Mavo 4 Examen Nederlands 2019 Tijdvak 1

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Examen Nederlands mavo 4  
2019 - tijdvak 1 

Tekst 1     Advies: laat kind met zakmes spelen 

1p 1 Een tekst kan op verschillende manieren ingeleid worden.

         bijvoorbeeld door

1 de aanleiding voor het schrijven van de tekst weer te geven

2 de nieuwste inzichten uit recent onderzoek te noemen

3 een deskundig persoon het onderwerp te laten introduceren

4 een voorbeeld bij het onderwerp van de tekst te geven

5 een waarschuwing vooraf te geven

 Wat zijn de twee belangrijkste manieren die gebruikt worden in

alinea 1 en 2? 

De teksten die bij dit examen horen, vind je op 
www.examenblad.nl 

2019 VMBO-TL

Bijlage

Beantwoord de vragen. 

Je kunt dit examen maken tot en met vrijdag 20 maart 13.00u.

Tekst 1        Advies: laat kind met zakmes spelen 

)Deze tekst bestaat uit 11 vragen. 
Voor deze tekst kun je 11 punten halen. 

Zorg dat je bij het beantwoorden van de open vragen volledig bent.  

1 Een tekst kan op verschillende manieren ingeleid worden. bijvoorbeeld door
1 de aanleiding voor het schrijven van de tekst weer te geven
2 de nieuwste inzichten uit recent onderzoek te noemen
3 een deskundig persoon het onderwerp te laten introduceren
4 een voorbeeld bij het onderwerp van de tekst te geven
5 een waarschuwing vooraf te geven
 Wat zijn de twee belangrijkste manieren die gebruikt worden in
alinea 1 en 2?

2 In alinea 2 wordt gesproken over het expertisecentrum VeiligheidNL.
 Met welke twee andere zelfstandige naamwoorden wordt er in alinea 2
tot en met 4 ook naar dit expertisecentrum verwezen?
Noteer de twee zelfstandige naamwoorden.

3 Waarom is het zo verrassend dat VeiligheidNL nu opeens risicovol spelen
stimuleert? (alinea 4)

1. Het hele jaar hoor je niets en nu in het voorjaar laat VeiligheidNL ineens van zich horen.
2. In het verleden probeerde de organisatie VeiligheidNL het kind juist vooral te beschermen tegen risico's.
3. Ouders zijn van zichzelf al erg voorzicht en hebben geen advies van VeiligheidNL nodig.
4. VeiligheidNL heeft in het verleden zijn nut al bewezen, zodat nieuw advies niet nodig is.

4 “Het is toch geen 1 aprilgrap?” (regels 39-40)
 Citeer de zin uit alinea 4, 5 of 6 die duidelijk maakt waarom
VeiligheidNL juist rond eind maart met het nieuwe advies komt.

5 “Zo zeiden we eerst: niet steppen en skaten bij nat weer.” (regels 60-62)
Welk verband wordt er vooral aangegeven met het woordje ‘Zo’?
‘Zo’

1. geeft vooral aan dat een vergelijking van de diverse adviezen volgt.
2. geeft vooral aan dat er voorbeelden van gewijzigde adviezen volgen.
3. geeft vooral de aanleiding voor de gewijzigde adviezen weer.
4. geeft vooral een verklaring weer voor het veranderen van de adviezen.

6 Welke moeder voedt haar kinderen op volgens de wetenschappelijke
inzichten die beschreven worden in alinea 7:
Mariette (alinea 3) of Marijn Hoogland (alinea 8 en 9)?
Licht je antwoord toe.

7 “De gemiddelde Nederlander is al zover. Nu politici nog.” (regels 120-121)
Wat moeten politici nog doen?

1. de nadelen inzien van de vele veiligheidsmaatregelen
2. meer maatregelen treffen om de veiligheid te vergroten
3. meer overheidsgeld steken in veiligheidsmaatregelen
4. organisaties wijzen op de effecten van de veiligheidsmaatregelen

8 De alinea’s 12 tot en met 14 vormen het slot van deze tekst.
Wat is de belangrijkste functie van het slot?
Het slot geeft een

1. advies
2. samenvatting.
3. voorbeeld.
4. waarschuwing.

