A3 1.3 De Eerste Wereldoorlog

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

h2 les 1

De Eerste Wereldoorlog

1

Tijd van wereldoorlogen 1900-1950

1.3 - De Eerste Wereldoorlog

h2 les 1

Herhalen

Tijd van wereldoorlogen 1900-1950

Lees bron1: 

Welk oorzaak van WOI zie je terug in de bron? Kies uit onderstaande oorzaken. 

- militarisme

- nationalisme

- bondgenootschappen

Beantwoord de vraag op de manier zoals beschreven in het stappenplan

h2 les 1

Leerdoelen

Tijd van wereldoorlogen 1900-1950

h2 les 1

Leerdoelen

Tijd van wereldoorlogen 1900-1950

• Je kunt uitleggen hoe de Eerste Wereldoorlog begon en daarbij onderscheid maken tussen directe en indirecte oorzaken.
• Je kunt het verloop van de Eerste Wereldoorlog beschrijven en uitleggen dat dit een totale oorlog was.
• Je kunt uitleggen welke gevolgen de Eerste Wereldoorlog voor Europa had. 

h2 les 1

Het begin van de oorlog

Tijd van wereldoorlogen 1900-1950

• Je kunt uitleggen hoe de Eerste Wereldoorlog begon en daarbij onderscheid maken tussen directe en indirecte oorzaken.

Door verschillende oorzaken was in 1914 een gespannen sfeer ontstaan. In deze situatie was één kleine gebeurtenis voldoende om een hele reeks van grote gebeurtenissen in gang te zetten.

Aanleiding WOI

• Moord op kroonprins Oostenrijk-Hongarije (1914)

Wraak van Bosnische Serviër op inname Bosnië

Gevolg

Oostenrijk-Hongarije geeft Servië de schuld en verklaart Servië de oorlog. 

Bondgenootschappen treden in werking. Duitsland steunt Oostenrijk-Hongarije, Rusland steunt Servië.

h2 les 1

Het begin van de oorlog

Tijd van wereldoorlogen 1900-1950

• Je kunt uitleggen hoe de Eerste Wereldoorlog begon en daarbij onderscheid maken tussen directe en indirecte oorzaken.

Door het systeem van bondgenootschappen raakten steeds meer landen betrokken bij de oorlog.

Twee groepen

Centralen - Duitsland, Oostenrijk-Hongarije, Ottomaanse rijk e.a.)

Geallieerden - Groot-Brittannië, Frankrijk, Rusland

Conflict groeit uit tot de Eerste Wereldoorlog. Gevechten in:

• Europa
• Afrika
• Midden-Oosten

Nederland vecht niet mee - neutraal

h2 les 1

Het begin van de oorlog - beantwoorden leerdoel

Tijd van wereldoorlogen 1900-1950

Leerdoel: Je kunt uitleggen hoe de Eerste Wereldoorlog begon en daarbij onderscheid maken tussen directe en indirecte oorzaken.

De Eerste Wereldoorlog begon met ........

Directe oorzaken

• De moord op de kroonprins van Oostenrijk-Hongarije en zijn echtgenote (28 juni 1914)
• Oostenrijk-Hongarije verklaart Servië de oorlog (28 juli 1914)

Indirecte oorzaken

• Bondgenootschappen
• nationalisme
• imperialisme
• militarisme

Lees paragraaf 1.2 en 1.3!

h2 les 1

Een uitputtende oorlog

Tijd van wereldoorlogen 1900-1950

• Je kunt het verloop van de Eerste Wereldoorlog beschrijven en uitleggen dat dit een totale oorlog was.

In 1914 gingen soldaten en burgers ervan uit dat de oorlog snel voorbij zou zijn. Maar dat gebeurde niet.

De moderne tijd had ook de manier van oorlog voeren veranderd. 

Om zich te beschermen tegen de nieuwe, krachtige wapens, groeven soldaten zich in - loopgraven.

h2 les 1

Een uitputtende oorlog

Tijd van wereldoorlogen 1900-1950

• Je kunt het verloop van de Eerste Wereldoorlog beschrijven en uitleggen dat dit een totale oorlog was.

De oorlog werd een uitputtingsslag. De vechtende partijen boekten bijna geen terreinwinst. Ondertussen was het leven in de loopgraven verschrikkelijk.

h2 les 1

Een uitputtende oorlog

Tijd van wereldoorlogen 1900-1950

• Je kunt het verloop van de Eerste Wereldoorlog beschrijven en uitleggen dat dit een totale oorlog was.

h2 les 1

Een uitputtende oorlog

Tijd van wereldoorlogen 1900-1950

• Je kunt het verloop van de Eerste Wereldoorlog beschrijven en uitleggen dat dit een totale oorlog was.

h2 les 1

Een uitputtende oorlog

Tijd van wereldoorlogen 1900-1950

• Je kunt het verloop van de Eerste Wereldoorlog beschrijven en uitleggen dat dit een totale oorlog was.

