Schoonheid & Lelijkheid - architectuur

• Culturele en kunstzinnige vorming
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Blok 1 Schoonheid & Lelijkheid

Architectuur

Blok 1 Schoonheid & Lelijkheid

Architectuur

Station Arnhem, UNStudio, 2016

Architectuur

Architectuur is de kunst van het ontwerpen

van de gebouwde omgeving

(gebouwen, interieurs, landschappen, steden).

Architectuur

- toegepaste kunstvorm: niet alleen esthetisch, maar ook functioneel (een praktisch nut)

* mooi + bruikbaar en stevig

- Wanneer is een gebouw nou mooi?

Architectuur

Binnen de dimensie 'Schoonheid & Lelijkheid' 

ga je onderzoeken welke kenmerken van een gebouw voor een bepaalde uitstraling zorgen en waar jouw voorkeur naar uitgaat.

Vitruvius

- Romeinse architect (ruim 2000 jaar geleden!)

- 'De architectura'

- drie kernwaarden architectuur:

* schoonheid

* stevigheid

* bruikbaarheid

Ontwikkeling architectuur vanaf 19e eeuw

- gevolg industriële revolutie 19e eeuw 

   --> nieuwe bouwmaterialen + technieken

Crystal Palace

- Joseph Paxton, Londen, 1851

- Eerste wereldtentoonstelling

- nieuwste materialen + moderne technieken

 (gietijzer en glas)

Eiffeltoren

- 10e wereldtentoonstelling Parijs, 1889

- Ruim 300m hoog!

- architectonisch hoogstandje 

- bijna volledig uit smeedijzer

- plan was tijdelijk (20 jaar)

- oersymbool functionalistische
   architectuur

- nu: meest bezochte monument ter
   wereld! (6 á 7 miljoen p.j.)

Eiffeltoren

Schrijver Guy de Maupassant (1850-1893) over de Eiffeltoren: “Ik eet het liefst in het restaurant boven in de Eiffeltoren… omdat je hem daar niet kunt zien.”

Santiago Calatrava Valls (1951)

- Spaanse architect (ontwerper) en
   ingenieur (technicus)

- combinatie architectuur en
   constructieleer

- bijzondere gebouwen 

- maar ook kritiek....

   * enorme bouwkosten

   * hoge onderhoudskosten

   * lange bouwtermijnen

   * lage functionaliteit 

Kenmerken 'uitstraling bouwwerk'

- Functie: waarvoor dient het gebouw.

- Vorm: symmetrisch/asymmetrisch, hoekig, rond, strak/sober, veel details, organisch.

- Omgeving: welke omgeving, sluit het bij omgeving aan/juist niet (contrast).

- Materiaal: van welke materialen (steen, glas, beton, metaal, hout etc.).

- Constructie: zorgt ervoor dat gebouw overeind blijft staan, muren/vloeren/fundering.

                           Voorbeeld: skeletbouw.

- Visie: idee van de architect over hoe een gebouw eruit moeten zien + moet functioneren.

              Voorbeeld 'Less is more' of juist 'Less is a bore'.

Functie

- stevig massief vierkant, muren van
   grote blokken natuursteen

- strenge, gesloten, autoritaire
   uitstraling

Kraaijvanger Urbis, Rob Ligtvoet,

Gerechtsgebouw Rotterdam, 1996

Vorm

'blob architectuur'

Massimiliano Fuksas, Winkelcentrum de Admirant
(De Blob), Eindhoven, 2003-2010

Omgeving

- qua hoogte + gevelindeling past het
   goed

- qua materialen en kleuren contrast
   met omgeving 

    Mart van Schijndel, Oudhof Effecten, Amsterdam. 1990 

Materiaal

- voorbeeld modernistische
   architectuur

- beton, staal, glas

- strakke vormen 

- constructie is duidelijk zichtbaar

' het glaspaleis'

Frits Peutz, Modewarenhuis Schunck (tegenwoordig cultureel instituut), Heerlen. 1933

Constructie

- het dak gedragen door een kolom in
   de vorm van een reuzenwokkel

- deze constructie geeft ook richting
   aan de verkeersstromen

- bepalend voor de vorm 

- uiteindelijk uit staal gemaakt (ipv
   beton)

UNStudio Ben van Berkel, Stationshal,Arnhem Centraal, 2015

Visie

- postmodernistische architectuur

- ruimte voor niet-functionele zaken

- details, kleuren, mix bouwstijlen:
   speelse architectuur

WAM architecten, Inntel Hotel, Zaandam, 2010

Rem Koolhaas 

- functie: wat is de functie van het gebouw?

- vorm: welke vormen zijn er gebruikt?

- omgeving: waar staat het gebouw, wat staat er om het gebouw heen?

- materialen: welke materialen zijn er gebruikt?

- constructie: hoe is het gebouw opgebouwd?

- visie: wat is het uitgangspunt van de architect geweest voor dit ontwerp?

- Nederlandse architect

- CCTC-toren Peking, 2008