9 Wat is het onderwerp van deze tekst?

1. bevorderen van risicovol spelen van kinderen
2. tips voor buitenactiviteiten met kinderen
3. toegenomen gevaren voor kinderen buitenshuis
4. voordelen van buiten spelen voor kinderen

10 Van welk tekstdoel is hier vooral sprake?

1. de lezer informeren over de nieuwste inzichten op het gebied van verantwoord spelen
2. jonge ouders overtuigen hun kinderen meer ruimte en bewegingsvrijheid te geven
3. ouders en grootouders activeren om vaker de natuur op te zoeken met de (klein)kinderen
4. veiligheidsorganisaties instueren welke verantwoorde activiteiten ze moeten aanprijzen

11 Wat is de hoofdgedachte van de tekst ‘Advies: laat kind met zakmes
spelen’?

1. De overheid wil zich bemoeien met de veiligheid buitenshuis door veel regels op te leggen.
2. Kinderen zijn de afgelopen generaties te lang te beschermd opgevoed door de ouders.
3. Ouders vinden dat ze hun eigen kinderen vrijer moeten laten spelen.
4. Risicovol spelen is goed om belangrijke vaardigheden voor later te ontwikkelen.

Tekst 3   We komen ook op plekken zonder postcode.  

Deze tekst is een advertentie.

Er zijn 3 vragen bij deze tekst. 

Voor deze tekst kun je 3 punten halen.

Zorg dat je volledig bent bij het beantwoorden van de open vragen.

13 In de foto staat de tekst ‘We komen ook op plekken zonder postcode.’
 Leg uit hoe deze tekst van toepassing is op de kinderen op de foto.

14 Het doel van een tekst kan onder andere zijn:
1 de lezer amuseren
2 de lezer informeren
3 de lezer tot handelen aanzetten
4 de lezer waarschuwen
 Wat zijn de twee belangrijkste doelen van deze tekst?

15 Op welke doelgroep richt deze advertentie zich vooral?
De advertentie richt zich vooral op lezers die

1. graag een prijs willen winnen en daarom willen meedoen aan de Postcode Loterij.
2. graag een prijs willen winnen en het belangrijk vinden om kinderen in Ethiopië te helpen.
3. graag een prijs willen winnen, waarbij ze tegelijkertijd ook een goed doel kunnen steunen.
4. graag een prijs willen winnen, zodat ze het gewonnen geld kunnen doneren aan een goed doel.

Tekst 4 Scholen worstelen nog met schermpjes in de klas 

Deze tekst bestaat uit 11 vragen. 

Voor deze tekst kun je 13 punten halen. 

Zorg dat je bij het beantwoorden van de open vragen volledig bent. 

16 Hoe wordt de tekst ‘Scholen worstelen nog met schermpjes in de klas’
vooral ingeleid in alinea’s 1, 2 en 3 samen?

1. door een samenvatting van de tekst te geven
2. door een voorbeeld bij het onderwerp te geven
3. door een waarschuwing bij het onderwerp te geven
4. door het centrale probleem van de tekst te benoemen

17 In alinea 3 zegt Geurts dat leerlingen sinds de invoering van de
telefoontas actiever zijn en meer aandacht voor de les hebben.
Hiervoor wordt bewijs aangevoerd.

 Citeer de zin uit alinea 1, 2 of 3 waarin dit ‘bewijs’ het duidelijkst naar
voren komt.

18 In alinea 5 komt leerling Rixte aan het woord.
Welk probleem maakt de schrijver met het voorbeeld van Rixte vooral
duidelijk?
Rixtes voorbeeld maakt vooral duidelijk

1. dat de afleiding van de telefoon of iPad tijdens de les wel meevalt.
2. dat de leraar meer rond moet lopen tijdens de les om te controleren.
3. dat je tijdens de les snel andere dingen kunt doen op digitale apparaten.
4. dat leerlingen in de les graag gebruikmaken van Snapchat en Instagram.

