Themales havo 5: argumenteren

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Themales havo 5: argumenteren

April 2025

Lesdoelen

Deze les werken we aan de volgende leerdoelen:

• Je kunt standpunten en argumenten in een tekst herkennen en benoemen;
• Je kunt argumentatieschema's in een tekst herkennen;
• Je kunt drogredenen in een tekst herkennen.

Bepaal voor jezelf: bij welk leerdoel ligt deze les voor jou de prioriteit? 

Start: braindump (5 min)

Schrijf alles op wat je van het onderdeel 'Argumenteren' weet (of denkt te weten). Geen restricties of voorwaarden!

Argumenteren

Argumentatie: wat moet je weten?

Paragraaf 10 t/m 13 van je Examenbundel  

- Standpunt en argumenten

- Argumentatiestructuren (opbouw)

- Argumentatieschema's

- Drogredenen

- Aanvaardbaarheid van argumentatie 

 

Standpunt en argumenten

Je moet weten

• wat het verschil is tussen feitelijke en waarderende uitspraken;
• welke soorten argumenten er zijn.

Feitelijk: te controleren uitspraak

Waarderend: niet te controleren uitspraak (goed/slecht/(on)wenselijk etc.)

Soorten argumenten: zie Examenbundel. 

Argumentatiestructuren

Argumenten kunnen op verschillende manieren het standpunt ondersteunen:

• Enkelvoudige argumentatie
• Nevenschikkende argumentatie
• Onderschikkende argumentatie

Je hoeft vaak alleen maar een schema in te vullen!

Argumentatieschema's

Argumentatie kan gebaseerd zijn op:

• Oorzaak en gevolg (causaliteit)
• Vergelijking
• Voorbeelden
• Voor- en nadelen
• Kenmerk of eigenschap

Drogredenen

• Onjuiste oorzaak-gevolgrelatie
  
• Onjuist beroep op kenmerk of     eigenschap
  
• Overdrijven van voor- en nadelen
  
• Vals dilemma
  
• Verkeerde vergelijking
  
• Overhaaste generalisatie

• Cirkelredenering
  
• Persoonlijke aanval
  
• Ontduiken van bewijslast
  
• Vertekenen van het standpunt
  
• Bespelen van het publiek
  
• Onjuist beroep op autoriteit
  

Herhalen drogredenen

Wat weet je nog over drogredenen?

Er volgen acht vragen over drogredenen. 

Antwoord binnen 20 seconden!

Tegenwoordig heeft elke leerling een smartphone. Vind je het gek dat ze niet opletten in de les?

1. Vals dilemma
2. Verkeerde vergelijking
3. Onjuist beroep op oorzaak-gevolg
4. Ontduiken bewijslast

Geschiedenisonderwijs kan maar beter afgeschaft worden. Je kan er niets meer aan veranderen en oude kleren gooi je toch ook weg.

1. Bespelen van het publiek
2. Vertekenen van het standpunt
3. Ontduiken van de bewijslast
4. Verkeerde vergelijking

Literatuur is saai, want er gebeuren helemaal geen spannende dingen in.

1. onjuiste oorzaak-gevolgrelatie
2. cirkelredenering
3. ontduiken van bewijslast
4. vertekenen van het standpunt

Ga jij me nu vertellen dat ik een fout maak? Wat weet jij nu? Jij bent nog niet eens oud genoeg om te stemmen.

1. bespelen van het publiek
2. vertekenen van het standpunt
3. verkeerde vergelijking
4. persoonlijke aanval

Het nieuwe album van Ed Sheeran is absoluut de allerbeste muziek. Dat zei Peter R. de Vries ooit in RTL Boulevard.

1. onjuist beroep op autoriteit
2. onjuist beroep op kenmerk / eigenschap
3. vals dilemma
4. overdrijven van voor- en nadelen

Het kabinet vindt niet dat er nieuwe sancties tegen Rusland moeten komen. Ze willen natuurlijk het liefst dat Poetin hier morgen de boel inneemt.

1. vertekenen van het standpunt
2. vals dilemma
3. overhaaste generalisatie
4. overdrijven van de voor- en nadelen

Als Nederland softdrugs volledig legaliseert, krijgen we hier veel meer drugsverslaafden, waardoor wij als land veel status zullen verliezen en daardoor ook heel veel invloed binnen de EU.

1. Bespelen van het publiek
2. Overdrijven van voor- en nadelen
3. Onjuist beroep op oorzaak/gevolg
4. Overhaaste generalisatie

Jij hebt de overval gepleegd! Bewijs maar eens dat het niet zo is!

1. Persoonlijke aanval
2. Vertekenen van het standpunt
3. Cirkelredenering
4. Ontduiken van de bewijslast

Wij hebben dit voorjaar in een hotel in Dresden gelogeerd. Het was er superschoon: de douche, het bed en de vloer waren om van te eten. Zie je wel dat Duitsers zeer net en hygiënisch zijn.

In de praktijk

Lees tekst 1 van het examen 2021-I (t/m alinea 7) uit je Examenbundel als een actieve lezer. Heb oog voor argumentatie!

Maak daarna voor jezelf vraag 8, 9 en 10. 

Delen

Bespreek je antwoorden met een klasgenoot en probeer tot overeenstemming te komen. Onderbouw je antwoorden!

Hulp nodig? Vraag mij!

Vraag 10

Afronden

Kijk naar je aantekening van het begin van de les. In hoeverre heb je op het leerdoel dat je noteerde vooruitgang geboekt?

• Je kunt standpunten en argumenten in een tekst herkennen en benoemen;
• Je kunt argumentatieschema's in een tekst herkennen;
  
• Je kunt drogredenen in een tekst herkennen.

In hoeverre heb je vooruitgang geboekt op het door jou genoteerde leerdoel?

0100

Evaluatie: wat vond je van deze les?

😒🙁😐🙂😃

Heb je verbetersuggesties?