Paragraaf 4.1

• Maatschappijwetenschappen
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

CRIMINALITEIT

Paragraaf 4.1

NA DEZE LES WEET JE ...

• ... wat criminaliteit inhoudt.
• ... dat criminaliteit zowel tijd- als plaatsgebonden is.
• ... wat de rationele keuzetheorie inhoudt.
• ... wat de etiketteringstheorie inhoudt.
• ... wat de bindingstheorie inhoudt.
• ... wat de structurele deviantietheorie inhoudt.

CRIMINALITEIT

Criminaliteit betekent gedrag dat door de overheid strafbaar is gesteld.

Discussie:

• Asociaal gedrag versus strafbaar gedrag
• Misdrijven versus overtredingen

CRIMINALITEIT IS RELATIEF

Criminaliteit is relatief, dit betekent dat criminaliteit verschilt per tijd en per plaats (samenleving).

Verschilt per tijd

• Vroeger was overspel strafbaar in Nederland, nu niet meer.

Verschilt per plaats

• In Nederland hebben we geen wet tegen kauwgom op straat gooien, in Singapore kan je daar een hoge boete voor krijgen.

Voorbeelden verschil criminaliteit
(per tijd)

Voorbeelden verschil criminaliteit
(per plaats)

CRIMINOLOGIE

Binnen de criminologie wordt er onderzoek gedaan naar de oorzaken van crimineel gedrag. 

Hierover bestaan verschillende theorieën:

• Rationele keuzetheorie (gelegenheidstheorie)
• Etiketteringstheorie
• Bindingstheorie
• Structurele deviantietheorie

RATIONELE KEUZETHEORIE

Criminaliteit ontstaat doordat mensen een bewuste keuze maken om de regels te overtreden.

Er is sprake van een kosten-baten afweging. Je kiest voor een criminele daad als het meer baten, dan kosten oplevert.

Er wordt rekening gehouden met  het aantal geschikte doelwitten en de hoeveelheid bewaking.

ETIKETTERINGSTHEORIE

Mensen kunnen van anderen een etiket opgeplakt krijgen, bijvoorbeeld het etiket: 'crimineel'.

Vervolgens gaan mensen (doordat ze het veel horen) dit etiket geloven en zich ernaar gedragen.

Zo ontstaat een selffulfilling prophecy: 

• Omdat je iets verwacht, komt het ook uit.

BINDINGSTHEORIE

Bindingen kunnen ertoe leiden dat crimineel gedrag voorkomen wordt.

Hoe meer je je verbonden voelt met anderen, hoe eerder je je aan de regels van de maatschappij zal houden. 

Bindingen remmen dus de kans op criminaliteit.

STRUCTURELE DEVIANTIETHEORIE

Structuren in de samenleving zijn in het voordeel van de machtigen en rijken. De wetten zijn in hun voordeel.

Dit komt doordat de wetten zelf ook door de machtigen gemaakt zijn. Hierdoor wordt deviant gedrag (= afwijkend gedrag) door de machtigen niet snel opgemerkt en aangepakt.