7.3 Chromatografie en colorimetrie

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

7.3 Chromatografie en colorimetrie

• korte herhaling
• Chromatografie
• Coulorometrie en Ijklijnen
• Titratie

Wat herhalen we vandaag?

Na deze les kun je:

• uitleggen hoe chromatografie werkt.
• de Rf-waarden bepalen in een chromatogram.
• uitleggen hoe colorimetrie werkt.
• een ijklijn gebruiken om de concentratie van een monster te bepalen.
     

Leerdoelen van deze les

Wat is kwantitatief onderzoek?

1. Onderzoek naar kwantum deeltjes
2. Onderzoek naar de aanwezigheid van een stof
3. Onderzoek naar de hoeveelheid van een stof
4. Onderzoek naar de relatie tussen kwanti en tatief

Titreren is een kwantitatieve bepaling.
Wat is kwantitatief onderzoek?

1. Onderzoek naar kwantum deeltjes
2. Onderzoeken welke stof het is
3. Onderzoeken hoeveel stof het is
4. Onderzoek naar de relatie tussen kwanti en tatief

De ADI en LD-50 worden allebei uitgedrukt in

1. ppm
2. ppb
3. mg/kg
4. mg/L

Een persoon van 70 kg krijgt 500 mg aspartaam binnen. Is de ADI-waarde van 40mg/kg overschreden?

1. Ja
2. Nee

• Kwalitatieve analysemethode
  
• Geschikt voor vloeibare en vaste stof mengsels.
  
• Gebruik van twee fasen: mobiele (beweegbare) fase en stationaire (stilstaande) fase.
• Eén fase is hydrofiel, de andere fase is hydrofoob.
• Afhankelijk van oplosbaarheid van de stof in het monster in de loopvloeistof en het aanhechtingsvermogen aan het papier, beweegt de stof in meer of mindere mate met de mobiele fase mee.
• Scheiding van mengsels op basis van oplosbaarheid (mobiele fase) en aanhechtingsvermogen (stationaire fase)
  
• Voor aantonen van stoffen en zuiveren van mengsels.
  
• Papier-, dunnelaag- en kolomchromatografie.
  

Chromatografie

kolomchromatografie

papierchromatografie

dunnelaag chromatografie (TLC)

gaschromatografie

vloeistofchromatografie

Papierchromatografie

• Papier (stationaire fase)=hydrofiel
• Oplosmiddel (mobiele fase) = hydrofoob

• Meest hydrofobe stof houdt van hydrofobe oplosmiddel en eindigt hoger op het chromatogram.
• Gele stof is dus meest hydrofoob hier.

Chromatografie 

Vaste fase: chromatografie papier

Mobiele fase: de loopvloeistof. Deze loopt langs de vaste fase

Chromatografie 

Rf waarde: retentiefactor

• is een stofeigenschap
  

• Hoe hoger de Rf-waarde, hoe beter de stof was opgelost in de loopvloeistof (mobiele fase).
  
• Hoe lager de Rf-waarde hoe beter de stof hecht aan het papier (stationaire fase).

De Rf-waarde kun je berekenen met: 

 

​B​​A​​

Rf waarde: hoe dan? 

Groen

Rood

Blauw

Het chromatogram van een practicum ziet er zo uit:

Wat is de Rf waarde van de blauwe vlek?

Rf waarde: even oefenen

Wat is de Rf-waarde voor de blauwe stip?

1. 1,13
2. 0,58
3. 0,78
4. 0,92

Bij (papier)chromatografie hebben stippen hoog op het chromatografiepapier meer affiniteit met de
..(1).. fase, terwijl stippen laag op het papier meer affiniteit hebben met de ..(2).. fase

1. (1) mobiele (2) stationaire
2. (1) stationaire (2) mobiele
3. (1) mobiele (2) mobiele
4. (1) stationaire (2) stationaire

Referentie

Met een referentie (bekende stof) kun je aantonen dat dezelfde stof aanwezig is in je monster -> gelijke Rf-waarde.

• Kwantitatieve analysemethode.
  
• Maakt gebruik van colorimeter.
  
• Gebaseerd op kleurintensiteit afhankelijk van concentratie.
  
• Voor bepalen concentratie stof in monster.
  
• Voor bepaling is een verdunningsreeks (ijkreeks) nodig met bekende concentraties waar een ijklijn van wordt gemaakt.
  

Colorometrie

• Verdunningsreeks nodig met bekende concentraties.
• Meet de kleurintensiteit.
  
• Teken je ijklijn.
  
• Meet de kleurintensiteit van je onbekende monster.
• Lees af in de ijklijn.
  

De ijklijn

Wat is de concentratie Fe3+ (in mg/L)in een monster met lichtintensiteit 0,4 (E)?

4.4 Rekenen aan reacties - basis

Actie

• lees paragraaf 3 door en vat samen
  
• maak de opgaves uit de studiewijzer