Les 2 Middeleeuwen 6.2 Leenstelsel

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 1

De Middeleeuwen

 HOFSTELSEL OF DOMEINSTELSEL

Onvrije boeren

(Pacht)

Het domein

* Gevaarlijk

* Boeren zochten bescherming

* Domeinstelsel

- Machtige boer met leger -> domeinheer

* Autarkisch = zelfvoorzienend

Einde van het 

West- Romeinse Rijk

* 476 n. Chr.

* Losse koninkrijken 

* Middeleeuwen

* Vroege middeleeuwen - Late middeleeuwen

Frankische Rijk

* Karel de Grote

* Rijk te groot

* Vast leger te duur

* Leenstelsel

Advies geven en soldaten leveren

Stuk grond te leen

Leenmannen

Karel de Grote

(Leenheer)

Trouw zweren

Leenstelsel vergroot

* Leen te groot om alleen te besturen

* Achterleenmannen

* Adel

* Ridders

Het leenstelsel

Karel de Grote

* Karel overleed in 814

* Leenstelsel valt uit elkaar

Rijk valt uit elkaar

* Land werd beschouwd als eigendom ipv leen

* Land werd erfelijk

* Zonen niet trouw en gehoorzaam aan de koning

* leenmannen -> vorst

Vikingen

* Noormannen

* Scandinavische landen

- Macht uitbreidden

- Te weinig vruchtbare grond in hun gebied

* Plunderen 

Wie was de vorst die het Frankische Rijk zo groot maakte?

Wat is een andere naam voor Vikingen?

1. Zuidmannen
2. Noormannen
3. Hongaren
4. Barbaren

Leenstelsel: Sleep de blauwe woorden naar de juiste plaats.

Leenman

achterleenman

achterleenman

Leenheer

Leenman

Leg in je eigen woorden uit wat het domeinstelsel is. Gebruik de volgende woorden: horigen en herendiensten.

Leg uit waarom mensen in het domeinstelsel wilden leven.

Maak de juiste combinaties

Horige

Kreeg bescherming van de heer

Hek repareren voor de heer

Moest meevechten in het leger van de koning

Eigenaar van een domein

versterkte boerderij, land van horige boeren en woeste gronden

Vrije boer

Domein

Heer

Herendienst

Welke mensen hadden iets te vertellen in de standenvergadering?

Wel iets te vertellen

Niets te vertellen

Horige boer

Gildemeester

Ambachtsman

Rijke koopman

Lokale edelman

Broer van de koning

Vrije boer

vrouwen

Burgemeester van een stad

Smid uit het domein

Vrije boer.

Domein

Heer

Herendiensten

Horige

Een hek repareren voor de heer.

Moest meevechten in het leger van de koning.

Versterkte boerderij, land van horige boeren en woeste gronden.

Eigenaar van een domein.

Kreeg bescherming van een heer.

Wat is waar?

Horigen zijn vrije boeren met eigen land.

In de Middeleeuwen leven de meeste mensen op het platteland

Herendiensten zijn diensten die door de heer worden uitgevoerd.

Een domein is een landgoed: een dorpje met al het omliggende land.

De landheer is een rijke, machtige boer.

Lijfeigenen is een ander woord voor horigen.

Lees bron 6.
Stel, je schrijft een werkstuk over de geschiedenis van Engeland. Je wilt weten of koning Alfred (die regeerde van 871 tot 899) terecht ‘de Grote’ wordt genoemd.
Geef een reden waarom Assers levensbeschrijving van Alfred wél betrouwbaar is én een reden waarom die minder betrouwbaar is. (4p)

Een historicus beweert: ‘De mensen op de tekening zijn waarschijnlijk horigen’. Geef een argument voor zijn bewering. (2p)

Bekijk bron 2.

Leg uit dat koningen ridders grond in leen gaven zodat de ridders hen als krijgsman konden dienen. Gebruik twee beeldelementen in je antwoord. (4p)

Leenstelsel

Hofstelsel

Horigen

Domein

Leenheer

Trouw / macht

Bescherming

Stukken land te leen

Herendiensten

Karel de Grote

Opdrachten boek

Deze vragen zijn goed om te oefenen voor de toets:

5.1:

5.2: