Make it mine: Keramiek / Dit project is nog in de maak

Dit project gaat over Keramiek. Wat komt er kijken bij het maken van een ontbijtset van gietporcelein? Leerlingen leren dit al doende en ervaren alle stappen in het ambachtelijke maakproces in de prachtige werkplaats van Studio Zand. Ze gieten de porcelein in mallen, timen tot de klei leerdoog is, ontwerpen een dessin en het decoreren de afgebakken producten met glazuur.

Het project bestaat uit 3 lessen op school en 2 workshops bij Studio Zand. De lessen op school zijn zo ontwikkelt dat ze door een docent gegeven kunnen worden met affiniteit met handvaardigheid en beeldende vorming. De opbouw is als volgt:

1. Digitale voorbereidingsles en een beeldende opdracht in de klas.

2. Workshop Porcelein gieten bij Studio Zand. (Leerlingen gieten een kom en een kopje.)

3. Digitale les en beeldende opdracht in de klas.

4. Workshop Decoreren van porcelein bij Studio Zand. (Leerlingen decoreren hun kom en kopje.)

5. Digitale verwerkingsles en presentatie in de klas. (Hier kunnen ook 2 lessen aan besteed worden.)

Voor de verwerkingsles op school is  het reflectiespel beschikbaar. 

- Leerlingen maken kennis- en werken samen met professionele makers.

- Leerlingen weten wat het werk in een ambachtelijke keramiek werkplaats inhoudt. 

- Leerlingen ervaren hoe het is om te werken met de technieken en materialen in de keramische werkplaats.

- Leerlingen drukken zich uit in een decoratief ontwerp.

- Leerlingen ervaren een maakproces van start tot eindproduct. 

- Leerlingen leren stil te staan bij de keuzemogelijkheden in een maakproces (reflectie).

40A De leerlingen gebruikt creatieve maak- en denkstrategieën in een iteratief kunstzinnig proces en reflecteert op gemaakte keuzes. Ze onderzoeken van verschillende ideeën, mogelijkheden en oplossingen bij het maken van eigen kunstzinnige uitingen. Ze gebruiken van ideeën, perspectieven en inzichten van andere makers als inspiratie voor eigen kunstzinnige uitingen. Ze selecteren en gebruiken bronnen als inspiratie voor eigen kunstzinnige uitingen. 

40B De leerlingen onderzoeken het eigen artistiek creatief vermogen.

41A De leerling drukken zich individueel uit in vormen van kunst.

Leerlingen ontwerpen en realiseren van toegepaste vormen van kunst.

41B De leerling kiest en gebruikt bekende en nieuwe technieken en vaardigheden bij het maken van individueel werk: beeldende materialen, technieken en gereedschappen.

42A De leerling neemt deel aan diverse culturele en kunstzinnige activiteiten en toont inzicht in kunst- en cultuuruitingen.

Ze wisselen ervaringen in interactie uit met professionele makers.

Ze beschrijven van het effect van de gebruikte technieken en vormgevingselementen op de ervaring.

NB. Voor les 1 moet 1 brood fijne charmotte aangeschaft worden. Dit kan bijvoorbeeld bij Heutink: 

Contactpersoon: Erna Huppelschoten

Oude Fabriekstraat 21

3812 NR Amersfoort

Telefoon: +31(0)6 273 00 131

E-mail: post@studiozand.nl

Maandag t/m vrijdag van 9:00-17:00 uur

Er kunnen maximaal 12 leerlingen meedoen per bezoek. De workshops duren 75 minuten en worden begeleid door een medewerker van het Studio Zand en de leerkracht.

Doel: Introductie over het begrip keramiek, leerlingen maken een eenvoudig potje van klei en een voorbereiding op de workshops bij Studio Zand.

Organisatie: Klassikaal en individueel.

Duur: 90 minuten.

Benodigdheden: Boetseerklei: fijne charmotte, gereedschappen om de klei te bewerken.

Voorbereiding: Neem de digibordles door. Rechts onderin staat een icoon van een notitieblad, hier staat informatie voor de leerkracht, bv vragen die je kunt stellen en de conclusies die getrokken kunnen worden. De digibordles print je uit door op Print te drukken onder de rode knop Start Les.

