V3B - 2.1 Het communisme en 2.2 De Sovjet-Unie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Planning

• Uitleg 2.1
• Pauze
• Uitleg 2.2 1e deel

Leerdoelen

• Je kunt de belangrijkste ideeën van Karl Marx uitleggen.
  
• Je kunt enkele indirecte oorzaken noemen van de Russische Revolutie. 
• Je kunt een beschrijving geven van het verloop van de Russische Revolutie.
• Je kunt een beschrijving geven van de economie en samenleving in de Sovjet-Unie

Sovjet-Unie en de Verenigde-Staten

Communisten noemden dit huis; 'Het huis met het speciale doel'.

Wat laat de foto op de vorige slide zien denk je?

In welk jaar trok Rusland zich terug uit de Eerste Wereldoorlog?

1. 1914
2. 1917
3. 1900
4. 1918

Waarom neemt Rusland vanaf 1917 niet langer deel aan de Eerste Wereldoorlog?

1. Onbeperkte duikbotenoorlog
2. Onderschept telegram
3. Ruzie met Duitsland
4. Russische Revolutie

Twee oorlogen verloren

• Japans-Russische oorlog, ging om?
• Mantsoerije
• Vernedering
• Eerste Wereldoorlog
• Samenleving wil verandering
• Geen oorlog, economische gelijkheid.

The Last Czars: 2 - 6.09 - 8.28

Oeiii...en nu?

• Tsaren familie Romanov
• Niet democratisch (geheime politie, alleenheersers, geen kritiek
• Verliezen oorlog?
• Ontevredenheid
• Aanzien verdwenen.

Last Czars - 1: 17.15- 19.46

17.15- 19.46

Roep om verandering (AT!)

• Ongewapende burgers de straat op: kiesrecht/werkdagen
• Tsaar slaat dit neer
• Meer opstanden
• Vele doden
• Tsaar: enkele hervormingen (parlement met weinig macht)

Last Czars 2

25.13 - 26.00

27.30 - 29.08

37.35 - 39.00

Karl Marx (AT)

• Ongelijkheid als probleem
• 1850: opkomst socialisme
• Das Kapital:
• Ongelijkheid neemt toe
• Opstand onvermijdelijk
• Arbeiders winnen klassenstrijd → afschaffen privebezit
• Einde privébezit = einde klassemaatschappij 

Stromingen

• Radicale stroming
• Trouw aan Marx
• Communisten
  
  
• Gematigde stroming
• Vreedzame oplossing (sociale wetten)
• Geen klassenstrijd en afschaffing privebezit
• Sociaaldemocraten.

In 1917 werd Rusland.....

1. Kapitalistisch
2. Democratisch
3. Communistisch
4. Socialistisch

Welke Tsaar werd afgezet en later ook door de communisten omgebracht?

1. Tsaar Nicolaas II
2. Tsaar Vladimir III
3. Prinses Sisi
4. Tsaar Ferdinand I

Oorzaken Russische Revolutie (AT)

• De ongelijke behandeling van de 3e stand (privileges 1e en 2e stand),
  
• Het absolutistisch bestuur van de tsaar (bijvoorbeeld tijdens WO I),
• Het verlies in de Russisch-Japanse Oorlog (nooit eerder verloor een
    Europees land van een Aziatisch 'minderwaardig' land),
• De mislukking van de Doema,
  
• De hongersnoden van 1916-1917, 
• De grote aantallen doden in de Eerste Wereldoorlog.

Oktoberrevolutie

• Na februarirevolutie (regering, stemmen, doema) --> meer onrust 
• Oktoberrevolutie (= machtgreep marxisten)
• Met geweld
• Voorlopige regering (februari) afgezet)

• De tsaar en zijn familie worden vermoord (juli 1918).
  

1917 - 1922

De Russische burgeroorlog

• Rode leger (communisten onder leiding van Trotski)
  
  
• Witte leger:
    - tsaargezinden, willen de Tsaar terug! 
    - liberalen, mensen die zijn voor vrijheid ABSOLUUT GEEN COMMUNISTEN
    - VS, Groot-Brittannië en Frankrijk

1918: Moord op Tsaar en zijn gezin

The Last Czars

Netflix serie over Rusland vóór 1917 en Rusland in de Eerste Wereldoorlog.

Alle oorzaken voor de revolutie en de revolutie zelf zie je terug in de serie!

Mooi en leerzaam! We kijken nu stukje: 1 17.15- 19.46

'Oorlogscommunisme' van Lenin

Werkt dus niet...

1. Hongersnood

2. Mensen wéér ontevreden

Wat nu.....?

Nieuwe poging...

Poging van de communistische regering #2:

• Boeren mogen weer grond bezitten (eerder alles staatsbezit gemaakt).
• Boeren mogen weer producten vrij verkopen, mits er belasting wordt afgedragen.
• Winkels, werkplaatsen en kleine fabrieken weer privébezit.
• Mijnbouw en zware fabrieken (industrie) blijven wel in handen van de staat.

Veel harde bolsjewieken vinden de nieuwe ideeën van Lenin  teveel lijken op het kapitalisme, en geven de voorkeur aan het oorlogscommunisme.
Trotski wil ook een wereldrevolutie!!

Josef Stalin steunt de ideeën van Lenin. Stalin wil de revolutie laten beginnen in één land.

Collectivisatie in de landbouw

• Collectiviseren
• Meer en goedkopere producten aan de staat om industrie te betalen
• Realiteit: Rampzalig, véél tekorten en dus?

Collectivisatie in de industrie

• Planeconomie / Vijfjarenplannen: voor de industrie wordt bepaald wat er geproduceerd moet worden (termijnen van 5 jaar).
  
  
• Economisch gezien werkte dit rampzalig,
  er waren altijd tekorten.
  
  
• De Sovjet-Unie kan hierdoor sneller industrialiseren dan kapitalistische landen met vrije markt-economie.

Collectivisatie

• Boeren en arbeiders die zich tegen de collectivisatie verzette (boeren: 'koelakken') werden vermoord of gedeporteerd naar Siberië.
  
  
• Fabrieksmanagers kregen de schuld (niet Stalin), werden opgepakt door geheime politie.

Goelag

Miljoenen 'tegenstanders' kwamen terecht in een Goelag, een strafkamp.

• In deze 'opvoedingskampen' moesten de gevangenen, onder zeer zware omstandigheden, dwangarbeid verrichten.
• Iedereen die werd aangegeven bij de geheime politie kon ook familie zijn
   werd   zonder proces gevangengezet.
  

Verheerlijking van

arbeiders en boeren

• De Sovjet-Unie is een land van arbeiders en boeren, dit zijn de helden van het
   land!
  
  

• Overigens leek dit in propaganda veel mooier dan de realiteit was...
  

Leg eens in eigen woorden (!) uit..

• Je kunt de belangrijkste ideeën van Karl Marx uitleggen.
  
• Je kunt enkele indirecte oorzaken noemen van de Russische Revolutie. 
• Je kunt een beschrijving geven van het verloop van de Russische Revolutie.
• Je kunt een beschrijving geven van de economie en samenleving in de Sovjet-Unie

Huiswerk

Lees 2.1 en 2.2

2.1 - Maak 3, 6, 9, 11

2.2 - 3, 4, 5

Moeilijk? Extra maken van 2.1. Rest van 2.2 volgt nog.

Filmpjes