19 Welke uitspraak over alinea 6 is waar?

1. Als mensen twee informatieverwerkende processen tegelijkertijd uitvoeren, dan doen ze dat langzamer en minder goed.
2. Als mensen twee informatieverwerkende processen tegelijkertijd uitvoeren, dan verliezen ze geen snelheid of nauwkeurigheid.
3. Kinderen konden vroeger beter multitasken dan nu en waren daarin ook sneller en nauwkeuriger.
4. Kinderen van nu kunnen beter multitasken dan voeger en zijn daarin ook sneller en nauwkeuriger.

20 Wat is het verband tussen alinea 7 en de laatste zin van alinea 6?

1. Alinea 7 en de laatste zin van alinea 6 vormen een opsomming.
2. Alinea 7 en de laatste zin van alinea 6 vormen een tegenstelling.
3. Alinea 7 geeft de gevolgen bij de laatste zin van alinea 6.
4. Alinea 7 geef een uitleg bij de laatste zin van alinea 6.

1. 21. Geef van de beweringen in de uitwerkbijlage aan of deze juist of onjuist

           zijn op basis van alinea’s 7 en 8.

Je leert sneller als je intussen ook af en toe een

Facebookberichtje leest.

Als je tijdens het leren social media gebruikt, haal je

lagere scores.

Als je regelmatig smartphonepauzes neemt,

verhoogt dat de bereidheid om extra tijd aan leren

te besteden.

Dronken mensen veroorzaakten in het onderzoek

meer ongelukken dan bellende mensen.

Als je op je telefoon bezig bent en tegelijk naar

iemand luistert, neem je niet alle informatie op.

22 In alinea 13 schetst Van Domselaar twee uitersten als het om technologie
in het klaslokaal gaat.
 Welke twee uitersten zijn dit?

23 Wat maakt Van Domselaar duidelijk met de zin “Vroeger las ik bij
bepaalde leraren ook hele jaargangen Donald Duck in de les.”?
(regels 159-161)

1. dat de leraar er zelf verantwoordelijk voor is dat de leerlingen in de les opletten
2. dat de leraren vroeger ook nooit doorhadden wat je precies deed tijdens de les
3. dat een iPad in de les net zo afleidend is als de Donald Duck lezen tijdens de les
4. dat er vroeger meer afleiding in de les te vinden was dan tegenwoordig

24 Wat is het belangrijkste doel van deze tekst?
De tekst wil de lezer

1. ervan overtuigen dat het belangrijk is om minder te multitasken, zowel op school als in het dagelijkse leven.
2. ervan overtuigen dat telefoontassen een goede oplossing zijn voor de problemen met het gebruik van de mobiele telefoon in de les.
3. informeren over problemen die scholen in de les ondervinden met nieuwe technologieën en mogelijke oplossingen hiervoor.
4. informeren over de telefoontas, die door steeds meer scholen gebruikt wordt in de les.

25 Wat is een belangrijke conclusie van deze tekst?
Scholen hebben moeite met het gebruik van digitale apparaten in de klas

1. en kiezen dan ook voor een verbod daarvan in het lokaal.
2. en vinden dat de docenten hier zelf strenger tegen moeten optreden.
3. maar hebben de oplossing gevonden in de telefoontas.
4. maar hebben een mogelijke oplossing gevonden in de telefoontas.

26 Voor wie is deze tekst vooral bestemd?

1. voor mensen die geïnteresseerd zijn in het probleem van afleiding door digitale apparaten op scholen
2. voor jongeren die tijdens de les veel met digitale apparaten bezig zijn
3. voor leraren die veel last hebben van het gebruik van digitale apparaten in de de les
4. voor ouders van jongeren die tijdens de les veel met digitale apparaten bezig zijn