Ilias a 78-100

• Grieks
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

 ἦ γὰρ ὀΐοµαι ἄνδρα χολωσέµεν, ὃς µέγα πάντων

 Ἀργείων κρατέει καί οἱ πείθονται Ἀχαιοί·

80 κρείσσων γὰρ βασιλεὺς ὅτε χώσεται ἀνδρὶ χέρηϊ·

 εἴ περ γάρ τε χόλον γε καὶ αὐτῆµαρ καταπέψῃ,

 ἀλλά τε καὶ µετόπισθεν ἔχει κότον, ὄφρα τελέσσῃ,

 ἐν στήθεσσιν ἑοῖσι· σὺ δὲ φράσαι εἴ µε σαώσεις.»

want werkelijk, ik denk een man boos te zullen maken, die krachtig over alle

Grieken heerst, en hem gehoorzamen de Grieken;

80 want een koning is machtiger telkens wanneer hij boos is op een mindere man;

want ook al onderdrukt hij zijn woede op dezelfde dag,

dan toch houdt hij ook naderhand wrok in zijn borst, totdat hij (die) heeft gekoeld; maar jij, overweeg of je me zult redden”.

In welke regel (78-83) komt enjambement voor?

Naar wie verwijst ἄνδρα (r. 78)?
Noteer de naam.

Naar wie verwijst οἱ (r. 79)?
Noteer de naam.

Naar wie verwijst σὺ (r. 83)?
Noteer de naam.

Welke coniunctivus wordt gebruikt in r. 80-82?
(χώσεται, καταπέψῃ, τελέσσῃ)

1. finalis
2. futuralis
3. generalis
4. irrealis

In deze regels wordt onderscheid gemaakt tussen twee soorten woede.
Leg uit wat het verschil is.

 Τὸν δ᾽ ἀπαµειβόµενος προσέφη πόδας ὠκὺς Ἀχιλλεύς·

  85 «Θαρσήσας µάλα εἰπὲ θεοπρόπιον ὅ τι οἶσθα·

 οὐ µὰ γὰρ Ἀπόλλωνα ∆ιῒ φίλον, ᾧ τε σύ, Κάλχαν,

 εὐχόµενος ∆αναοῖσι θεοπροπίας ἀναφαίνεις,

 οὔ τις ἐµεῦ ζῶντος καὶ ἐπὶ χθονὶ δερκοµένοιο

 σοὶ κοίλῃς παρὰ νηυσὶ βαρείας χεῖρας ἐποίσει

  90 συµπάντων ∆αναῶν, οὐδ᾽ ἢν Ἀγαµέµνονα εἴπῃς,

 ὃς νῦν πολλὸν ἄριστος Ἀχαιῶν εὔχεται εἶναι.»

En tot hem sprak ten antwoord de snelvoetige Achilles:

85 “Wees geheel gerust en vertel de godsspraak, welke je ook maar kent; 

want nee echt, bij de aan Zeus geliefde Apollo, tot wie biddend jij, Kalchas,

 aan de Grieken orakels openbaart,

niemand) zal, terwijl/zolang ik leef en op aarde mijn ogen open heb,

tegen jou bij de holle schepen zijn zware handen opheffen,

90 (niemand) van alle Grieken, zelfs niet als je Agamemnon noemt,

die nu vol trots beweert verreweg de beste van de Grieken te zijn”.

Θαρσήσας (85): verklaar het gebruik van de tijd.

1. het is ingressief
2. het is al afgerond
3. het geeft een toestand weer
4. het is eenmalig

ἐµεῦ ζῶντος καὶ ἐπὶ χθονὶ δερκοµένοιο (88):
Welk stilistisch middel herken je hier?

Naar wie verwijst ἐµεῦ( r. 88)?
Noteer de naam.

Naar wie verwijst σοὶ ( r. 89)?
Noteer de naam.

Verklaar het gebruik van de modus van εἴπῃς (90):

1. ind - realis
2. ind - irrealis
3. conj- finalis
4. conj - futuralis

Καὶ τότε δὴ θάρσησε καὶ ηὔδα µάντις ἀµύµων·

 «Οὔτ᾽ ἄρ ὅ γ᾽ εὐχωλῆς ἐπιµέµφεται οὔθ᾽ ἑκατόµβης,

 ἀλλ᾽ ἕνεκ᾽ ἀρητῆρος, ὃν ἠτίµησ᾽ Ἀγαµέµνων

  95 οὐδ᾽ ἀπέλυσε θύγατρα καὶ οὐκ ἀπεδέξατ᾽ ἄποινα,

 τοὔνεκ᾽ ἄρ᾽ ἄλγε᾽ ἔδωκεν ἑκηβόλος ἠδ᾽ ἔτι δώσει·

En toen dus vatte de voortreffelijke ziener moed en sprak:

“Niet is hij dus ontevreden over een gelofte en niet over een plechtig offer,

maar vanwege de priester, die (lv) Agamemnon (ond) heeft beledigd,

95 – want niet heeft hij diens dochter vrij gelaten en niet de losprijs aangenomen –,Dáárom/vanwege hém dus heeft de van verre treffende leed gegeven en zal hij nog (erbij) geven;

Naar wie verwijst ὅ (r. 93)?
Noteer de naam.

Naar wie verwijst ἀρητῆρος (r. 94)?
Noteer de naam.

Naar wie verwijst ἑκηβόλος (r. 96)?
Noteer de naam.

In r. 93 staat eerst Οὔτ᾽ en verderop οὔθ᾽.
Leg uit waarom er twee verschillende vormen worden gebruikt hier.

ἠτίµησ'(94): verklaar het gebruik van de tijd.

1. het is ingressief
2. het is al afgerond
3. het geeft een toestand weer
4. het is eenmalig

elisie

krasis

tmesis

οὐδ᾽ (95)

ἀπεδέξατ᾽ (95)

τοὔνεκ᾽ (96)

ἄλγε᾽ (96)

οὐδ᾽ ὅ γε πρὶν ∆αναοῖσιν ἀεικέα λοιγὸν ἀπώσει,

 πρίν γ᾽ ἀπὸ πατρὶ φίλῳ δόµεναι ἑλικώπιδα κούρην

 ἀπριάτην ἀνάποινον, ἄγειν θ᾽ ἱερὴν ἑκατόµβην

100 ἐς Χρύσην· τότε κέν µιν ἱλασσάµενοι πεπίθοιµεν.»

en niet zal hij (Apollo) eerder het afschuwelijke onheil voor de Grieken verdrijven,

dan dat ze aan haar geliefde vader het meisje met de levendige ogen hebben teruggegeven,

zonder betaling, zonder losprijs, en ze een heilig plechtig offer brengen

100 naar Chrysè: dan zouden we hem gunstig kunnen stemmen en hem op andere gedachten brengen”.

ἀεικέα λοιγὸν (97):
Leg in eigen woorden wat Kalchas hiermee bedoelt.

ἀπὸ ... δόµεναι (98): hoe noemen we dit fenomeen?

ἀπριάτην ἀνάποινον (99):
welk(e) stilistisch middel(en) herken je hier?

1. asyndeton
2. enjambement
3. hyperbool
4. tautologie

Naar wie verwijst µιν ( 100)?
Noteer de naam.

Verklaar het gebruik van de modus van πεπίθοιµεν (100)

1. opt cupitivus (wens)
2. opt potentialis (mogelijkheid)
3. opt obliquus (indirecte rede)
4. conj finalis (doel)

Welke twee handelingen moeten de Grieken uitvoeren om Apollo gunstig te stemmen?