De wondere wereld van de Nederlandse werkwoordspelling (B3)
1 / 11
next
Slide 1: Slide
NederlandsMiddelbare schoolvmbo bLeerjaar 3
This lesson contains 11 slides, with text slides.
Lesson duration is: 60 min
Items in this lesson
Is het nou 'gebeurd' of 'gebeurt'?
En: 'Besteed' of 'besteedt'?
De wondere wereld van de Nederlandse werkwoordspelling (B3)
Slide 1 - Slide
Bedenk allereerst:
(1) Is het een werkwoord? (woorden die een actie — bv lopen, kopen — of een vorm van 'zijn' — bv is, wordt, blijft — aangeven)
(2) Doe de tijdsproef. Verandert het werkwoord? Dan is dit een persoonsvorm.
bv: Hij gaat kopen – Hij ging kopen
Slide 2 - Slide
Is het ww een pv in de tt? Dan spel je de pv als volgt:
ww lopen, stam: lo(o)p
- ik loop (stam)
- jij loopt (stam+t) / loop jij? (stam)
- hij/zij/het loopt (stam+t)
- wij/jullie/zij lopen (stam+en)
Slide 3 - Slide
De pv van 'worden' schrijf je in de tt dus zo:
ik word
jij wordt / word jij?
hij/zij/het wordt
wij/jullie/zij worden
Slide 4 - Slide
De PV in de VT? Dat stam+te of stam+de
werken
Ik werkte
hij/zij/het werkte
wij/jullie/zij werken
Slide 5 - Slide
De PV in de VT? Dat stam+te of stam+de
Ieggen
Ik legde
hij/zij/het legde
wij/jullie zij legden
Slide 6 - Slide
Wanneer -te en wanneer -de?
Probeer eerst het werkwoord te verlengen, dan hoor je het meestal.
Bijvoorbeeld: verlengde (verlengen).
- Verleng bv deze pv met het zinnetje: 'Zij verlengden hun abonnement'. Je hoort dan duidelijk dat het niet verlengten is! Dus: die d is goed.
- Twijfel je nog? Dan kun je 't kofschip-x gebruiken. Zit de laatste letter van de stam van het ww in het kopschip-x? Dan -te. Zit het er niet in? Dan -de.
Slide 7 - Slide
Let wel op: 'sterke ww-den' doen in de vt hun eigen ding...
Ik koop - ik kocht
Jij wordt - jij werd
Hij loopt - hij liep
Wij slapen - Wij sliepen
Deze vt-vormen moet je dus 'gewoon' uit je hoofd leren
Slide 8 - Slide
Dan is er ook nog zoiets als het voltooid deelwoord (vd)...
Dit is een bijzondere vorm van de verleden tijd. Je komt het tegen in zinnetjes als deze:
Karel heeft geslapen
Miep heeft gekocht
Murad had gedroomd
Dit zijn dus geen persoonsvormen! (Want ze veranderen niet met de tijdsproef...)
Slide 9 - Slide
Het voltooid deelwoord is gelukkig best makkelijk te spellen....
Hij heeft gespeelt of hij heeft gespeeld? (ww: spelen)
- Verleng ook hier eerst het werkwoord, bv: 'Zij speelden in de tuin'. Of: 'de gespeelde wedstrijd.' Je hoort dan de -d aan het eind.
- Twijfel je nog? Gebruik dan opnieuw 't kofschip-x. Zit de 'l' in 't kofschip? Nee? Dan moet er een -d aan vastgeplakt worden.
Lesson duration is: 60 min
