H2 Grammatica zinsdelen - samentrekking

H2 Grammatica zinsdelen - samentrekking
1 / 15
next
Slide 1: Slide
NederlandsMiddelbare schoolhavo, vwoLeerjaar 3

This lesson contains 15 slides, with text slides.

Items in this lesson

H2 Grammatica zinsdelen - samentrekking

Slide 1 - Slide

Je leert over samentrekkingen. 
Je weet de verschillende soorten samentrekkingen herkennen en grbuiken.
Samengestelde zinnen
samentrekking: voorwaarts en achterwaarts
samentrekking op 3 niveaus: woordniveau, woordgroepsniveau, zinsniveau
Nederlands
startopdracht 
maak opdr. 1, 2, 3, 4, 5 en 6 
(blz. 60-61
Hoe ging het? 

Slide 2 - Slide

Wat is een samengestelde zin?

Slide 3 - Slide

Samengestelde zin
1. Hoofdzin + hoofdzin

Voegwoorden: 
want, maar, en, of, dus
2. Hoofdzin + bijzin 

Voegwoorden:
omdat, toen, sinds, dat
De man eet een taart en de man drinkt een kop koffie. 
De man eet een taart, omdat hij honger heeft

Slide 4 - Slide

Wie weet nog wat een samentrekking is?

Aan het eind van deze les:
  • weet je wat een foutieve samentrekking is
  • kun je een foutieve samentrekking verbeteren

Slide 5 - Slide

Samentrekking
Een samentrekking is het weglaten van één of meerdere woorden in een samengestelde zin.
Bij een samentrekking kies je ervoor delen van woorden, woordgroepen of zinnen weg te laten in plaats van ze telkens te herhalen. 
Voorbeelden zijn land- en tuinbouw, oude en nieuwe boeken en hoofd- en kleine letters.

Slide 6 - Slide

Samentrekkingen
Nog meer voorbeelden samentrekking:

De man nam afscheid en (hij) bedankte zijn collega's voor het cadeau.
Ze maakte eerst zichzelf (op) en daarna haar vriendinnen op. 

Voorbeelden foutieve samentrekking:
De man nam afscheid en werd een cadeau aangeboden.
Ze maakte eerst zichzelf en daarna de bedden op.

Slide 7 - Slide

Samentrekking
Voorwaarden voor een correcte samentrekking:

  • De betekenis moet gelijk zijn
  • De grammaticale functie moet gelijk zijn
  • De vorm moet gelijk zijn (enkelvoud-meervoud)

Slide 8 - Slide

Foutieve samentrekking
Er zijn drie soorten fouten die gemaakt kunnen worden bij een samentrekking:

  • vorm klopt niet
  • betekenis klopt niet
  • grammaticale functie klopt niet

Slide 9 - Slide

typen samentrekking
Voorwaartse samentrekking: het gemeenschappelijke deel wordt vooraan in de samentrekking genoemd.
  • een mooi horloge en een lelijk

Achterwaartse samentrekking:  het gemeenschappelijke deel wordt achteraan in de samentrekking genoemd.
  • in voor- en tegenspoed

Slide 10 - Slide

3 niveaus
-samentrekking woordniveau
-samentrekking woordgroepsniveau
-samentrekking zinsniveau

Slide 11 - Slide

samentrekking woordniveau
land- en tuinbouw
hier is het woorddeel bouw weggelaten; het is een samentrekking van landbouw en tuinbouw
donkerblauw en -groen
hier is het woorddeel donker weggelaten; het is een samentrekking van donkerblauw en donkergroen

Slide 12 - Slide

samentrekking woordgroepsniveau
oude en nieuwe boeken
hier is een heel woord weggelaten, namelijk boeken; daarom komt er geen streepje
aardige artsen en verpleegkundigen
hier is een heel woord weggelaten, namelijk aardige; daarom komt er geen streepje.
En nog meer voorbeelden:
gezellige mannen en vrouwen
basis- en middelbaar onderwijs

Slide 13 - Slide

samentrekking zinsniveau
‘Wij hebben onze doelen gehaald en zij bijna.’

--> Wij hebben onze doelen gehaald en zij hebben bijna hun doelen gehaald.

Slide 14 - Slide

Maken
startopdracht
maak opdr. 1, 2, 3, 4, 5 en 6 

Slide 15 - Slide