les 1 H6 Oriëntatie: Pruiken en revoluties

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1

Hoofdstuk 6: Revolutie! Alles moet anders

Tijdvak 7

Wat weet je al over de Franse revolutie?

Tijd van Pruiken en Revoluties

1700 - 1800

Aantekeningen

Zie je dit potloodje? Dan neem je de dikgedrukte en onderstreepte zin over in je schrift.

Je kunt ook van elke dia een screenshot maken dan heb je ze allemaal en kun je ze terugkijken.

Belangrijke jaartallen

Tijdvak van Pruiken en revoluties:

• 18e eeuw 1700 n.chr - 1800. n.chr 
• De Franse Revolutie (1789-1799)            
• Napoleon Bonaparte (1799-1815)

Tijdbalk

Tijd van pruiken en revoluties 1700 - 1800

Tijdlijn

De tijdlijn maak je tijdens de lessen

Voorbeeld van de Tijdlijn (1)

1680 de Verlichting

1780 patriotten opstand mislukt

1787 stadhouder Willm I verjaagd, Koning van Pruisen komt te hulp, patriotten vluchten naar Frankrijk

1789 Begin Franse Revolutie (bestorming Bastille) 14juli

1791 Invoering eerste Franse grondwet, vlucht Lodewijk XIV (later gedood – guillotine)

1792 Frankrijk wordt een republiek

1793 Radicalen aan de macht

‘93’94 Terreur in Frankrijk

1794 einde terreur, dood leider radicalen

1795 Oprichting Bataafse Republiek, Willem V vlucht naar Gr. Britt.

1799 Napoleon Bonaparte pleegt staatsgreep in Fr.

Voorbeeld van de Tijdlijn (2)

1801 Napoleon bepaalt wat bij ons gebeurt

1806 Lodewijk Napoleon koning van Koninkrijk Nederland

1810 NL provincie van Fr.

1812 Veldtocht van Napoleon naar Rusland

1815 Napoleon verslagen bij Waterloo

1815 Willem I koning van het Koninkrijk der Nederlanden

Slavernij:

1791 opstand slaven Haïti, jagen Fransen weg

1807 Britten verbieden handel in slaven

1833 afschaffing slavernij door Britten

1863 afschaffing slavernij door Nederland

Wat is een oorzaak-gevolg relatie? Geef hiervan een voorbeeld.

Oorzaak-gevolg

Oorzaak: Waarom of waardoor iets gebeurt

Gevolg: Datgene wat erna gebeurt

Aanleiding: De allerbelangrijkste oorzaak. Waarom of waardoor iets gebeurt. De laatste oorzaak, de druppel die de emmer doet overlopen.

Oorzaken & aanleiding

Oorzaken: Alle eerdere druppels in de emmer 

Aanleiding: De druppel die de emmer doet overlopen

Gevolg: Emmer loopt over

Frankrijk 18e eeuw

Absolutisme: alle macht bij de koning.

Droit devin: Goddelijk recht om te heersen

Standensamenleving: 

Aan de slag

Inleiding 

maken vragen 

samenwerken

huiswerk volgende keer

Extra materiaal

Bestorming Bastille
Begin Franse Revolutie

Rousseau

• Was van mening dat alle mensen zich moesten onderschikken aan de algemene wil: het algemeen belang van de bevolking. 

• Er moest volgens hem dus gehandeld worden vanuit het belang van het hele volk. 
• Hij vond ook dat iedereen gelijk moest zijn voor de wet.

De Verlichting

De filosofen schreven boeken over hun ideeën en deze werden in heel Europa gelezen en verspreid. 

Gevolgen: 

• Veel verlichte filosofen werden gevangen gezet.
• Boeken werden verboden vanwege hun kritiek op het huidige regime. 
• Sommige Europese vorsten voerden enkele Verlichte waarden en ideeën door en gaven hun onderdanen meer vrijheden en inspraak.
• De onderzoekende geest van de Verlichting stimuleerde uitvindingen.

https://historiek.net/de-verlichting-stroming/79841/

Empirisme vs Rationalisme

Wit en blauw.

Empirisme en Rationalisme zijn de belangrijkste wetenschappelijke methoden uit de tijd van de Verlichting.

Empirisme: Wetenschappelijke methode dat zintuiglijke waarneming de enige bron is van alle kennis.

Rationalisme: Wetenschappelijke methode die ervan uitgaat dat alleen het gebruik van het menselijk verstand (ratio) tot zinnige kennis kan leiden. 

Empirisme vs Rationalisme

Wit en blauw.

Voorbeeld Empirisme:

• Vier koeien zijn zwart en wit’, dat kan ik zien.
• De hypothese: alle koeien zijn zwart en wit.
• Althans tot er een tegenvoorbeeld komt

0

0

Historische vaardigheden

Spotprenten: de Memes van de geschiedenis. 