Lange tijd bleven generaals aan beide kanten geloven in massale aanvallen, waarbij vaak vele duizenden doden vielen.

In 1917 trok het uitgeputte Rusland zich terug uit het geallieerde bondgenootschap.

Toch wonnen de geallieerden uiteindelijk de oorlog. De Verenigde Staten zouden zich vanaf 1917 mengen in de oorlog. Dit bleek doorslaggevend te zijn.

In Duitsland ontstond langzamerhand een tekort aan wapens, munitie en voedsel.

Er ontstonden opstanden en de keizer moest aftreden, Op 11 november 1918 gaf Duitsland de strijd op.

h2 les 1

Het begin van de oorlog - beantwoorden leerdoel

Tijd van wereldoorlogen 1900-1950

Leerdoel: Je kunt het verloop van de Eerste Wereldoorlog beschrijven en uitleggen dat dit een totale oorlog was.

De Eerste Wereldoorlog

Maak een woordspin of mindmap over het verloop van de Eerste Wereldoorlog

Totale oorlog

h2 les 1

Gevolgen van de oorlog

Tijd van wereldoorlogen 1900-1950

• Je kunt uitleggen welke gevolgen de Eerste Wereldoorlog voor Europa had. 

De wapenstilstand bracht niet onmiddellijk vrede.

Opstanden in Duitsland

Burgeroorlog in Rusland (na de Rus. revoutlie)

Oorlog tussen Griekenland en Ottomaanse rijk

Ondertussen probeerden de overwinnaars vredesregelingen te treffen. De bekendste daarvan is de vredesregeling met Duitsland: het Verdrag van Versailles uit 1919.

Belangrijkste punten

- Duitsland hoofdschuldig aan oorlog

- Duitsland moet schadevergoedingen betalen (153m goudmark)

- Duitsland raakt grondgebied kwijt

- Duitsland mag geen groot leger meer hebben.

h2 les 1

Een uitputtende oorlog

Tijd van wereldoorlogen 1900-1950

• Je kunt het verloop van de Eerste Wereldoorlog beschrijven en uitleggen dat dit een totale oorlog was.

Daarmee kwam er een einde aan de eerste totale oorlog uit de geschiedenis.

• De totale economieën van de oorlogvoerende landen hadden in dienst gestaan van het produceren van wapens.
• Vrouwen namen het werk van mannen over in de fabrieken.
• Ook hadden regeringen geprobeerd op grote schaal hun burgers te beïnvloeden door middel van propaganda. Via de nieuwe massamedia werden burgers aangemoedigd de oorlog te steunen.

Uiteindelijk zouden er als gevolg van de Eerste Wereldoorlog zo'n 20 miljoen mensen sterven.

h2 les 1

Een uitputtende oorlog

Tijd van wereldoorlogen 1900-1950

• Je kunt het verloop van de Eerste Wereldoorlog beschrijven en uitleggen dat dit een totale oorlog was.

h2 les 1

Vakvaardigheid

Tijd van wereldoorlogen 1900-1950

h2 les 1

Gevolgen van de oorlog

Tijd van wereldoorlogen 1900-1950

• Je kunt uitleggen welke gevolgen de Eerste Wereldoorlog voor Europa had. 

Het Verdrag van Versailles is een grote vernedering voor Duitsland. Het was geen vredesverdrag maar een straf. Duitsland lag aan de ketting. 

Hoe kon dat ooit goed gaan...

Ook Oostenrijk-Hongarije moest boeten. Het hield zelfs op te bestaan en viel uiteen in verschillende landen.

Van het Ottomaanse rijk bleef ook niet veel over. Alleen het huidige Turkije.

h2 les 1

Vakvaardigheid

Tijd van wereldoorlogen 1900-1950

• Je kunt het verloop van de Eerste Wereldoorlog beschrijven en uitleggen dat dit een totale oorlog was.

h2 les 1

Leerdoelen

Tijd van wereldoorlogen 1900-1950

• Je kunt uitleggen hoe de Eerste Wereldoorlog begon en daarbij onderscheid maken tussen directe en indirecte oorzaken.
• Je kunt het verloop van de Eerste Wereldoorlog beschrijven en uitleggen dat dit een totale oorlog was.
• Je kunt uitleggen welke gevolgen de Eerste Wereldoorlog voor Europa had. 

h2 les 1

Huiswerk

Tijd van wereldoorlogen 1900-1950

Beantwoord in je schrift het bovenstaande leerdoel, doe dit d.m.v. een korte samenvatting, een schematisch overzicht, een stroomschema of een woordspin (mind-map).