Uitleg van het begrip keramiek, keramiek uit verschillende culturen en keramiek uit verschillende tijden.

3 technieken om klei te vormen. (kort filmpje) 

Leerlingen maken zelf een duimpotje van fijne charmotte en versieren deze.

Leg aan de hand van de foto's uit wat Studio Zand is en wat de leerlingen in de workshop(s) bij Studio Zand gaan doen.

Leerlingen krijgen een kleine rondleiding in de werkplaats, waarbij Erna Huppelschoten vertelt over het werk van Studio Zand.  Daarna maken de leerlingen een beker en kom van gietporcelein. 

Als de werkstukken helemaal droog zijn, worden ze afgebakken in de kleioven op ??? graden.

Doel: Leerlingen maken een ontwerp voor de decoratie van hun kopje en schaal.

Organisatie: Klassikaal en individueel.

Duur: 90 minuten

Benodigdheden: Digibord,  voor elke leerling 6 vellen 100 grams papier.

Voorbereiding: Print en kopieer voor iedere leerling werkblad 1 op 100 grams papier.

Leerlingen zoeken de computer naar foto's van patronen die ze mooi vinden op een kopje of mok en kopieren de foto's in een bestandje. Het kunnen ook patronen zijn die ergens anders op staan, bijvoorbeeld o papier of stof. 

Leerlingen maken tenminste 5 verschillende ontwerpen voor de decoratie/het patroon op hun kopje en kom. Stimuleer de leerlingen om na de denken òf ze een patroon kunnen namaken en hòe. (Niet  alle decoraties die ze mooi vinden lenen zich om nagemaakt te worden.)

Laat de verschillende mogelijkheden met de materialen zien met behulp van de digibordles of demonstreer het zelf.

Leerlingen kiezen 1 ontwerp uit dat ze eventueel nog uitwerken ze in detail. Dit ontwerp nemen ze  mee naar Studio Zand bij de volgende workshop. 

Is er een maximaal aantal kleuren dat gebruikt kan worden?

Is het mogelijk om laag over laag te werken?

Voor als er nog tijd over is: Filmpje over keramiek in Amersfoort.

NB: Verzamel de ontwerpen en leg ze klaar voor de volgende workshop. 

Leerlingen gaan hun kopje en kom decoreren met glazuur. Ze gebruiken hiervoor het ontwerp dat ze op school meegenomen hebben. 

De geglazuurde werkstukken worden afgebakken in de kleioven en de docent maakt een afspraak om de werkstukken op te komen halen na ongeveer een week.

Doel: Leerlingen 

Organisatie: Klassikaal en individueel.

Duur: 90 minuten.

Benodigdheden: Tentoonstellingsruimte of socialmedia-account.

Voorbereiding: Afhankelijk van de beschikbare tijd kun je het groots of klein aanpakken. 

- Fysieke tentoonstelling in de school: zoek een geschikte ruimte.

- Digitale tentoonstelling: maak een insta-account of pinterest-account aan. 

- Plan een opening voor andere leerlingen en docenten.

Deel 1. Tentoonstellingstekst schrijven

Deel 2. Tentoonstelling inrichten.

SUGGESTIES

 - Als er foto's in het Stadsatelier zijn gemaakt door de docent, kunnen deze ook in de (digitale) tentoonstelling komen.

- Laat leerlingen een poster voor de tentoonstelling ontwerpen en maken met lettersjablonen, verf, collage techniek, handlettering etc.

- Laat leerlingen een flyer voor de tentoonstelling ontwerpen, waarbij de tekst aan de achterkant met de computer gemaakt is en de voorkant met een linosnede bedrukt.

- Laat leerlingen een openingsmomentje organiseren met een drankje, een speech en een leuk achtergrondmuziekje.

Lesmateriaal: Erna Hupelschoten & Marije Visser 

Workshops: Studio Zand/Erna Huppelschoten

Foto’s: Studio Zand, Marije Visser

Realisatie: December 2025 I.s.m. PRO33 College Amersfoort.

Dit project is gerealiseerd met subsidie van het Fonds voor Cultuurparticipatie en in samenwerking met NEOS.