K2 H5 Grammatica zinsdelen: meerdere persoonsvormen in één zin

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

GIDS NEDERLANDS

INFORMATIE VOOR LESSEN NEDERLANDS

DOEL

SAMENGESTELDE ZINNEN

- Je weet wat een samengestelde zin is

- je kunt de persoonsvormen en onderwerpen in samengestelde zinnen vinden

Hoe vind je de persoonsvorm in een zin?

Hoe vind je het onderwerp in een zin?

Persoonsvorm en onderwerp

Persoonsvorm

Tijdproef: Ik had slagroom in de chocolademelk gedaan.

Persoonsvorm = heeft

Onderwerp

Onderwerpsvraag: Wie (of wat) heeft?

Onderwerp = Ik

Ik heb slagroom in de chocolademelk gedaan.

Persoonsvorm en onderwerp

Persoonsvorm

Tijdproef: De luisteraars genoten van het concert

Persoonsvorm = genieten

Onderwerp

Onderwerpsvraag: Wie (of wat) genieten?

Onderwerp = De luisteraars

De luisteraars genieten van het concert

Zet de zin in een andere tijd:
Kavish heeft een boek geleend.

Wat is de pv?
Kavish heeft een boek geleend.

Wat is de 'onderwerpsvraag'?
Kavish heeft een boek geleend.

Wat is het onderwerp?
Kavish heeft een boek geleend.

Verander de zin van tijd:
Hij leest daar dagelijks in.

Wat is de persoonsvorm?
Hij leest daar dagelijks in.

Wat is de 'onderwerpsvraag'?
Hij leest daar dagelijks in.

Wat is het onderwerp?
Hij leest daar dagelijks in.

Wat is de pv?
Morgen neemt de jongen het boek mee.

Wat is het ow?
Morgen neemt de jongen het boek mee.

SAMENGESTELDE ZINNEN

Wanneer je van twee korte zinnen één lang zin maakt,

dan noem je die zin een samengestelde zin.

VOORBEELD:

Ik loop naar de bakker.       Ik koop een brood.

Ik loop naar de bakker en ik koop een brood.

Het woordje 'en' verbind hier de twee zinnen aan elkaar.

SAMENGESTELDE ZINNEN

In iedere zin staat een persoonsvorm. 

Zinnen met twee persoonsvormen noem je

samengestelde zinnen. 

Bij elke persoonsvorm hoort een onderwerp.

In samengestelde zinnen staan dus ook twee onderwerpen.

SAMENGESTELDE ZINNEN

Met een verbindingswoord, zoals en, maar, omdat  of want, kun je van twee korte zinnen een samengestelde zin maken:

VOORBEELD:

Kim leest een boek.      Rick leest een stripverhaal.

Kim leest een boek, maar Rick leest een stripverhaal.

SAMENGESTELDE ZINNEN

Soms verandert de volgorde van de woorden in het tweede deel van de zin:

VOORBEELD:

Giel zit op basketbal.       Hij houdt van sporten.

Gielt zit op basketbal, omdat hij van sporten houdt.

SAMENGESTELDE ZINNEN

In een samengestelde zin kunnen naast de persoonsvormen nog meer werkwoorden staan.

VOORBEELD:

De fietser wil graag doorrijden, maar de weg is geblokkeerd.

                                                   

pv

pv

geen pv

geen pv

Verbind de losse zinnen met een passend verbindingswoord, zodat je één goede zin krijgt. Je mag de woordvolgorde veranderen.
Kies uit: dus, maar, omdat

Wouter zat in het park te vissen. Hij ving niet één vis.

Verbind de losse zinnen met een passend verbindingswoord, zodat je één goede zin krijgt. Je mag de woordvolgorde veranderen.
Kies uit: dus, maar, omdat

Het derde lesuur houdt Mo zijn presentatie. De klas luistert.

Verbind de losse zinnen met een passend verbindingswoord, zodat je één goede zin krijgt. Je mag de woordvolgorde veranderen.
Kies uit: dus, maar, omdat

Robin heeft strafwerk. Ze praatte tijdens de les.

Verbind de losse zinnen met een passend verbindingswoord, zodat je één goede zin krijgt. Je mag de woordvolgorde veranderen.
Kies uit: dus, maar, omdat

Op zaterdag eten wij altijd pizza. Mijn moeder heeft geen zin om te koken.