De twee eerdere leerdoelen nog niet volledig beantwoord? doe dit dan ook.

• Je kunt uitleggen welke gevolgen de Eerste Wereldoorlog voor Europa had. 

h2 les 1

Leerdoelen

Tijd van wereldoorlogen 1900-1950

Nationalisme

trots zijn op je eigen land/volk

Militarisme

trots zijn op je eigen leger

Bondgenootschappen

Triple Alliantie (Centralen)

* Duitsland

* Oostenrijk-Hongarije

* Italie

Triple Entente (Geallieerden)

* Frankrijk

* Rusland

* Engeland

Leg de volgende begrippen uit:

a. wapenwedloop  

b. tweefrontenoorlog

c. front

De Eerste Wereldoorlog kent verschillende oorzaken. 

 

Leg uit wat militarisme is en of het een directe of een indirecte oorzaak van de Eerste Wereldoorlog is. Gebruik het begrip wapenwedloop in je antwoord. 

Begin met: militarisme betekent dat,......

Kijk goed naar de afbeelding.

Omschrijf aan de hand van de afbeelding welk gevoel mensen in Duitsland kregen door dit verdrag en waarom.

Tekst afbeelding

we geven je tot maandag 7 maart om te beslissen over onze voorwaarden.

P.S. onthoud alsjeblieft dat we de oorlog hebben gewonnen.

De geallieerden.

Kijk goed naar de afbeelding.

a. Welk gevolg van de Eerste Wereldoorlog voor Nederland is hier zichtbaar gemaakt?

b. Leg uit waarom dit gevolg er kwam.

De Eerste Wereldoorlog was een oorlog van uitvindingen. 

Welke nieuwe wapens werden er toen ingezet? Sleep de antwoorden naar het groene vak.

Nieuwe wapens WOI

Tanks

Gas

Duikboten

Kanonnen

Hand-granaat

Mitrailleur

Vliegtuig

Geweren

Kern-wapens

Zet de gebeurtenissen in de juiste tijdsvolgorde van vroeger naar later.

1

2

3

4

5

In Sarajevo worden aartshertog Frans Ferdinand en zijn vrouw vermoord

Von Schlieffenplan! Duitse inval in België

Eerste Belgische vluchtelingen naar Nederland

Amerika raakt betrokken bij de oorlog

De Vrede van Versailles wordt getekend 

Welke twee zinnen over de aanslag in Sarajevo zijn waar?

Juiste antwoord(en)

De aanslag was een indirecte oorzaak van de Eerste Wereldoorlog

De aanslag was de aanleiding van de Eerste Wereldoorlog

De aanslag was de directe oorzaak van de Eerste Wereldoorlog

De aanslag was het gevolg van de Eerste Wereldoorlog

Gebruik een aantal van de onderstaande landen. Welke vormden vóór 1914 een bondgenootschap? En welke bondgenootschappen waren dat?

Centralen

Geallieerden

Duitsland

Groot- Brittannie

Nederland

Italië

Rusland

Oostenrijk-Hongarije

Frankrijk

Verenigde Staten

België

Door de grootschaligheid van de oorlog werd de Eerste Wereldoorlog ook wel ''de Grote oorlog'' of een ''totale oorlog'' genoemd.

Welke drie kenmerken van de Eerste Wereldoorlog horen bij het begrip totale oorlog? 

Totale oorlog

Voor het eerst werd op grote schaal de burgerbevolking getroffen door belegeringen en bombardementen.

Er werden veel militairen op grote schaal ingezet.

Er werd gevochten met nieuwe, modernere wapens en wapentuig, zoals kanonnen, tanks, gifgas en kernwapens.

Door de verschillende bondgenootschappen werden veel landen bij de oorlog betrokken.

De Eerste Wereldoorlog

Sleep de pictogrammen naar de juiste plek zodat je het verloop van de Eerste Wereldoorlog duidelijk maakt.

Bonusvraag

...

...

...

...

...

...

Leg uit dat nationalisme een rol speelde bij de directe oorzaak van WO I

Waarom weten we in Nederland veel meer van WO II dan van WO I?

Leg uit dat je op de afbeelding de aanleiding ziet voor het uitbreken van WO I

Gebruik de bron.
De bron laat twee elementen zien die kenmerkend zijn voor de Eerste Wereldoorlog.



Noem die twee elementen en leg uit waarom deze zo typerend zijn voor de Eerste Wereldoorlog.

De vier mensen op deze spotprent staan symbool voor de landen Duitsland, Frankrijk, Groot-Brittannië en de Verenigde Staten.

Welke persoon op deze spotprent stelt Duitsland voor? Leg je antwoord uit!!

Doe het zo:
'Persoon..........….(kies uit: 1/2/3/4) stelt Duitsland voor, want.................…(leg uit).