H5.2_Isomerie + Systematische naamgeving_les 2

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

H5.2 koolstofverbindingen

Isomerie & Systematische naamgeving

VWO3

NOVA H5 Brandstoffen en kunststoffen

Leerdoelen

In deze les leer je:

• welke moleculen alkanen zijn
  
• isomeren van een stof herkennen en tekenen
• een systematische naam geven aan structuurformules van alkanen
• een structuurformule tekenen bij een gegeven naam van een alkaan

NOVA  Hoofdstuk 3.3

Koolstofverbindingen die alléén bestaan uit koolstof- en waterstofatomen, noem je

KOOLWATERSTOFFEN                      NOTEER&LEER

Wat valt je op aan de formule?

	aantal H's	formule	structuur formule	ruimtelijk	naam
1 C
2 C's
3 C's
4 C's

alkanen

• de algemene formule van een alkaan is C_nH_2n+2
  --> je ziet in de structuurformules dat ieder C-atoom via atoombindingen gebonden is aan 2 H-atomen
  --> en dan zijn er nog 2 H-atomen extra aan de uiteinden van het molecuul

methaan

ethaan

propaan

butaan

alkanen

Noteer & Leer

Moleculen die voldoen aan de formule CnH2n+2  heten  alkanen

Leer de namen in tabel 5 (blz 85)

meth-aan

eth-aan

prop-aan

but-aan

pent-aan

hex-aan

wat is de naam van de stof met de molecuulformule C5H12 ?

1. propaan
2. pentaan
3. butaan
4. ethaan

Wat is de molecuulformule van deze moleculen?

Isomerie

Neem over als aantekening of markeer de definitie op blz 84 van je boek

Isomerie

              stoffen van isomeren

hebben verschillende

chemische eigenschappen

NOTEER & LEER

Isomeren

In de figuur staan de koolstofketens van een C5 molecuul getekend.
--> welke koolstofketens geven
        hetzelfde molecuul weer?
        (noteer je antwoord in je schrift
          bijv. als P = Q = R en X = Y)
--> hoeveel isomeren zijn er
       getekend? 

Uitwerking

Aanpak voor tekenen isomeren

Maak de hoofdketen

steeds 1 C korter en

maak er zijtak van

C​4​​H​10​​

C​5​​H​12​​

Alle isomeren van een stof....

Teken alle isomeren van

  

Teken de structuurformules in je schrift

C​6​​H​14​​

uitwerking: alle isomeren van C6H14 (hexaan) op het bord

Alle isomeren van hexaan

• er zijn 5 isomeren met de molecuulformule C₆H₁₄
• _{elk isomeer heeft een andere structuurformule}
• _{elke structuurformule heeft een andere systematische naam}

systematische naamgeving van alle isomeren van hexaan

• stap 1: de langste keten bestaat uit 6 C-atomen
• naam: hexaan of n-hexaan
   (n betekent "niet vertakt")

Alle isomeren van hexaan

• stap 1: de langste keten bestaat uit 5 C-atomen
• stamnaam: pentaan 
• stap 2: zijketen: methyl
• stap 3: methylpentaan
• stap 4: nummering 
• stap 5: 2-methylpentaan

Alle isomeren van hexaan

• stap 1: de langste keten bestaat uit 5 C-atomen
• stamnaam: pentaan 
• stap 2: zijketen: methyl
• stap 3: methylpentaan
• stap 4: nummering 
• stap 5: 3-methylpentaan

Alle isomeren van hexaan

• stap 1: de langste keten bestaat uit 4 C-atomen
• stamnaam: butaan 
• stap 2: 2x zijketen: methyl
• stap 3: dimethylbutaan
• stap 4: nummering 
• stap 5: 2,3-dimethylbutaan

Kun je deze nu zelf?

• stap 1: de langste keten bestaat uit 4 C-atomen
• stamnaam: butaan 
• stap 2: 2x zijketen: methyl
• stap 3: dimethylbutaan
• stap 4: nummering 
• stap 5: 2,2-dimethylbutaan

Kun je het nu ook andersom?

Teken in je schrift de structuurformule van

      3,3-dimethylhexaan                                   3-ethylhexaan

Eigen werk

• Leer H5.2 Systematische naamgeving blz 84 + 85
• Bestudeer  voorbeeldopdracht 1 en 2 (blz 86 t/m 87)
• LEER TABEL 5 UIT JE HOOFD
• Maak (en kijk na) opgave 3, 7, 9 en 10