[4H] Staatsinrichting II - Regering

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Staatsinrichting van Nederland -Regering

Lesdoelen

Je kunt:

- aangeven hoe de macht van de koning door de ministeriële verantwoordelijkheid is ingeperkt;

- het verschil tussen een minister en een staatssecretaris aangeven;

- uitleggen wat een kabinetsformatie is;

- uitleggen waarom er in Nederland altijd coalitieregeringen zijn;

- uitleggen waarom vertrouwen belangrijk is tussen het kabinet en de Tweede Kamer;

- uitleggen of een regeerakkoord past bij het idee van dualisme.

Als er in Nederland verkiezingen zijn, wie kies je dan?

1. De minister-president
2. De regering
3. De Tweede Kamer
4. Alle drie

Wat is ook al weer het verschil tussen de regering en het kabinet?

1. De koning zit wel in het kabinet
2. De koning zit niet in het kabinet
3. De koning zit in de regering én het kabinet
4. Er is geen verschil tussen beide

Wat is (was) de functie van Mark Rutte?

Wie is deze minister?

1. Wobke Hoekstra
2. Sander Dekker
3. Wouter Koolmees
4. Arie Slob

Wie is deze minister?

1. Wobke Hoekstra
2. Sander Dekker
3. Wouter Koolmees
4. Arie Slob

Wie is deze minister?

1. Sigrid Kaag
2. Cora van Nieuwenhuizen
3. Kajsa Ollongren
4. Carola Schouten

Wie is deze minister?

1. Sigrid Kaag
2. Cora van Nieuwenhuizen
3. Ollongren
4. Sigrid Kaag

Willem Alexander van Oranje-Nassau

Koning der Nederlanden

Lid van de Nederlandse regering

Mark Rutte (VVD)

Minister van Algemene Zaken en minister-president (sinds 2010)

Carola Schouten (CU)

Minister van Landbouw en Visserij en vice-premier

Rob Jetten (D66)

Minister van klimaat

Kajsa Ollongren (D66)

Minister van Binnenlandse Zaken en vice-premier (en moeder van twee oud-leerlingen op het HLZ)

Arie Slob (CU)

Minister van Onderwijs

Wobke Hoekstra (CDA)

Minister van Financiën en lijsttrekker van het CDA.

Christianne van der Wal (VVD)

Micky Adriaanse (VVD)

Minister van Economische Zaken.

Was in het vorige kabinet staatssecretaris van Financiën en verantwoordelijk voor de Belastingdienst. Vanwege de Toeslagenaffaire heeft is opgestapt als minister.

Hugo de Jonge (CDA)

Volkshuisvesting

Robbert Dijkgraaf (D66)

Dilan Yeşilgöz-Zegerius (VVD)

Mark Harberts (VVD)

Dennis Wiersma (VVD)

Onderwijs

Ernst Kuipers (D66)

Minister van Volksgezondheid

Hank Bruins Slot (CDA)

Minister van Binnenlandse Zaken

Welke macht heeft de regering in Nederland?

1. De uitvoerende macht
2. De wetgevende macht
3. De rechterlijke macht
4. Al deze machten

https:

Mark Rutte heeft het over het voornemen om een avondklok in te voeren. Waarom?

1. Rutte weet nog niet zeker of een avondklok een goed idee is.
2. Het kabinet beslist niet over de avondklok, dat doet de Tweede Kamer.
3. Rutte houdt erg van goede voornemens en de avondklok is daar één van.
4. Alle leden van het kabinet moeten met de avondklok instemmen en dat is nog niet gebeurd.

De regering

De minister-president

De minister-president is het gezicht van de regering. Hierdoor heeft hij meer invloed dan een gewone minister. Strikt genomen is hij niet machtiger. De minister-president is de primes inter pares (de eerste onder zijn gelijken).

De regering

De regering bestaat uit ministers en staatssecretarissen. Een minister bestuurt samen met één of twee staatssecretarissen een ministerie.

Ministerie van Justitie en Veiligheid

De macht en invloed van de koning

De koning is lid van de regering (NIET van het kabinet), maar hij heeft nauwelijks macht. Hoeveel invloed de koning heeft, is onduidelijk. Dat hangt af van de minister-president. Dat noemen we het geheim van paleis Noordeinde.

De macht en invloed van de koning

De macht van de koning wordt ingeperkt door artikel 42 in de Nederlandse Grondwet. Hierin staat: 'De koning(in) is onschendbaar; de minister zijn verantwoordelijk.'

De macht en invloed van de koning

Dat betekent dat de minister(-president) 

verantwoordelijk is voor alles wat de koning 

doet. Toen Willem Alexander tijdens de 

Coronalockdown naar Griekenland op

vakantie ging, moest Rutte daarvoor 

verantwoording afleggen.

Coalitieregering

Hoeveel zetels heb je nodig in de Tweede Kamer om te regeren?

1. 51 zetels
2. 76 zetels
3. 101 zetels
4. 150 zetels

Verkiezingen en formatie

Welke partijen vormen samen het kabinet Rutte III?

Vertrouwen

Bij vertrouwen hoort ook dat het kabinet de Tweede Kamer goed informeert over wat ze doet. Als de Kamer daarom vraag, dan MOET een minister alle informatie over een onderwerp doorgeven. Als de Tweede Kamer een minister niet meer vertrouwt, dan kan ze een motie van wantrouwen aannemen.

Vertrouwen

Een coalitie is nodig, omdat een kabinet op genoeg steun in de Tweede Kamer moet kunnen rekenen. De Tweede Kamer moet vertrouwen aan het kabinet geven.

Hoe laat de Tweede Kamer zien dat ze vertrouwen hebben in het kabinet?

1. Dat hoeft de Tweede Kamer niet te laten weten
2. De voorzitter van de Kamer laat weten dat er vertrouwen is
3. Alle fractievoorzitters spreken hun vertrouwen uit
4. Als minstens 76 Kamerleden het kabinet steunen

Bedenk hoe je ervoor kunt zorgen dat coalitiepartijen vier jaar lang samenwerken.

Regeerakkoord

Tijdens de formatie sluiten de coalitiepartijen een regeerakkoord. Hierin staat precies opgeschreven welke plannen kabinet tijdens zijn regeerperiode gaat uitvoeren. 

Voordeel regeerakkoord

Het voordeel van een regeerakkoord is dat het kabinet zeker weet dat ze voor alle plannen de steun krijgt van de meerderheid in de Tweede Kamer.

Bedenk twee nadelen van een regeerakkoord. Denk aan compromis en saaiheid

Leg uit dat een regeerakkoord NIET past bij het dualisme

Past een regeerakkoord volgens jou bij het dualisme? Leg je antwoord uit.

Lesdoelen

Je kunt:

- aangeven hoe de macht van de koning door de ministeriële verantwoordelijkheid is ingeperkt;

- het verschil tussen een minister en een staatssecretaris aangeven;

- uitleggen wat een kabinetsformatie is;

- uitleggen waarom er in Nederland altijd coalitieregeringen zijn;

- uitleggen waarom vertrouwen belangrijk is tussen het kabinet en de Tweede Kamer;

- uitleggen of een regeerakkoord past bij het idee van dualisme.