GS2 WOI oorzaken en aanleiding

• Maatschappijwetenschappen
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

GS2 WOI Oorzaken en aanleiding

Leerdoelen

• Ik kan een aantal van de wapens die voor het eerst werden gebruikt tijdens WOI opnoemen

• Ik kan uitleggen welke gevolgen die nieuwe wapens hadden op de soldaten

• Ik kan verschillende oorzaken noemen voor het ontstaan van de Eerste Wereldoorlog

• Ik kan uitleggen wat de aanleiding was van de Eerste Wereldoorlog is

Oorzaak 1

Nationalisme

Extreme trots op het eigen volk en land

'Ons land is het beste!, andere landen zijn minderwaardig'.

Oorzaak 2

Militarisme

Trots op alles wat met het eigen leger te maken heeft

Vertrouwen in de kracht van het eigen leger

Oorzaak 2 Militarisme

Wapenwedloop

Vooral tussen Engeland en Duitsland ontstaat 

een felle strijd om wie de sterkste en meeste wapens heeft

Nieuwe wapens

• Om de loopgravenoorlog te doorbreken worden uitvindingen gedaan die zorgen voor nieuwe wapens.

• Naast generaals bepalen ook steeds meer wetenschap en techniek het verloop van de oorlog.

• De Eerste Wereldoorlog wordt 'de oorlog van de uitvinders'

Gifgas

• Gif- of strijdgassen moesten ervoor zorgen dat de vijand, in paniek, de loopgraven zouden verlaten
• De meeste gasaanvallen waren door het gebruik van gasmaskers steeds minder dodelijk voor de soldaten, maar zorgde voor brandwonden, tijdelijke blindheid en angst

Vliegtuigen

• Om voor een echte doorbraak in de oorlog te zorgen, zijn de eerste vliegtuigen nog te primitief.
• Toch beleeft de wereld de eerste luchtgevechten en bombardementen.

Duikboten

• Duikboten bestonden al sinds de 19e eeuw, maar in de Eerste Wereldoorlog werden ze voor het eerst (met name door Duitsland) massaal ingezet.
• De Duitsers probeerden met de Onbeperkte Duikbotenoorlog (1915/1917) alle schepen (oorlogs-, koopvaardij- en passagiersschepen) tot zinken te brengen

Luchtschepen

• Om het slagveld beter te kunnen observeren, gebruikte men luchtschepen om de ligging van de vijandelijke loopgraven te achterhalen.
• Behalve voor observatie werden Zeppelins (type Duitse luchtschepen) ook gebruikt voor bombardementen (op Antwerpen en Londen)

Vlammenwerpers

• Net als gifgas moet de vlammenwerper voor paniek bij de vijand zorgen.
• Brandende benzine wordt, soms over afstanden van honderden meters, over het slagveld gespoten

Tanks

• Hoe kom je levend bij de loopgraven van de vijand? Bouw een rijdend stalen harnas om je heen!
• Omdat de ontwikkeling ervan zeer geheim was, gebruikten de Britten de term 'tank', van watertank. Zelfs de arbeiders geloofden dat ze mobiele watertanks maakten.

Oorzaak 3

Duitsland ontstaat

1871

In één keer komt er een groot nieuw land bij/ oorlog met Frankrijk

Elsas-Lotharingen/ Franse revanche gedachte

Oorzaak 5

Bondgenootschappen

Economische en militaire afspraken tussen de landen: Wij helpen elkaar!

Bondgenootschappen

centralen en geallieerden

Bondgenootschappen

Het machtsevenwicht wordt verstoord

Oorzaak 6

Modern imperialisme

De Europese landen willen hun macht uitbreiden in Azië en Afrika.

Oorzaak 7

Het Ottomaanse Rijk valt uit elkaar

Het oude rijk stond in Europa

bekend als: de zieke man van Europa

Aanleiding

Gavrilo Princip vermoordt Franz-Ferdinand

De kroonprins van Oostenrijk-Hongarije bracht op 28 juni 1914 een bezoek aan de Bosnische stad Sarajevo. Daar wordt hij vermoord

door de Bende van de Zwarte Hand.

Alle oorzaken zorgen voor een explosieve situatie in Europa

Het wachten is op het aansteken van de lont...

Bosnië is in 1914 deel van Oostenrijk-Hongarije, maar niet iedereen is daar blij mee. Een groep nationalisten, de Bende van de Zwarte Hand, wil bij Servië horen en willen ver gaan om dit doel te bereiken...

Video

Van het een kwam het ander: 

Het startschot van de grote oorlog

-7-   Ottomaanse Rijk valt uit elkaar

Welk woord wordt bedoeld?
trots op je eigen land – vlag – volkslied – Grimm

Nationalisme is:

1. Een eigen staat voor je land willen.
2. Een grote liefde hebben voor je eigen volk.
3. Een leger hebben om je eigen volk te verdedigen.
4. Niet zwakker willen zijn dan andere volken.

Welk woord heeft niets
te maken met nationalisme?

1. vlag
2. land
3. mitrailleur
4. volk

Welk woord heeft niets
te maken met militarisme?

1. soldaat
2. volkslied
3. uniform
4. medailles

In 1914 kwamen veel
Europese landen met elkaar in oorlog. Wat is daarvan geen oorzaak

1. nationalisme
2. opkomst van Hitler
3. militarisme
4. bondgenootschappen

Welke moord was de
aanleiding voor het uitbreken
van de Eerste Wereldoorlog?

1. De moord op de Duitse keizer, Wilhelm II
2. De moord op de Russische tsaar, Nicolaas II
3. De moord de keizer van Oostenrijk-Hongarije, Franz Jozef
4. De moord op de troonopvolger van het Oostenrijks-Hongaarse rijk Franz Ferdinand

Begrippen uit deze les

• militarisme
• nationalisme
• modern imperialisme
• wapenwedloop
• bondgenootschappen

Personen uit deze les

• Gavrilo Princip
• Franz-Ferdinand

Jaartallen uit deze les

• 1815: Slag bij Waterloo
• 1815: Congres van Wenen
• 1870-1871: Frans-Duitse Oorlog
• 1871: oprichting van Duitsland
• 1914: moordaanslag op Franz-Ferdinand