Hoofdstuk 10 - les 1

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Welkom bij Nederlands

• Uitleg weerlegging en tegenargument (20 minuten)
• Zelfstandig werken (30 minuten)
• Werken aan PO's (leesautobiografie/schrijfopdracht)

Leerdoelen

• Je haalt je kennis op over de begrippen standpunt en argument.
• Je haalt je kennis op over de soorten argumenten die er zijn (feitelijk/waarderend).
• Je weet weer welke argumentatiestructuren er zijn. 
• Je leert wat een tegenargument is en hoe je dit kunt herkennen.
• Je leert wat een weerlegging is en hoe je die kunt herkennen.

Argumentatie

De schrijver kan zijn mening geven in de vorm van een standpunt.

Dit standpunt wordt onderbouwd met argumenten.

Het standpunt en de argumenten samen noem je ook wel een argumentatiestructuur.

Je kunt argumenten vaak herkennen aan signaalwoorden als want, omdat, namelijk, aangezien en immers.

argument, dus standpunt

standpunt, want argument

Het zal mij verbazen als dit jaar de carnavalsoptocht in De Bosch doorgaat. [Er wordt namelijk een erg harde wind voorspeld.]

1. Standpunt
2. Argument

[Leerlingen op het vwo moeten in vijf in plaats van zes jaar hun opleiding kunnen afmaken.] Je kunt eerder aan een vervolgstudie beginnen en je zit je minder te vervelen.

1. Standpunt
2. Argument

Feitelijke argumenten

Als iemand zijn standpunt ondersteunt met een feitelijke uitspraak (iets wat controleerbaar is) noemen we die uitspraak een feitelijk argument. Feitelijke argumenten kun je controleren.

Ik ga liever niet mee naar Parijs (standpunt), want Parijs is een grote, dichtbevolkte stad (argument).

Israël en de Palestijnen zullen niet snel nader tot elkaar komen (standpunt); ze hebben immers nu al meer dan zestig jaar een ernstig conflict (argument).

Waarderende argumenten

Iemand kan zijn standpunt ook ondersteunen met een waarderend argument. Een waarderende uitspraak geeft aan dat iets (on)wenselijk, (on)gepast, goed of slecht, mooi of lelijk is. Je kunt het NIET controleren.

Voorbeelden:

Ik ga graag mee naar Parijs (standpunt), want Parijs heeft de mooiste musea van de hele wereld (argument).

Omdat we verplicht zijn om mensen in nood altijd te helpen (argument), vind ik dat we alle vluchtelingen in Nederland moeten opnemen (standpunt).

Feitelijk of waarderend?

De kans is erg klein dat je iets wint bij de Postcodeloterij. Je kunt er beter niet aan deelnemen.

1. feitelijk
2. waarderend

Feitelijk of waarderend?

Mobieltjes moeten tijdens de les verboden worden. Leerlingen kunnen er echt geen nuttige dingen mee doen.

1. feitelijk
2. waarderend

Feitelijk of waarderend?

Je wordt er toch beroerd van als je die heftige berichten over ontgroeningen leest. Ze moeten het ontgroenen gewoon helemaal verbieden.

1. feitelijk
2. waarderend

Argumentatiestructuur

Een blokjesschema is een schema waarin je duidelijk maakt op welke manier argumenten met elkaar en met het standpunt samenhangen. 

Argumentatiestructuren

Enkelvoudige argumentatie = één standpunt en één argument

Onderschikkende argumentatie = een argument wordt ondersteund door één of meer subargumenten

Nevenschikkende argumentatie = twee of meer argumenten ondersteunen gezamenlijk het standpunt

Onder- en nevenschikkende argumentatie = combinatie van nevenschikkende en onderschikkende argumentatie

Argumentatiestructuren

Enkelvoudige argumentatie (een argument bij een standpunt)

Je kunt beter geen alcohol drinken.

Het is slecht voor je gezondheid.

Argumentatiestructuren

Onderschikkende argumentatie (een gebruikt argument wordt door een ander argument ondersteund).

Je kunt beter geen alcohol drinken.

Het is slecht voor je gezondheid.

Het is slecht voor je lever.

Onderschikkende argumentatie 

Je geeft niet alleen het argument, maar vertelt ook nog waarom dat argument klopt: een argument voor een argument.

Argumentatiestructuren

Nevenschikkende argumentatie (ieder argument is op zich een zelfstandig argument voor het standpunt)

Je kunt beter geen alcohol drinken.

Het is slecht voor je gezondheid.

Het is gevaarlijk in het verkeer.

Argumentatiestructuren

Combinatie van argumentaties 

Leerlingen moeten hun huiswerk onder begeleiding in groepjes op school kunnen maken.

Leerlingen zullen dan hogere cijfers gaan halen.

Leerlingen leren dan goed samen te werken.

Leerlingen worden op school niet zo snel afgeleid als thuis

Leerlingen kunnen dan uitleg krijgen op het moment dat ze vastlopen

Leerlingen mogen bij de huiswerkbegeleiding niet bellen, appen, twitteren etc.

Tegenargument

Als je het niet eens bent met een mening, dan kan je een tegenargument geven.

         Tegenargument: ontkracht het standpunt.

Een tegenargument kun je herkennen aan woorden als: ik vind echter, maar ik vind....

Weerlegging

Een weerlegging ontkracht een tegenargument.

standpunt, argument, tegenargument en weerlegging

Er moet op school meer aandacht besteed worden aan de Nederlandse geschiedenis, <STANDPUNT>

want jongeren moeten leren trots te zijn op ons verleden. <ARGUMENT>

Meer aandacht voor de Nederlandse geschiedenis zal ten koste gaan van de tijd voor de wereldgeschiedenis. <TEGENARGUMENT>

Er is anders weinig over ons verleden waarop we trots kunnen zijn <WEERLEGGING>

Tegenargumenten en weerlegging

Niet eens met iemand argumentatie? Je kunt dan argumenten tegen het standpunt inbrengen en/of de argumenten weerleggen.

Opschrijven!

• Met een tegenargument ontkracht je een standpunt
• Met een weerlegging ontkracht je een tegenargument

Signaalwoorden bij een weerlegging

Signaalwoorden van tegenstelling zijn:

• maar
  
• echter
  
• toch
  
• daar staat tegenover
  
• dat
  
• hoewel
  
• daarentegen
  
• dat ligt heel anders
  
• tenzij

Oefenen in duo's

Op de middelbare school moeten leerlingen elke dag een uur gym hebben.

• Bedenk een feitelijk argument voor dit standpunt
  
• Bedenk een waarderend argument voor dit standpunt
  
• Bedenk een tegenargument bij dit standpunt
  
• Bedenk een weerlegging bij je argument

Weektaak

Wat? H10 opdracht 24 (blz 180), H8 opdracht 21 (blz 83)

Hoe? In je werkboek, gebruik je aantekeningen

Hulp? Steek je hand op

Tijd? 30 minuten

Klaar? Nakijken (antwoorden staan in Classroom)

Weer klaar? Werk aan je leesautobiografie