Nederlands Film Festival: Shabu

• Mens & Maatschappij
• Filmeducatie
• +1
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1,2

Introductie

Deze les is ontwikkeld bij de film Shabu, en kan ingezet worden als voorbereidings- of verwerkingsles. Jullie krijgen in deze les enkele korte fragmenten uit de film te zien, bij ieder fragment horen vragen of opdrachten om dieper op de inhoud en de totstandkoming van de film in te gaan. In de les staat het onderzoekend leren centraal: de leerlingen zullen grotendeels zelf aan het woord zijn. Klassikaal of in tweetallen onderzoeken zij de kernboodschap van de film middels kijkvragen of praktische opdrachten, en onderzoeken zij wat hun mening hierover is en hoe zij zelf met de hedendaagse onderwerpen uit de film te maken krijgen. Omschrijving van de film: Shabu (14) is een lieve, creatieve en street smart jongen uit Rotterdam-Zuid. Nadat hij tijdens een joyride de auto van zijn oma total loss rijdt, is zijn hele familie boos op hem. Hij heeft een zomer de tijd om het goed te maken, voordat zijn oma weer terugkomt van vakantie in Suriname. Leerdoelen: - De leerling brengt de persoonlijke filmbeleving onder woorden en gaat hier met medeleerlingen over in gesprek. Om zo bewustwording over de onderlinge verschillen in beleving te creëren. - Verkent overeenkomsten en verschillen tussen aan de ene kant de visie en intentie van de maker en de boodschap van de film en aan de andere kant eigen opvattingen, gevoelens en gedachten, die van medeleerlingen en actualiteit. - De leerlingen maken een koppeling vanuit de film naar het eigen leven en onderzoeken hoe zij hier in staan.

Instructies

• Deze les is ontwikkeld als een klassikale les in het voortgezet onderwijs (klas 1 en 2)
• Het is een actieve les, leerlingen zullen veel zelf aan het woord zijn, zowel klassikaal als in tweetallen.
• De les kan ingezet worden als voorbereidings- of verwerkingsles bij het filmbezoek Shabu.
• Tijdsduur LessonUp: basisles ongeveer 45 minuten.
• Bij de les hoort een verdiependeopdracht van ca. 30 minuten. Deze opdracht is extra en kan ingezet worden om dieper in te gaan op de boodschap van de film en deze te koppelen aan de leefwereld van de leerlingen.
• De slides bestaan uit beeld en filmfragmenten. Bij elke slide zijn notities beschikbaar voor de docent, met achtergrondinformatie en opdrachten om de leerlingen bewuster te laten kijken en om hen te laten reflecteren op dat wat zij zien en ervaren in de film.
• Wanneer je in de les notities aanklikt, zien de leerlingen deze ook verschijnen op het digibord. Het is daarom handig de instructies van tevoren voor jezelf uit te printen. Deze les kan uitgeprint worden door op de print knop rechtsboven op het scherm te drukken.

Deze les is ontwikkeld bij de film Shabu, en kan ingezet worden als

voorbereidings- of verwerkingsles.

Jullie krijgen in deze les enkele korte fragmenten uit de film te zien, bij ieder fragment horen vragen of opdrachten om dieper op de inhoud en de totstandkoming van de film in te gaan. 

Vraag of opdracht

Extra informatie

Kijken

Verdiepende opdracht

Legenda

Op deze slide staan alle symbolen uitgelegd die je tijdens deze les kan tegenkomen. 

De film die we vandaag in de les gaan behandelen heet Shabu. Bekijk de filmposter hiernaast. Waar denk jij dat deze film over gaat?

Deze film gaat over het leven van Shabu die woont in de beruchte Rotterdamse wijk de Peperclip. Welke thema's verwacht je dat deze film behandelt?

De thema's in deze film zijn: opgroeien en leren omgaan met de verantwoordelijkheden die daarbij komen kijken.

Noem een voorbeeld uit je eigen leven waarbij je te maken kreeg met verantwoordelijkheden nemen die je vroeger, als kind, nog niet had. 

We onderzoeken aan de hand van enkele fragmenten hoe de maker deze thema's met filmische middelen heeft neergezet. Filmische middelen zijn ingrediënten die een filmmaker inzet om zijn verhaal te vertellen. Voorbeelden van filmische middelen zijn bijvoorbeeld: camera, montage, geluid, muziek, kleur, kostuum, sets, enzovoort. 

