plenair. Wissel het eventueel af
Verdiepende vraag voor in de klas: Wat zou het verhaal betekenen? Wat zou de filmmaker willen vertellen?
Verdiepende vragen:
- Denk je dat het echt was of dat hij het droomde?
- Vind je dat Bobo goed is zoals hij is?
Slide 22 - Tekstslide
2 minuten
Laat de leerlingen via het scheurformulier stemmen op hun favoriete film.
Stel dat je één film in het archief mag bewaren voor de toekomst. Slechts één van deze zes films kan worden bekeken door de kinderen van de toekomst: welke zou dat zijn? Alle leerlingen kunnen stemmen via een scheurformulier welke film dat zou moeten zijn. Indien tijd, kunnen enkelen hun antwoord toelichten. Beknopte opsomming van de getoonde films met titels.
Slide 23 - Tekstslide
Optionele aanvullende opdrachten:
Beeldende les
De leerlingen worden meegenomen in een actieve vorm van meditatie. Vervolgens maken ze een collage met mixed-media over zichzelf en de verhalen die zij met zich mee dragen.
Altaar maken
Na deze opdracht zijn zij zich nog meer bewust van de verhalen die zij bij zich dragen. Ze worden hierna uitgenodigd om objecten, foto’s of andere materialen van thuis te verzamelen en deze mee te nemen naar school. Daar worden de objecten met de klas verzameld. Het zou mooi zijn als leerlingen hier een verhaal aan de klas bij kunnen vertellen! Deze altaren zijn meteen ook een manier om elkaar beter te leren kennen/begrijpen en om tot verstillen te komen.
Het is de bedoeling dat ze de materialen zelf verzamelen. Denk aan foto’s, stenen, kettingen, gedroogde boombladeren, boekjes enz. Alles dat ze belangrijk vinden om te bewaren.