Verbind de losse zinnen met een passend verbindingswoord, zodat je één goede zin krijgt. Je mag de woordvolgorde veranderen.
Kies uit: dus, maar, omdat

Sanne had haar kamer geverfd. Hij was niet mooi geworden.

Verbind de losse zinnen met een passend verbindingswoord, zodat je één goede zin krijgt. Je mag de woordvolgorde veranderen.
Kies uit: dus, maar, omdat

Ik lust echt geen patat. Ik ga niet naar de McDonald's.

DOE JE OORTJES IN EN LUISTER NAAR HET VOLGENDE FILMPJE!!

PERSOONSVORMEN

IN EEN SAMENGESTELDE ZIN

Zet de zin in een andere tijd:

Je maakt van de tegenwoordige tijd verleden tijd, of andersom. 

De werkwoorden die veranderen, zijn de persoonsvormen.

VOORBEELD:

Ariane vertelt dat ze een prijs heeft gewonnen. 

 Ariane vertelde dat ze een prijs had gewonnen.

ONDERWERPEN

IN EEN SAMENGESTELDE ZIN

Stel met iedere persoonsvorm de onderwerpsvraag.

De antwoorden op deze vragen zijn de onderwerpen.

VOORBEELD:

Ariane vertelt dat ze een prijs heeft gewonnen. 

1. Wie (of wat) vertelt?        Onderwerp = Ariane

2. Wie (of wat) heeft?      Onderwerp = ze

Noteer de twee persoonsvormen:

De film begon om negen uur, maar ik had geen tijd om te kijken.

Noteer de twee onderwerpen:

De film begon om negen uur, maar ik had geen tijd om te kijken.

Noteer de twee persoonsvormen:

Jennifer mag geen rekenmachine gebruiken tijdens de toets en zij heeft nog wel dyscalculie!

Noteer de twee onderwerpen:

Jennifer mag geen rekenmachine gebruiken tijdens de toets en zij heeft nog wel dyscalculie!

Noteer de twee persoonsvormen:

Wilt u misschien de vraag even herhalen, want ik begrijp hem niet zo goed.

Noteer de twee onderwerpen:

Wilt u misschien de vraag even herhalen, want ik begrijp hem niet zo goed.

Noteer de twee persoonsvormen:

Jamal gaf de moed niet op, ook al verloor hij voor de vierde keer.

Noteer de twee onderwerpen:

Jamal gaf de moed niet op, ook al verloor hij voor de vierde keer.

Noteer de twee persoonsvormen:

Kom je mij thuis ophalen of zullen we in het centrum afspreken?

Noteer de twee onderwerpen:

Kom je mij thuis ophalen of zullen we in het centrum afspreken?

Noteer de twee persoonsvormen:

Mijn kamer is een enorme puinhoop, dus begin ik maar eens met opruimen.

Noteer de twee onderwerpen:

Mijn kamer is een enorme puinhoop, dus begin ik maar eens met opruimen.

Noteer de twee persoonsvormen:

Mevrouw Luijk keek gauw de toets na, want dat had ze haar leerlingen beloofd.

Noteer de twee onderwerpen:

Mevrouw Luijk keek gauw de toets na, want dat had ze haar leerlingen beloofd.

Noteer de twee persoonsvormen:

Joris hoopte echt dat zijn vader het verhaal zou geloven.

Noteer de twee onderwerpen:

Joris hoopte echt dat zijn vader het verhaal zou geloven.

Noteer de twee persoonsvormen:

In de keuken werkt de kok en de serveerster bedient de gasten.

Noteer de twee onderwerpen:

In de keuken werkt de kok en de serveerster bedient de gasten.

GELEERD?

SAMENGESTELDE ZINNEN

- Je weet wat een samengestelde zin is

- je kunt de persoonsvormen en onderwerpen in samengestelde zinnen vinden

Wat wist je al?

Is er iets wat je nog niet zo goed snapt?
Zo ja, schrijf dit op.

OPDRACHT

MAAK opdracht 4, 5 en 6

van bladzijde 189 en 190 in je schrift.

Niet af? Huiswerk voor vrijdag 8 juni a.s.

GIDS NEDERLANDS

INFORMATIE VOOR LESSEN NEDERLANDS