(Mogelijke) antwoorden:

• Laat leerlingen met elkaar overleggen. Wat zien ze op de foto? Wat valt ze op?
• Laat leerlingen praten over wat ze verwachten. Welke thema's horen er volgens hen bij de filmposter en ook bij het wonen in een beruchte wijk?
• Laat leerlingen eerst in tweetallen deze vraag beantwoorden. Bespreek vervolgens wat antwoorden klassikaal. Vraag wie in de klas zijn of haar ervaring wil delen. Het hoeven geen zwaar beladen voorbeelden of onderwerpen te zijn. Een verantwoordelijkheid kan ook al het hebben van een bijbaantje zijn.

Wat viel je op aan dit fragment?

Hoe voelt Shabu zich tijdens deze preek? Waaraan zie je dat?

Cameratechnieken

Met cameratechnieken kun je een verhaal vertellen. Wanneer iets spannend is, kan een camera snel bewegen, of wanneer iemand bang is, kan er van bovenaf worden gefilmd. Een camera spreekt als ware een taal. Een beeldtaal!

Wat viel je op aan het camerawerk in dit fragment?

(Mogelijke) antwoorden

• Hier kunnen de antwoorden verschillend zijn. Niet iedereen ziet dezelfde dingen.
• Shabu voelt zich schuldig en in het nauw gedreven.
• Doordat de camera heel erg is ingezoomd op zijn gezicht, zie je vooral de emoties van Shabu. Daarnaast wordt er ook zo gefilmd dat, wanneer hij zijn preek krijgt, je over zijn schouder meekijkt. Daardoor beleef je de situatie ook echt vanuit het perspectief van Shabu.

Wie wordt er nog meer veel in beeld gebracht door de camera?

Vanaf welke hoek wordt diegene gefilmd en wat voor effect geeft dit?

Stelling

Shabu wordt in de hele film veel in close-up gefilmd. De maker vertelt dat zij hiervoor koos omdat pubers vaak vooral met zichzelf bezig zijn in deze levensfase. Ben je het hiermee eens of oneens?

(Mogelijke) antwoorden

• De oma van Shabu.
• Zij wordt van onderen gefilmd en kijkt ook nog eens neer op het scherm. Dit heeft als effect dat ze letterlijk op ons neerkijkt.

Opdracht: Stelling

Laat de leerlingen staan die het er mee oneens zijn. Laat de leerlingen zitten die het er mee eens zijn.  Laat de leerlingen vervolgens onderbouwen waarom ze het eens/oneens zijn met de stelling. 

Wat viel je in dit fragment op?

Wat werd er in dit fragment verteld?

Shabu woont in de Peperclip. Dit is een beruchte criminele wijk in Rotterdam. Toch wordt deze wijk niet op die manier in beeld gebracht. Wat heeft de maker met filmische elementen gedaan om een ander beeld neer te zetten van de Peperclip?

(Mogelijke) antwoorden:

• Hier kunnen de antwoorden verschillend zijn. Niet iedereen ziet dezelfde dingen.
• In dit fragment wordt Shabu geïntroduceerd. Het geeft een beeld van wie hij is en waar hij woont.
• Leerlingen mogen hier hun eigen antwoorden geven. Over het algemeen gebeuren er in de film gemoedelijke dingen in deze wijk. En zelfs als er iets naars gebeurd, lijkt het nog vrolijk!

Art Direction

Artdirection omvat heel veel dingen, zoals het gebruik van kleur, decor, sets, licht en kostuum. Met deze elementen vertelt een filmmaker, net als met een camera, een verhaal. 

Welk onderdeel van de artdirection viel jou het meest op in dit fragment?

Wat voor een sfeer creëer je met felle kleuren en veel (zon)licht?

Stel je voor je zou de Peperclip op een grimmige manier willen verbeelden. Hoe zou je dit dan kunnen doen met kleur?

(Mogelijke) antwoorden

• Er is veel gebruik gemaakt van felle kleuren en zonlicht.
• Een vrolijk en onbezorgd gevoel.
• Door bijvoorbeeld te werken met grijze en donkere tinten. Bijvoorbeeld door op regenachtige dagen te filmen. 

