Les 1 - Theorieles Lijn

• CKV
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 1

Theorie: Lijn

geometrische compositie

Je leert 8 begrippen die te maken hebben met het beeldaspect Lijn

Je oefent met het toepassen van deze begrippen op kunstwerken

Theorie: Lijn en begrippen

Tekenen

09-06-2022

Maak het oefenblad

Ben je eerder klaar? Dan mag je een eigen tekening maken.

Samen nakijken

Maak het werkblad eventueel thuis af

Ieder dier voelt anders aan en heeft een andere huid. Het ene dier is harig, het andere glibberig, stekelig of bobbelig. Ook andere voorwerpen hebben een soort ‘huid’. Hun oppervlak voelt op een bepaalde manier aan. We noemen dit textuur. Textuur is het voelbare en zichtbare aard van een oppervlak. Je kunt de textuur dus voelen, maar ook zien.

Textuur

de voelbare en zichtbare aard van een oppervlak (bv: glad, stekelig, bobbelig, harig)

Structuur

hoe iets is opgebouwd. Een vacht is opgebouwd uit haren, textiel uit draden, een muur uit stenen.

Een oppervlak, zoals een vacht, heeft niet alleen een textuur (zacht), maar ook een structuur. Structuur betekent: hoe iets is opgebouwd. Een vacht is opgebouwd uit haren, textiel uit draden, een muur uit stenen.

Stofuitdrukking

het nabootsen van een textuur in een ander materiaal

Je kunt vaak aan een foto zien wat voor textuur en structuur iets heeft. Op tekeningen en schilderijen kun je dit ook laten zien. Kunstenaars gebruiken dit om hun tekeningen en beelden er zo ‘echt’ mogelijk uit te laten zien. Ze proberen in hun kunstwerken de textuur van een voorwerp na te maken in een ander materiaal, een andere stof, bijvoorbeeld klei of verf. Dat noemen we stofuitdrukking: het nabootsen van een textuur in een ander materiaal.

Jacob de Gheyn. Studie van een leeuw.

Arceren

Een vlak opvullen met dicht op elkaar getekende lijnen.

Dit doe je voor:

-stofuitdrukking

-schaduweffecten

Als je een vlak opvult met dicht op elkaar getekende lijnen, noem je dat arceren. Bij arceren herhaal je een lijn dus steeds. Je kunt arceren om de textuur te laten zien (stofuitdrukking), zoals de haren van de leeuw hierboven. Je kunt ook arceren om schaduwplekken te laten zien (kijk maar eens naar de snavel van het vogelbekdier). Als er weinig streepjes naast elkaar staan wordt het vlak lichter; als er veel streepjes naast elkaar staan wordt het vlak donkerder.

Arcering

Soms lopen de lijnen maar in 1 richting, parallel aan elkaar. Dit noem je een enkelvoudige arcering.
Soms bestaat de arcering uit meerdere laagjes: eerst zijn de lijnen de ene richting op getekend, en daarna nog eens er overheen in de andere richting. Dit noem je een kruisarcering.

Schets

Een snel gemaakte tekening met dunne lijnen

Een snel gemaakte tekening met dunne lijnen noem je een schets. Hiermee kun je uitproberen hoe de vormen op je blad komen te staan. In een schets laat je je idee voor een kunstwerk zien. Kunstenaars maken vaak schetsen voor ze aan een schilderij beginnen.

Contour

Een contour is de lijn die de begrenzing van een vorm aangeeft. Je noemt dit ook wel de omtreklijn. 

Wat voor textuur heeft de vacht van deze labradoodle (hond)?

Wat is de structuur van textiel (stof)?

Waar in deze tekening is stofuitdrukking te zien?

Maak het oefenblad over Lijn

Ben je eerder klaar? 

Dan maak je drie  kleine tekeningen:

2 begrippen, welke textuur aangeven: ruw + glad

1 begrip, welke structuur aangeeft: geruit

Nakijken