§6.5 Werkwoord: vorming van het participium aoristus

• Grieks
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

1. Praesens
2. Thematische aoristus

1. Praesens
2. Thematische aoristus

1. Praesens
2. Thematische aoristus

1. Praesens
2. Thematische aoristus

Voortijdig vertalen

Twee voorbeelden van voortijdig vertalen in het Nederlands:

1. Ik ga naar huis, nadat ik mijn huiswerk heb gemaakt.

2. Ik ging naar huis, nadat ik mijn huiswerk had gemaakt.

Zie je het verschil?

In chronologische volgorde maakt de ik-persoon eerst het huiswerk en gaat daarna naar huis.

Voortijdig vertalen

1. Ik ga naar huis, nadat ik mijn huiswerk heb gemaakt.

2. Ik ging naar huis, nadat ik mijn huiswerk had gemaakt.

In zin 1 staat de persoonsvorm in de praesens en het participium in de aoristus. Je vertaalt hier de bijzin met een vorm van hebben + een voltooid deelwoord.

In zin 2 staat de persoonsvorm in de aoristus of het imperfectum en het participium in de aoristus. Je vertaalt dus als het ware een voorverledentijd. De bijzin vertaal je met een vorm van had(den) + een voltooid deelwoord.

Oefening

Kijk maar eens of je het nu zelf kan met twee Griekse zinnen!

Tip: kijk goed in welke tijd het participium staat: praesens of aoristus.

Aan het augment kan je het nu niet meer zien, maar waaraan wel?

Οἱ Ἀθηναιοι ἀπεπεμψαν τους ἡγεμονας νομους ἀδικους ταξαντας.
De Atheners stuurden de leiders weg, nadat ze onrechtvaardige wetten ... opgesteld.

1. hebben
2. hadden

Δακρυον το τεκνον κατα της πετρας ἐν τῳ ποταμῳ πεσον οἰκαδε ἠνεγκομεν.
Wij droegen het huilende kind naar huis, nadat het van de rots naar beneden in de rivier ... gevallen.

1. Praesens
2. Thematische aoristus

1. Sigmatische aoristus
2. Pseudosigmatische aoristus

1. Sigmatische aoristus
2. (Pseudo)sigmatische aoristus

1. Sigmatische aoristus
2. (Pseudo)sigmatische aoristus

1. Sigmatische aoristus
2. (Pseudo)sigmatische aoristus

1. Sigmatische aoristus
2. (Pseudo)sigmatische aoristus

Gelijktijdig vs. voortijdig

Zoals je misschien nog weet, vertaal je een participium praesens altijd gelijktijdig. Dat houdt in dat je het participium in dezelfde tijd vertaalt als de persoonsvorm in de hoofdzin; de gebeurtenissen vinden op exact hetzelfde moment plaats.

Als het participium in de aoristus staat, vertaal je het participium voortijdig.

"Als het participium in de aoristus staat, vertaal je het participium voortijdig."

Wat zou deze uitspraak betekenen voor je vertaling?

Gelijktijdig vs. voortijdig

Als je op de vorige dia iets hebt geantwoord in de trant van 'de gebeurtenis in het participium vindt eerder plaats dan de gebeurtenis in de hoofdzin', dan heb je het helemaal goed!

De bijzin met een part. aoristus kan je het beste inleiden met toen of nadat.

Van deze twee opties is nadat het mooiste, omdat je bij het woord toen het gevaar hebt dat dit woord zowel een bijzin als een hoofdzin kan inleiden.

Toen: bijzin vs. hoofdzin

Bijzin: Ik ging naar huis, toen ik mijn huiswerk af had.

Hoofdzin: Ik maakte mijn huiswerk af en ging toen naar huis.

Kortom: je kunt een ptc-wg in de aoristus het beste inleiden met nadat!

Nog een vertaalmogelijkheid

Je kan ook het participium aoristus vertalen met een betrekkelijke bijzin (net zoals bij het praesens).

Die optie kies je meestal als je participium uitleg geeft bij een naam van een persoon, stad, land...