Spotprent

• Wat gebeurt er op de spotprent

• Worden mensen of dingen overdreven getekend?

• Staat er tekst boven of onder?

• Over welke gebeurtenis gaat de spotprent?

• Wat is de mening van de maker?

Stemmen per stand 

1e en 2e stand samen 5 % van de samenleving

3e stand 95%.

Koning: "Belasting moet omhoog, geld is op."

1e en 2e stand: Eens (betalen geen belasting)

3e stand: Oneens "we hebben al niks meer" 

Conclusie: Verhoging gaat door

De Verlichting

De Verlichting: was een nieuwe filosofische stroming in Europa in de 18e eeuw. Geleerden begonnen na te denken over de ideale samenleving en verbeteringen in het bestuur.

De belangrijkste geleerden:

• John Locke
• Montesquieu
• Voltaire
• Rousseau

John Locke

• Tegen het absolutisme.
• Vorsten mogen niet zomaar doden, gevangen nemen en bezittingen afpakken 

Natuurrecht: Recht verkregen bij geboorte. Recht op leven, vrijheid en bezit. Ieder is gelijkwaardig en heeft gelijke rechten

Montesquieu

• Vond dat de macht niet bij één persoon moest liggen, maar verdeeld moest worden. 
• Scheiding der machten: Trias Politica. 
  

1. Wetgevende macht: Regering + parlement maken wetten
   
2.  Rechtsprekende macht: Onafhankelijke rechters Controleren wetten en spreken recht.
   
3. Uitvoerende macht: Regering, ministeries & politie.

Voltaire

• Vond dat mensen mochten zeggen wat ze ergens van vonden, zonder dat ze meteen opgesloten of verbannen werden.
• Voor vrijheid van meningsuiting. 
• Een van de eerste voorvechters van de mensenrechten: rechten die iedere mens zou moeten hebben.

De Verlichters en gelijkheid

Verlichters

• Mensen zijn gelijk en vrij vanaf geboorte 
• Volkssoevereiniteit: het volk bepaald die het land bestuurd/regeert

Gevolg

• Tegen standensamenleving
• Tegen slavernij/slavenhandel (Abolitionisme)
• Tegen absolutisme 

Rationeel denken

• Rationeel denken= logisch nadenken
• Mensen kregen meer kennis
• Experimenteren
• Veel nieuwe ideeën over het geloof

Wat is de Verlichting ook alweer?

1. Vorm van regeren waar het volk alle macht heeft
2. Manier van denken waarbij alle mensen gelijk zijn en dezelfde rechten hebben
3. Vorm van regeren waar de koning alle macht heeft
4. Manier van denk waarbij je eigen verstand belangrijker is dan de Bijbel

Waren de verlichte denkers hier voor of tegen?

Verlichte denkers zijn voor

Verlichte denkers zijn tegen

Vrijheid van meningsuiting

Ongelijkheid

Vrijheid van godssdienst

Gelijke rechten voor iedereen

Verlicht denken of niet?
"Als ik ziek ben ga ik bidden om beter te worden"

Verlicht denken of niet?
"Onderwijs is belangrijk want kinderen moeten leren om zelf na te denken."

Trans-Atlantische slavenhandel 

slavenhandel

Na 1675 richtte de WIC (anders dan de VOC) zich vooral op de slavenhandel en ontstond de driehoekshandel

Slavernij en het abolitionisme 

• Er werd veel geld verdiend met slavernijhandel 
• 'Verlichte' manier van denken ging niet samen met slavernij

Wat is abolitionisme?

1. Mensen hebben recht om zichzelf te besturen
2. slavenhandel en slavernij moeten worden afgeschaft
3. mannen en vrouwen hebben gelijke rechten
4. de koning moet afgezet worden

Wat was de reden waarom slavernij afgeschaft werd?

1. Gelijkheid
2. Vrijheid
3. Broederschap

Wat is het verband tussen de verlichting en de afschaffing van de slavernij? (Abolitionisme)

De Franse Revolutie

De Franse Revolutie is geinspireerd door

1. De Renaissance
2. De Verlichting
3. De Amerikaanse revolutie
4. De Wetenschappelijke revolutie

Wat was de uitspraak van de Franse Revolutie?

1. Vrijheid, liefde en broederschap
2. Vrijheid, Gelijkheid en Broederschap
3. Vrede, Vrijheid en Broederschap
4. Vrijheid, Gelijkheid en Vrede

Wat heeft te maken met de Franse Revolutie? Sleep die woorden naar de guillotine

gelijkheid

vrijheid

broederschap

stokbrood

Rode wijn

Eiffeltoren

Sleep de zinnen naar het goede vak

Geen gevolg van de Franse Revolutie

Een gevolg van de Franse Revolutie

Alle Fransen werden even rijk

Afschaffing van het koningschap

De adel grijpt de macht

Boeren gaan Frankrijk besturen

Gelijke rechten voor alle Fransen