KCEF
Kenniscentrum Executieve Functies
lesson plan

Handleiding introductielessen EF in beeld

Ready to use this lesson plan? Use the button below to save a copy of this lesson plan in your account. After doing so, you will be able to modify the lessons as you wish.

Handleiding mentoren introductielessen Jezelf in beeld en introductie EF 

Inleiding: Lessen Jezelf in beeld en introductie Executieve Functies:

Eerst jezelf in beeld brengen
Voordat leerlingen actief kennismaken met Executieve Functies, is het belangrijk dat ze reflecteren op hun eigen sterke en zwakkere punten. 
Dit gebeurt met behulp van het formulier "Jezelf in beeld". 
Hierin denken ze na over wat goed gaat op school, wat nog niet, en welke situaties ze uitdagend vinden. 
Deze zelfreflectie helpt hen om beter inzicht te krijgen in hun eigen gedrag en leerprocessen. Hierdoor kunnen ze een sterkere koppeling maken tussen hun ervaringen en de specifieke Executieve Functies die hierbij een rol spelen.

Actieve kennismaking
Na deze zelfreflectie begin je met een interactieve activiteit zoals het maken van een valkeniersknoop of het spelen van het spel „Ik ga op vakantie en neem mee”. 
Deze activiteiten zijn niet zomaar gekozen;
Ze bieden leerlingen een kans om onbewust al een beroep te doen op vaardigheden zoals plannen, onthouden, starten of emoties controleren, ofwel  Executieve Functies.

Denk bijvoorbeeld aan:

De valkeniersknoop: 
Leerlingen worden uitgedaagd om instructies te volgen, stap voor stap te werken en door te zetten wanneer iets niet in één keer lukt. Dit bevordert vaardigheden zoals volgehouden aandacht, flexibiliteit en doelgericht doorzettingsvermogen.
Het spel „Ik ga op vakantie en neem mee”: 
Dit spel daagt het werkgeheugen uit, omdat leerlingen zich eerdere antwoorden moeten herinneren en daarnaast hun eigen antwoord toevoegen. Bovendien stimuleert het sociaal gedrag en creativiteit.

Waarom eerst reflecteren en ervaren?
Het laten reflecteren op eigen ervaringen en vervolgens actief ervaren van deze functies voordat ze uitgelegd worden, heeft een aantal belangrijke voordelen:

1 Betrokkenheid: 
Leerlingen raken meteen actief betrokken en nieuwsgierig, omdat ze vanuit hun eigen ervaringen op een leuke manier kennismaken met EF in plaats van een theoretische uitleg te horen.

2 Bewustwording: 
Door eerst te reflecteren en daarna te doen, merken leerlingen direct hoe hun eigen vaardigheden een rol spelen in dagelijkse situaties. Dit legt een waardevolle basis voor begrip wanneer de functies later expliciet worden uitgelegd.

3 Concreet maken: 
Executieve Functies zijn abstracte begrippen. Door reflectie en ervaring krijgen leerlingen een tastbaar referentiekader dat hen helpt om de theorie beter te begrijpen.

4 Samenhang met EF in beeld en de lessen:

Als leerlingen al hebben gereflecteerd op hun eigen ervaringen en een idee hebben van wat Executieve Functies inhouden door middel van deze actieve kennismaking, zullen ze de vragen die horen bij "EF in Beeld" met meer inzicht en bewustzijn invullen. 
Dit leidt tot eerlijkere en meer relevante antwoorden, wat jou als mentor helpt om een duidelijker beeld te krijgen van hun vaardigheden en aandachtspunten. 
Bovendien maken ze zo een betere koppeling tussen hun eigen uitdagingen en de lessen die volgen.

Kortom, het proces van zelfreflectie en een actieve start bij Executieve Functies is een cruciaal onderdeel van het leerproces. 
Het legt de basis voor begrip, betrokkenheid en een effectievere reflectie op hun eigen Executieve Functies. 
We nodigen je dan ook echt van  harte aan om deze aanpak te omarmen en te ervaren hoe krachtig dit werkt bij jouw mentorleerlingen.

De lessen:

Les 1 Jezelf in beeld:
Deze les kun je geven als je na een eerste periode op school. ( rondom herfstvakantie)
Na een eerste periode kunnen de leerlingen veel beter nadenken over wat goed gaat op school, wat nog niet, en welke situaties ze uitdagend vinden.

Je start met een actieve oefening zoals de Valkeniersknoop ( of ik ga op vakantie en ga mee)
En daarna brengen de leerlingen zichzelf in beeld met het werkblad Jezelf in Beeld.

Gebruik hiervoor:
  • Lespresentatie: Les 1 Jezelf in Beeld
  • Formulier: Jezelf in beeld ( print deze van te voren uit voor alle leerlingen)
  • Eventueel touwtjes voor bij de valkeniersknoop

Les 2  Executieve Functies:
Deze les bestaat uit 2 varianten:
 
verkort ( hierbij vullen leerlingen zelfstandig hun eigen EF in Beeld in)
uitgebreid ( hierbij sta je stil bij iedere EF en laat je dit per EF invullen door de leerlingen)

Eerst herhaal je waar je het de eerste les over hebt gehad, jezelf in beeld en de actieve werkvorm.

Daarna vullen de leerlingen de vragen in bij de tool "EF in beeld".

Gebruik hiervoor:
  • handleiding werking EF in beeld voor zowel mentor als leerlingen
  • lespresentatie Executieve Functies 
TIP:
Bij de uitgebreide variant kun je ervoor kiezen om hier 2 lesuren over te doen.
Je kunt dan kiezen om in les 1 de denkvaardigheden te doen en les 2 de gedragsvaardigheden.

Les 3 Opstellen van plan van aanpak:

Je start de les weer met herhalen in welke EF  ze startend (S) zijn en welke in ontwikkeling (O) en beheerst. (B)
Daarna vertel je hoe het werkt met het kiezen van de focuspunten bij de startende EF en dat ze die benoemen inplan voor aanpak.

Gebruik hiervoor:
  • lespresentatie les 3 Plan van aanpak
  • ( eventueel ) handleiding werking EF in beeld voor zowel mentor als leerlingen
Document

Handleidingen EF in Beeld :


Document
Document

lessen voorbereiden

Lees voor jezelf eerst de lespresentaties door en zorg dat je evt materialen van te voren hebt geregeld.

Heel veel succes en plezier met de lessen!