1.3: Het ontstaan van de Gouden Eeuw

3. Het ontstaan van de Gouden Eeuw (1588-1648)
KA:
- De bijzondere plaats in staatkundig opzicht en de bloei in economisch en cultureel opzicht van de Nederlandse Republiek.
- Wereldwijde handelscontacten, handelskapitalisme en het begin van een wereldeconomie

1 / 37
volgende
Slide 1: Tekstslide
GeschiedenisMiddelbare schoolvwoLeerjaar 6

In deze les zitten 37 slides, met tekstslides en 5 videos.

time-iconLesduur is: 120 min

Onderdelen in deze les

3. Het ontstaan van de Gouden Eeuw (1588-1648)
KA:
- De bijzondere plaats in staatkundig opzicht en de bloei in economisch en cultureel opzicht van de Nederlandse Republiek.
- Wereldwijde handelscontacten, handelskapitalisme en het begin van een wereldeconomie

Slide 1 - Tekstslide

 Internationale handel, de Republiek in bloei
  • Oorzaken van de economische bloei:
  • 1.  Zwakke feodale traditie in de Nederlanden leidde tot: 
  •      commercialisering van de landbouw
  • 2. Oostzeehandel (moedernegotie) leidde tot:
  •      specialiatie in de veeteelt


  • 3. 1585: 'Val van Antwerpen' > 
  •      Blokkade van de Schelde door Geuzen > concurrent uitgeschalkeld +
  •      vele ambachts- en kooplieden vertrokken naar de Republiek > impuls economie

Slide 2 - Tekstslide

Slide 3 - Tekstslide

bestuur in de Republiek:
  • regenten in de Gewestelijke Staten
  • gewesten soeverein: 
  • wetgeving/belastingen/rechtspraak
  • defensie en buitenlandse zaken in:
  • Staten-Generaal, belangrijk:
  • raadspensionaris van (gewest) Holland
  • daarnaast: stadhouder > 
  • aanvoerder Staatse leger 



Slide 4 - Tekstslide

Staten-Generaal
  • Ridderzaal in Den Haag
  • macht versterkt door:
  • bestuur generaliteitslanden en
  • bemoeienis internationale handel in:
  • VOC (1602) Van Oldenbarnevelt

Slide 5 - Tekstslide

VOC (1602 - 1798)
  • Verenigd Oost-Indische Compagnie
  • van Oldebarnevelt nam initiatief
  • monopolierecht op de handel met Azië
  • recht om oorlog te voeren
  • financiering met aandelen
  • eerste multinational: producten uit meerdere continenten werden verhandeld
  • Coen stichtte Batavia (veel geweld)

Slide 6 - Tekstslide

handel in luxe artikelen, afkomstig uit Azië
handel in bulkgoederen, afkomstig uit de landen rondom de Oostzee

Slide 7 - Tekstslide

problemen inherent aan bestuursvorm:
  • Tussen raadspensionaris en stadhouder vaak machtsstrijd:
  • Raadspensionaris behartigde de belangen van de rijke  burgers/handelaren/kooplieden > 
  • internationaal goede contacten
  • Stadhouder ontleende gezag aan militaire status >
  • zocht oplossing voor conflicten met buitenland vaak in militair ingrijpen

Slide 8 - Tekstslide

stadhouder prins Maurits van Oranje (1576 - 1625)
Johan van Oldenbarnevelt raadspensionaris (1547 - 1619)

Slide 9 - Tekstslide

Onthoofding van Johan van Oldenbarnevelt op het Binnenhof
Standbeeld Van Oldenbarnevelt, tegenover het Binnenhof

Slide 10 - Tekstslide

Documentaire over conflict Maurits en Van Oldenbarnevelt
(schooltv 15 min)

Slide 11 - Tekstslide

Slide 12 - Video

WIC (1621 - 1792)
  • West-Indische Compagnie >
  • monopolie op handel met Am. 
  • opgericht na 12-jarig bestand >
  • doorstart oorlog met Spanje
  • Kaapvaart (o.a. Zilvervloot, 1628) 
  • Slavenhandel
  • minder succesvol dan de VOC

Slide 13 - Tekstslide

Welvaart in de Republiek
  • door relatieve welvaart:
  • grote markt voor luxegoederen o.a.
  • boeken, kaarten en schilderijen 
  • vele immigranten door:
  • - welvaart
  • - religieuze tolerantie (gewetensvrijheid)
  • Eind 17e eeuw Republiek minder overheersend door concurrentie Eng/Fr

Slide 14 - Tekstslide

Aan de slag met:
  • leren:
  • kenmerkende aspecten (1 t/m 25)
  • verplichte voorbeelden (blz 29/30)
  • (af-)maken:
  • tekstvragen  hoofdstuk 1.3
  • CE vragen hoofdstuk 1.3

Belangrijk: Maandag a.s diagnostische toets

Slide 15 - Tekstslide


Slide 16 - Tekstslide

vervolg (deel-) KA: .... de bloei in cultureel opzicht van de Republiek

Slide 17 - Tekstslide

Slide 18 - Tekstslide

Slide 19 - Tekstslide

Slide 20 - Tekstslide

Slide 21 - Tekstslide

Slide 22 - Tekstslide

Slide 23 - Tekstslide

Frans Hals: Huwelijksportret van Isaac Massa en Beatrix van Laen (1622)
Rembrandt: Portret van een geleerde (1645)

Slide 24 - Tekstslide

Slide 25 - Tekstslide

1975
messteken

Slide 26 - Tekstslide

1990: met zwavelzuur bespoten
gered door gedestilleerd water

Slide 27 - Tekstslide

Nachtwacht voor en in WO II
'ondergedoken' in: de duinen,
een kasteel en de mijnen

Slide 28 - Tekstslide

Interactief programma op:
Beleefdenachtwacht.nl
korte introductie op volgende dia

Slide 29 - Tekstslide

Slide 30 - Video

Documentaires over 
1. 'Oorlog op zee'
(15 min)
2. de VOC 
(15 min)
3. de Batavia (schip)
(15 min)

Slide 31 - Tekstslide

www.beleefdenachtwacht.nl

Slide 32 - Tekstslide

0

Slide 33 - Video

0

Slide 34 - Video

0

Slide 35 - Video

Buitenlandse compagnieën:
Engeland
  • 1. East India Company (1600) 
  • -  verloor concurrentiepositie aan    VOC >
  • -  vanuit handelsposten in India producten verhandeld
  • -  eigen leger, munt > basis wereldrijk (tot in 20e eeuw)

Slide 36 - Tekstslide

Buitenlandse compagnieën:
Frankrijk
  • ondanks agrarisch karakter, toch
  • Compgnie de Indes Oriëntales (1664)
  • Louis XIV en Colbert stimuleerden opbouw handelsvloot
  • weinig succes

Slide 37 - Tekstslide