Waar gaat dit fragment over?

Wat viel je in dit fragment op?

Shabu vindt het werk dat hij moet doen helemaal niks. Het is duidelijk dat hij de verantwoordelijkheid voor zijn daden eigenlijk liever niet draagt. Met muziek maakt de maker ons dit duidelijk. Wat voor gevoel kreeg je van deze muziek? 

Viel je nog iets anders op aan de muziek/geluid?

(Mogelijke) antwoorden

• Bespreek de verschillende antwoorden.
• Dit fragment gaat over Shabu die ijsjes moet verkopen maar duidelijk helemaal geen zin heeft om dit te moeten doen.
• Een beetje een deprimerend en lamlendig gevoel.
• Op het moment dat hij met de meneer in gesprek is, wordt het geluid weggedraaid en hoor je de meneer niet meer praten. Dit geeft duidelijk aan dat het Shabu niet zo veel kan schelen wat de meneer te vertellen heeft.  
  

Op welke momenten in de film hoor je wél vrolijke en opzwepende muziek?

Werk in tweetallen. Stel je voor Shabu had dit werk helemaal te gek gevonden. Wat zou je dan kunnen doen met de muziek? Schrijf drie dingen op. Bespreek de vraag vervolgens klassikaal. 

Antwoorden

• Door vrolijke en opzwepende muziek te gebruiken. 
• Op het moment dat Shabu dingen doet die hij wel leuk vindt. Zoals bijvoorbeeld wanneer hij aan het trommelen is en zelf muziek maakt, maar ook wanneer hij bezig is met het organiseren van zijn eigen feest.

Verdiepende opdracht

In de videoboodschap verteld regisseur Shamira Raphaella over het idee en het maakproces van de film. Ze vertelt dat ze het belangrijk vond om een vrolijke film te maken over een jongen die in Rotterdam Zuid woont, omdat de meeste films die zich richten op deze buurt en haar inwoners een negatief beeld geven. 

Nu is het jouw beurt! Maak een storyboard voor een hele korte film over opgroeien in jouw buurt. 

Storyboard

Een storyboard is een verzameling uitgetekende shots van scènes uit het filmscript, zoals de regisseur deze voor ogen heeft. Vaak zijn bedoeld om de acteurs en de crew te helpen een beeld te krijgen van hoe de scène er uiteindelijk uit moet komen te zien.

Verdiepende opdracht (30 minuten

Dit is een verdiepende opdracht. Deze opdracht is extra en kan ingezet worden om dieper in te gaan op de boodschap van de film en deze te koppelen aan de leefwereld van de leerlingen.

Opdracht: Maak een storyboard

Maak een storyboard bestaande uit vier vakjes. Een storyboard is een soort script, maar dan in beeld. Bijna een strip dus. Hiermee bepaal je de volgorde van je verhaal, maar ook hoe je je verhaal in beeld brengt.

De vier vakjes die je gaat maken gaan over opgroeien in jouw eigen buurt. Bedenk:

1. een shot waarmee je jouw huis laat zien (hoe film je jouw huis?)
2. een shot waarmee je de buurt laat zien (wat film je?)
3. een shot waarmee je de mensen in de buurt laat zien (wie film je?)
4. een shot van jezelf in je buurt (hoe kijk je?)

Naast deze vier kaders beantwoord je de volgende vragen:

• Wat voor een sfeer creëer je met muziek bij deze film? Welke muziek is dit?
• Film je bijvoorbeeld overdag in de zomer, of in de avond in de winter?
• Welke kleuren laat je de boventoon voeren? (donker of licht?)

Wanneer de leerlingen klaar zijn met hun storyboard, laat je ze in viertallen de storyboards aan elkaar presenteren.

Je kunt leerlingen de beste van hun groepje laten uitkiezen. Deze kun je dan vervolgens voor de klas laten presenteren. 

Leer meer met NFF

Wil je op de hoogte gehouden worden over het educatieprogramma van het NFF, schrijf je dan in voor de nieuwsbrief via de qr-code.

Wil je nog meer doen met filmeducatie in de klas?

Neem dan eens een kijkje in het lessenarchief van het NFF. Voor meer lesmateriaal voor in de klas.