havo 4 paragraaf 3.9 Middellandse Zeegebied: bergen, aardbevingen en vulkanen

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Lesdoelen

• Je kunt met behulp van kaarten aantonen dat in het Middellandse Zeegebied sprake is van platentektoniek die leidt tot gebergtevorming.
• Je kunt uitleggen hoe in het Middellandse Zeegebied aardbevingen ontstaan en de gebieden waar de meeste aardbevingen voorkomen op de kaart aanwijzen.
• Je kunt kenmerken van stratovulkanen  noemen die in het Middellandse Zeegebied gebied voorkomen en de bekendste op de kaart aanwijzen.

Het proces waarbij bergen gevormd worden, vulkanen ontstaan, aardbevingen voorkomen en continenten bewegen heet:

1. Platentektoniek
2. Aardverschuiving
3. Corioliseffect
4. Verwering

  Ga naar kaartblad 224 GB56

Op welke plaat ligt Europa?

Welke twee grote platen botsen op elkaar bij het Middellandse Zeegebied?

1. Euraziatische plaat en de Indisch-Australische plaat
2. De Pacifische plaat en de Euraziatische plaat
3. Euraziatische plaat en de Afrikaanse plaat
4. De Indisch-Australische plaat en de Pacifische plaat

Hoe bewegen de platen ten opzichte van elkaar grotendeels tussen de Euraziatische plaat en de Afrikaanse plaat?

1. ze bewegen naar elkaar toe
2. ze bewegen van elkaar af
3. de ene plaat duikt onder de andere plaat
4. ze bewegen langs elkaar

Het naar elkaar toe bewegen van platen noemen we .......

1. convergent
2. divergent
3. transform

Platentektoniek

De aardkorst bestaat uit oceanische platen en continentale platen.
Welke plaat is zwaarder?

1. oceanische plaat
2. continentale plaat

Wat ontstaat er bij botsing van twee continentale platen?

1. bergen en aardbevingen
2. vulkanen en aardbevingen
3. tsunami's

Welk gebergte is ontstaan door de botsing van de Afrikaanse plaat met de Euraziatische plaat?

1. Het Andesgebergte
2. De Himalaya
3. De Alpen
4. De Rocky Mountains

Wat ontstaat er bij botsing van een continentale plaat en een oceanische plaat?

1. Gebergtevorming
2. Vulkaanuitbarstingen
3. Aardbevingen
4. Alle genoemde antwoorden

Stratovulkaan

1. De eruptie bij een stratovulkaan is effusief en de magma is dun en vloeibaar.
2. De eruptie bij een stratovulkaan is explosief en de magma is gasrijk en stroperig.

In en rond het Middellandse Zeegebied vind je stratovulkanen.

Een stratovulkaan

1. is breed met flauwe hellingen
2. is kegelvormig en hoog met steile hellingen
3. heeft hellingen die bedekt zijn met laagjes lava en as
4. explosief en lage helling

Ga naar kaartblad 225.
Waar komen veel aardbevingen en vulkanen voor?

1. Midden op de Noord-Amerikaanse plaat
2. Bij een tektonische plaatgrens / breuklijn
3. In Rusland
4. In het westen van het continent Afrika

Aardbevingen 

• De zwaarste aardbevingen ontstaan bij transforme- en convergente plaatgrenzen.
  
• Aardbevingen ontstaan wanneer spanning / druk wordt opgebouwd.
  
• Gesteente breekt plotseling -> de spanning verdwijnt -> gesteentelagen verschuiven.
• Aardbevingen kunnen zorgen voor aardverschuivingen.

Ga naar kaartblad 69A GB56

In welk Europees land zijn de meeste actieve vulkanen (kaartblad 69A?

1. Spanje
2. Griekenland
3. Italië
4. Frankrijk

Waardoor komen in Italië veel vulkanen voor?

1. Hier is sprake van subductie (de oceanische plaat duikt onder de continentale plaat)
2. Hier is sprake van divergente plaatbeweging
3. Hier is sprake van transforme plaatbeweging
4. Hier is sprake van het botsen van twee continentale platen

Welke twee namen van stratovulkanen in Italië worden genoemd op de kaart?

Vulkanisme rond de Middellandse Zee

• Waar?
• Vooral in het zuiden van Italië (Sicilië, Etna)
  en Griekenland (Santorini)
• Waarom daar?
  
• Convergente plaatbeweging  waar subductie voorkomt.
• Welke soort vulkanen?
• Stratovulkanen (Etna) en Caldera-vulkanen
  (Santornini).