Geschiedenisleraar.nl
Dé link tussen verleden en heden

4. De Pacificatie van 1917

Staatsinrichting 
van Nederland


4. De Pacificatie van 1917
1 / 17
next
Slide 1: Slide
GeschiedenisMiddelbare schoolvmbo, mavo, havo, vwoLeerjaar 3,4

This lesson contains 17 slides, with interactive quizzes and text slides.

time-iconLesson duration is: 50 min

Introduction

Aan het eind van deze presentatie kun je herkennen en uitleggen waarom rond 1917 een aantal politieke problemen werden opgelost en welke dit waren.

Items in this lesson

Staatsinrichting 
van Nederland


4. De Pacificatie van 1917

Slide 1 - Slide

Slide 2 - Slide

Leerdoel
Aan het eind van deze presentatie kun je herkennen en uitleggen waarom rond 1917 een aantal politieke problemen werd opgelost en welke dit waren.

Slide 3 - Slide

Situatie in Nederland

  • Strijd voor Algemeen Kiesrecht

  • Strijd voor Vrouwenkiesrecht

  • Schoolstrijd

Slide 4 - Slide


Caoutchouc-artikel
1887



De 'rubberen regel' komt in de Grondwet, waarbij het kiesrecht wordt gegeven aan volwassen mannen 'die daarvoor geschikt zijn'.
Dat klinkt vaag, en dat was ook de bedoeling: de eisen konden steeds worden verlaagd. Aan deze 'rubberen' flexibiliteit dankt het artikel haar naam.

Slide 5 - Slide

Situatie in de wereld

  • Eerste Wereldoorlog

  • Russische Revolutie

  • Strijd voor Vrouwenkiesrecht

Slide 6 - Slide


Pacificatie
1917



Pacificatie betekent letterlijk: vredestichting
Er werd tussen de partijen politieke vrede gesloten door 
een oplossing te vinden voor een aantal politieke problemen

Slide 7 - Slide

Belangrijkste gevolgen van de Pacificatie (1)
  • Er komt een einde aan de Schoolstrijd: zowel Openbaar- als Bijzonder onderwijs krijgen nu geld van de overheid

  • Er komt Algemeen Kiesrecht voor mannen (vanaf 23 jaar)

  • Er komt kiesrecht voor vrouwen (1917: passief kiesrecht, 1919: actief kiesrecht)

Slide 8 - Slide

Belangrijkste gevolgen van de Pacificatie (2)
  • Er komt een verandering van het kiesstelsel: het districtenstelsel wordt vervangen door evenredige vertegenwoordiging. Dit hebben we tegenwoordig nog steeds.

  • Einde van de politieke macht van de Liberalen: pas in 2010 komt er weer een Liberale minister-president, Mark Rutte

Slide 9 - Slide

Verhoudingen vóór en na de Pacificatie van 1917

Slide 10 - Slide

'Sinterklaasfeest van 1917'
Aletta Jacobs
Zij krijgt hier 'niks', omdat vrouwen slechts passief en geen actief kiesrecht kregen.
Pieter Jelles Troelstra
Hij was blij, omdat er algemeen kiesrecht voor mannen kwam.
Abraham Kuyper
Hij was blij, omdat er ook geld kwam voor bijzonder onderwijs.

Slide 11 - Slide


Vergissing van Troelstra
1918




  • In november 1918 vindt Troelstra (SDAP) dat Nederland klaar was voor een 'socialistische revolutie', zoals in Rusland was geweest.
  • Op dat moment had Nederland economisch 'last' van de Eerste Wereldoorlog: Belgische vluchtelingen, en Nederlandse soldaten, die wel paraat moesten staan, klaagden over slecht voedsel en strenge regels.
  • De eerste verkiezingen sinds Algemeen Kiesrecht waren Troelstra tegengevallen: "Met verkiezingen zouden de socialisten nooit aan de macht komen!"


Na de 'Vergissing van Troelstra' gaat het publiek massaal de straat om koningin Wilhelmina en haar dochter kroonprinses Juliana steun te betuigen. Soldaten zwaaien met de Nederlandse vlag. Het is wel duidelijk dat het volk niet voor Troelstra, maar voor het koningshuis kiest: Troelstra's revolutiepoging is na een week mislukt.

Slide 12 - Slide

Begrippen uit deze les

  • Pacficatie
  • Algemeen Kiesrecht
  • Vrouwenkiesrecht
  • passief kiesrecht
  • actief kiesrecht
  • Schoolstrijd

Slide 13 - Slide

Personen uit deze les

  • Pieter Jelles Troelstra
  • Abraham Kuyper
  • Aletta Jacobs
  • Pieter Cort van der Linden

Slide 14 - Slide

Jaartallen uit deze les

  • 1917: Pacificatie
  • 1917: Algemeen Kiesrecht voor mannen/passief kiesrecht voor vrouwen
  • 1919: actief kiesrecht voor vrouwen

Slide 15 - Slide

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd

Slide 16 - Open question

Stel 1 vraag over iets dat je deze les nog niet zo goed hebt begrepen

Slide 17 - Open question