Grammatica H5 + project

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Grammatica H5

havo 3

4/5/11/12 april

Wat gaan we doen?

-Uitleg H5: bedrijvende en lijdende vorm

lezen!!!

En nu?

• Maken H5 bedrijvende en leidende vorm - opdracht 1 en 2 
•  Maken H5 Lastig te benoemen woorden: die, dat, wie, wat -  opdracht 1 en 2

• Zelfstandig/groepje werken aan project Grammatica 
• Video inleveren in classroom (YouTube of bestand in classroom) deadline is maandag 17 april

praktische opdracht

• alleen of in twee- of drietallen
• maak een instructiefilmpje over twee (alleen)of drie onderdelen van grammatica H1 t/m H5
• Het filmpje duurt tussen de vier en zes minuten
• Leg de theorie uit de gekozen paragrafen uit met eigen voorbeelden (geen zinnen uit het boek dus)
•  Je werkt hieraan tijdens de les en eventueel tijdens KWT-uren
•  Uiterste inlever datum 17 april
•  Je plaatst een YouTube link in Classroom (afgeschermd filmpje)

Kies uit de volgende onderdelen:

• H1 - Bijvoeglijke bijzin 
  
• H1 - Betrekkelijk voornaamwoord
•  H2 - Samentrekking 
•  H2 - Onbepaald voornaamwoord
•  H3 - Verwijzen
•  H4 - Beknopte bijzin
•  H4 - Tussenwerpsel
•  H5 - Bedrijvende en lijdende vorm
•  H5 - Lastig te benoemen woorden: die, dat, wie, wat

doelen H5

-Ik kan het verschil tussen een bedrijvende en een lijdende vorm herkennen en benoemen.

bedrijvende vorm vs lijdende vorm

bedrijvende vorm

Het onderwerp van de zin in de bedrijvende vorm is actief (voert de handeling uit).

De man koopt een computer.

De docent kijkt de toetsen na.

De leerling maakt zijn huiswerk.

lijdende vorm

Het onderwerp van de zin in de bedrijvende vorm is passief (ondergaat de handeling).

De computer wordt door de man gekocht.

De toetsen worden door docent nagekeken.

Het huiswerk wordt door de leerling gemaakt.

1a De hovenier snoeit de leiboom.

1b De leiboom wordt door de hovenier gesnoeid.

In zin 1a staat een werkwoordelijk gezegde (snoeit), een onderwerp (De hovenier) en een lijdend voorwerp (de leiboom). Deze zin staat in de bedrijvende vorm.

Van zo’n zin in de bedrijvende vorm kun je een zin in de lijdende vorm maken, zie zin 1b. Dan veranderen er drie dingen:

1. het lijdend voorwerp wordt het onderwerp (de leiboom);
2. het onderwerp wordt een bijwoordelijke bepaling die met door begint (door de hovenier), een door-bepaling;
3. bij het werkwoordelijk gezegde (snoeit) wordt het hulpwerkwoord worden of zijn gebruikt (wordt gesnoeid). Hoe het gezegde precies verandert, kun je zien aan de volgende voorbeelden.

Vanavond wordt het oud papier opgehaald.

1. bedrijvend
2. lijdend

Zet onderstaande zin in de lijdende vorm:

De hovenier snoeit de bomen.

-bedrijvende vorm

-lijdende vorm

lastige woorden: die/dat

1 aanwijzend voornaamwoord

   -> je kunt de die/dat vervangen door deze/dit

   -> je kunt het 'aanwijzen'

   Je kunt die kastanjes van dat jongetje opeten.

lastige woorden: die/dat

2 betrekkelijk voornaamwoord

   -> je kunt de die/dat  niet vervangen door deze/dit

   -> die/dat verwijst naar een antecedent

  Het jongetje dat daar staat, heeft kastanjes gevonden.

lastige woorden: wie/wat

1 betrekkelijk voornaamwoord

   -> verwijst terug naar een antecedent

    Je hoeft niet alles wat je leest te onthouden.

2 vragend voornaamwoord

   -> verwijst niet terug naar een antecedent

        Ellen weet allang wie ze uit gaat nodigen voor haar feest.

lastige woorden: wie/wat

3 telwoord

    -> wie/wat kun je vervangen door 'een beetje'

         In de koelkast ligt wat fruit voor jullie.

4 onbepaald voornaamwoord

   -> wie/wat kun je vervangen door 'iets'

         Nemen jullie morgen allemaal wat mee?

Als je die advertentie moet geloven, is de laptop supersnel.

1. aanwijzend voornaamwoord
2. betrekkelijk voornaamwoord
3. vragend voornaamwoord
4. onbepaald voornaamwoord

Heb jij al wat voor Fleur gekocht?

1. aanwijzend voornaamwoord
2. betrekkelijk voornaamwoord
3. vragend voornaamwoord
4. onbepaald voornaamwoord

Het telefoonhoesje dat Timon graag wilde hebben, is uitverkocht.

1. aanwijzend voornaamwoord
2. betrekkelijk voornaamwoord
3. vragend voornaamwoord
4. onbepaald voornaamwoord

Weet jij wie er naar het schoolfeest gaan?

1. aanwijzend voornaamwoord
2. betrekkelijk voornaamwoord
3. vragend voornaamwoord
4. onbepaald voornaamwoord

-die/dat

-wie/wat

En nu?

• Groepjes maken voor grammaticaproject
• Maken H5 bedrijvende en leidende vorm - opdracht 1 en 2 
•  Maken H5 Lastig te benoemen woorden: die, dat, wie, wat -  opdracht 1 en 2

• Zelfstandig werken aan project Grammatica (tekst + 
  

    opdrachten uitwerken)