H7 Invloed van de mens

H7 Invloed van de mens
1 / 30
volgende
Slide 1: Tekstslide
AardrijkskundeMiddelbare schoolvwoLeerjaar 3,4

In deze les zitten 30 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 3 videos.

time-iconLesduur is: 45 min

Onderdelen in deze les

H7 Invloed van de mens

Slide 1 - Tekstslide

H7 Klimaatverandering mens
In het laatste hoofdstuk van klimaatvraagstukken kijken we naar de rol van de mens in klimaatvraagstukken. 
De dia's die geel zijn gemarkeerd zijn in de klassikale uitleg al behandeld en zijn niet verplicht om nog eens te doen. 

Slide 2 - Tekstslide

Welke uitspraak is niet waar?
A
Het broeikaseffect is door de mens veroorzaakt
B
Door het broeikaseffect is het 30 graden warmer op aarde
C
Het broeikaseffect ontstaat door meerdere gassen
D
Het broeikaseffect lijkt op de temperatuur in een auto in de zomer

Slide 3 - Quizvraag

Broeikaseffect
Het broeikaseffect is in principe een natuurlijk verschijnsel, dat door de mens wordt versterkt. 

Slide 4 - Tekstslide

Broeikaseffect
Zonnestralen bereiken de aarde, aarde wordt warm
De aarde straalt warmte uit
Deze warmte kan er moeilijk uit doordat het wordt teruggekaatst door broeikasgassen (bijvoorbeeld CO2)

Slide 5 - Tekstslide

Slide 6 - Video

Versterkt broeikaseffect
Veel meer broeikasgassen (links)
En stijging temperatuur (rechts)

--> uitstoot CO2 door de mens, dus dit wordt het versterkt broeikaseffect genoemd

Slide 7 - Tekstslide

Klimaatverandering korte termijn
Alleen van de laatste ca. 140 jaar hebben we directe temperatuurgegevens, verkregen uit betrouwbare metingen. De schommelingen in het klimaat zijn echter groter dan 150 jaar. Met deze metingen krijgen we daarom nog geen goed beeld van hoe het klimaat in de loop van de tijd precies verandert. Daarom worden indirecte methoden gebruikt om een beeld te krijgen van het klimaat in het verleden. Hiertoe behoren bijvoorbeeld het analyseren van luchtbellen in diepe boringen in oud landijs, het meten van de dikte van jaarringen van bomen en het napluizen van historische bronnen. We noemen dit ook wel proxy data. 

Slide 8 - Tekstslide

Klimaatverandering korte termijn
Met deze indirecte gegevens hebben we toch een reconstructie kunnen maken van het klimaat in de laatste honderdduizenden jaren en voor de laatste 1.000 jaar in het bijzonder. De afbeelding op de volgende dia toont het resultaat van de directe waarnemingen van de afgelopen 140 jaar en de indirecte temperatuurwaarnemingen van de afgelopen 1.000 jaar. 

Slide 9 - Tekstslide

De onderste grafiek laat duidelijk
zien dat de opwarming de laatste
150 jaar erg snel is gegaan en 
wordt ook wel de hockeystick-
grafiek genoemd. 

Slide 10 - Tekstslide

De snelle opwarming in de hockeystickgrafiek valt samen met de Industriële Revolutie. Leg uit hoe dit is te verklaren.

Slide 11 - Open vraag

Beredeneer dat het gebruik van de onderste grafiek een heel ander beeld geeft dan het gebruik ban de bovenste grafiek.

Slide 12 - Open vraag

Welke uitspraak is niet waar?
A
Vooral de nachttemperatuur is hoger
B
Nederland is 1,7 graden warmer geworden in de laatste 100 jaar
C
Het wordt vooral bij de evenaar warmer
D
In de laatste 150 jaar is de hoeveelheid neerslag in Nederland toegenomen met 25%

Slide 13 - Quizvraag

Invloed van de mens
Vooral de nachttemperatuur is de afgelopen jaren gestegen.

Gemiddelde temperatuurstijging laatste 140 jaar: 1 graden

Slide 14 - Tekstslide

Leg uit hoe het feit dat vooral de nachttemperatuur is gestegen een aanwijzing is dat vooral de CO2 concentratie de opwarming veroorzaakt

Slide 15 - Open vraag

Geef 2 redenen waarom er twijfel zou kunnen zijn of klimaatverandering door mensen wordt veroorzaakt

Slide 16 - Open vraag

Gevolgen
Het wordt warmer, afhankelijk van onze aanpassingen
Vooral Noordpool --> IJs smelt --> Minder weerkaatsing (Feedback!)
Smeltend ijs overal ter wereld (belangrijkst: Groenland & Antarctica)
--> Stijgende zeespiegel (ook veroorzaakt door uitzetten zeewater)

Wereldwijd verandert het klimaat: plekken worden droger/natter

Slide 17 - Tekstslide

In de bron is de hoeveelheid "weerrecords" per jaar te
zien. Rode records zijn warmterecors en blauwe records
zijn koudterecords. Waarom waren er vroeger veel
meer records per jaar?

Slide 18 - Open vraag

In de bron is de hoeveelheid "weerrecords" per jaar te
zien. Rode records zijn warmterecors en blauwe records
zijn koudterecords. Waarom zijn er tegenwoordig nog
wel veel warmterecords, maar geen koudterecords?

Slide 19 - Open vraag

Terugkoppelingsmechanismen
De laatste jaren zijn er nauwelijks nog wetenschappers die betwijfelen dat mensen het klimaat beïnvloeden. Hoe de beïnvloeding van het klimaat echter precies werkt is nog niet helemaal duidelijk. Dit komt onder andere omdat er allerlei terugkoppelingsmechanismen zijn. Feit is dat we fossiele koolstof dat in de vorm van aardolie, aardgas, steenkool en bruinkool gedurende miljoenen jaren langzaam is vastgelegd in de aardkorst, nu razendsnel terugbrengen in de atmosfeer. Het CO2 dat hierbij ontstaat, versterkt het broeikaseffect. We zijn dus bezig de situatie uit het Krijt, de broeikasaarde, een klein beetje te herstellen.
Ook het verdwijnen van (tropische) regenwouden en het verwijderen van moerassen levert een bijdrage aan het versterkt broeikaseffect. Een onzekere factor is nog de rol van zeer kleine vaste deeltjes in de atmosfeer, de zogenaamde aerosolen.

Slide 20 - Tekstslide

Bekijk de video op de volgende dia en beantwoord de vraag aan het einde.

Slide 21 - Tekstslide

1

Slide 22 - Video

03:08
Beschrijf hoe het in de video beschreven terugkoppelingsmechanisme werkt

Slide 23 - Open vraag

Op de afbeelding hiernaast zie je een aantal menselijk (anthropogenic) en natuurlijke (natural) factoren van klimaatverandering


Beantwoord de vragen op de volgende dia's met behulp van de afbeelding hiernaast. 

Slide 24 - Tekstslide

Geef bij elke stelling je mening en onderbouw deze met argumenten uit bovenstaande afbeelding.
I. Eigenlijk is onze invloed op het klimaat nog groter dan we dachten.

Slide 25 - Open vraag

II. Om meer te weten over klimaatverandering kan het beste onderzoek worden gedaan naar de invloed van de zon.

Slide 26 - Open vraag

III. Door over te schakelen van fossiele brandstoffen op biobrandstoffen wordt het klimaat positief beïnvloed.

Slide 27 - Open vraag

Slide 28 - Video

Leg uit waarom het smelten van
permafrost een probleem is voor het
klimaat.

Slide 29 - Open vraag