Religie en samenleving

Religie en samenleving: controle of verbinding?

Deze les

Enkele vragen bespreken over religie, religieus zijn en de samenleving

Twee filosofische posities t.a.v. religie en samenleving 

Leerdoelen

• Je kunt de positie van Marx en Rosa over religie en samenleving uitleggen
• Je kunt beargumenteerd een standpunt innemen over welke rol religie volgens jou in de samenleving kan/moet spelen

Ben je het eens met de stelling: ik ben religieus?

Ja

Nee

Anders

Hoeveel procent van de Nederlanders noemt zichzelf religieus (alle religies)?

1. 38%
2. 43%
3. 51%
4. 70%

Hoeveel procent van de wereldbevolking noemt zichzelf religieus (alle religies)?

1. 43%
2. 57%
3. 71%
4. 84%

Waar denk je aan bij religie? Noem minimaal 3 woorden

Religie is een middel voor controle en onderdrukking

Religie is een mogelijke bron van verbinding

Marx over religie

Kerngedachte: religie is "de opium van het volk"

• Het troost en kalmeert mensen, vooral als gevolg van lijden en ellende
• Gevolg: mensen hebben afleiding en bevragen de ongelijkheid in de samenleving niet of onvoldoende
• Religie moedigt aan om te accepteren wat er is omdat een hiernamaals belangrijker is 

"De mens maakt de religie, de religie maakt niet de mensen"

Bedenk een situatie of voorbeeld waarin religie wordt gebruikt om controle uit te oefenen?

Rosa over religie

Kerngedachte: "religie heeft de kracht [..] om onze zinnen te openen voor wat het betekent geroepen te worden, getransformeerd te worden, om te resoneren" 

• Rituelen, gebed of meditatie brengen mensen op een andere manier in verbinding met de wereld en andere mensen
• Nodig in onze samenleving om niet altijd gehaast en in competitie-modus te zijn

Niet mensen maken religie, maar religie maakt ook mensen (d.w.z. maakt mensen anders)

Bedenk een situatie of voorbeeld waarin religie of spiritualiteit zorgde voor een gevoel van verbinding

Stelling: religie is vooral een middel om mensen ondergeschikt te maken

Helemaal eens

Beetje eens

Neutraal

Beetje oneens

Helemaal oneens

Wat is volgens jullie de belangrijkste rol van religie in de samenleving? Is het een kracht van verbinding, controle of iets anders?